Hoán cải xe máy xăng sang xe điện: Khả thi?

Sở Xây dựng TP HCM vừa có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam đề nghị xem xét, chỉ đạo xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý để hợp pháp hóa hệ thống chuyển đổi động cơ điện cho xe chạy xăng.

Nguyên lý như xe hybrid

Đề nghị trên được đưa ra sau khi Sở Xây dựng TP HCM tiếp nhận văn bản của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Motorcycles TV (gọi tắt là Motorcycles TV) đề xuất có cơ chế để triển khai hợp pháp mô hình hoán cải xe máy xăng sang xe máy điện. Theo công ty này, việc hoán cải không chỉ giúp người dân tiết kiệm chi phí mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết chuyển đổi xanh và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Ngày 4-11, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Thạch Lân - Giám đốc điều hành, người sáng lập Motorcycles TV - khẳng định việc hoán cải hoàn toàn không làm thay đổi kết cấu gốc của xe máy cũ. Với bộ chuyển đổi bao gồm động cơ điện lắp trực tiếp vào bánh xe, pin muối nhỏ gọn đặt trong cốp cùng bộ điều khiển IC, chi phí hoán cải chỉ từ 8 triệu đồng/xe. "Một chiếc xe máy thông thường tiêu thụ 1 lít xăng cho quãng đường 50 km trong khi xe được hoán cải có thể đi tới 150 km sau một lần sạc pin" - ông Lân so sánh.

Cũng theo ông Lân, người dùng có thể dễ dàng tháo pin để sạc hoặc thay thế khi cần, không tốn diện tích và không phát thải khói bụi. Việc sạc pin có thể được thực hiện tại nhà, rất tiện lợi và an toàn.

Về phía cơ quan quản lý, ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, cũng thừa nhận hiện chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho việc hoán cải xe máy xăng sang xe điện. Theo ông, đây mới là ý tưởng của một doanh nghiệp về hệ thống chuyển đổi động cơ điện cho xe chạy xăng. Doanh nghiệp này đã đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ nhưng chưa có chứng nhận chính thức.

Lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM cho biết sở đóng vai trò kết nối và phối hợp với các cơ quan quản lý, bao gồm Cục Đăng kiểm Việt Nam - đơn vị có thẩm quyền về tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật. Khi quy chuẩn được ban hành, các trung tâm đăng kiểm thuộc Sở Xây dựng quản lý sẽ kiểm tra, giám sát việc hoán cải. Còn thủ tục đăng ký phương tiện sau khi cải tạo vẫn thuộc trách nhiệm của cơ quan công an.

Về khả năng thí điểm mô hình hoán cải tại TP HCM, ông An cho rằng đây mới chỉ là mô hình nghiên cứu, chưa có số liệu cụ thể để đánh giá. Giá thành hoán cải hiện nay được ước tính cao gấp khoảng 3 lần giá trị xe cũ, do quy mô sản xuất còn nhỏ. "Nếu các doanh nghiệp sản xuất xe máy tham gia, chi phí có thể sẽ giảm đáng kể. Nguyên lý hoạt động của xe hoán cải giống như xe hybrid, kết hợp giữa động cơ xăng và pin điện" - ông An giải thích.

Hoán cải xe máy xăng sang xe điện: Khả thi? - Ảnh 1. — Xe máy xăng được gắn thêm bộ phận chuyển đổi động cơ điện, pin, IC điều khiển tại cơ sở của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Motorcyles TVẢnh: LONG GIANG

Còn nhiều hạn chế

Nhận xét về mô hình này, PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Phó Chủ tịch Hội Ô tô - Máy động lực TP HCM, cho rằng việc chuyển đổi giúp chủ phương tiện tiết kiệm chi phí vận hành dài hạn khi tận dụng lại xe cũ, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chi phí chuyển đổi có thể cao nếu sử dụng pin lithium, motor điện và bộ điều khiển chất lượng tốt. Sau một thời gian, pin có thể xuống cấp, cần thay mới với giá vài triệu đồng. "Việc lắp thêm thiết bị cũng làm tăng trọng lượng xe, ảnh hưởng đến độ cân bằng, khả năng xử lý khi đi trên địa hình xấu hoặc chở nặng. Nếu lắp đặt không chuẩn, xe có thể mất an toàn hoặc tiêu thụ năng lượng nhiều hơn" - ông Dũng cảnh báo.

Cũng theo ông Dũng, hiện nay, Việt Nam chưa có quy định cụ thể về việc chuyển đổi động cơ điện trên xe máy chạy xăng, dẫn đến khả năng không được đăng kiểm hoặc không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật.

Đại diện một doanh nghiệp giao nhận tại TP HCM cho biết đã tìm hiểu mô hình hoán cải xe máy xăng sang xe điện song giải pháp này chưa đủ sức hấp dẫn với đội ngũ shipper. Thực tế, hình thức hoán cải này đã xuất hiện trên thị trường từ lâu và được một số tài xế xe công nghệ áp dụng nhằm tiết kiệm chi phí nhiên liệu. "Đặc thù công việc của shipper là sử dụng phương tiện cá nhân, di chuyển liên tục, chở hàng nặng và thường đi qua những tuyến đường có độ dốc cao. Bộ pin lắp thêm khó đáp ứng được công suất cần thiết, dễ chai nếu sử dụng quá tải" - đại diện doanh nghiệp này phân tích.

Và không phải loại xe nào cũng phù hợp để gắn pin. Chẳng hạn, nhiều mẫu xe máy như Wave Alpha, Exciter hay Winner không có cốp để chứa pin, còn phần ba-ga trước thường được tận dụng tối đa để treo hàng, phục vụ nhu cầu giao nhanh.

Một lo ngại khác là vấn đề an toàn và độ bền của pin sau khi hoán cải. Nhiều người lo lắng khi thay đổi kết cấu, chất lượng của xe khó có thể được bảo đảm tương đương xe xăng hay xe điện được sản xuất từ nhà máy. "Việc hoán cải xe có thể phù hợp với người dân di chuyển cá nhân nhưng chưa phù hợp với nhóm shipper thường xuyên hoạt động với cường độ cao" - đại diện doanh nghiệp giao nhận nêu trên đánh giá.

Nguy cơ hư hỏng, chập điện

Ông Đỗ Hữu Chí - thợ sửa xe tại phường Hiệp Bình, TP HCM - cho rằng việc lắp bộ hybrid cho xe xăng sẽ giúp xe chạy êm hơn, tiết kiệm xăng và giảm khí thải. Tuy nhiên, các linh kiện lắp thêm thường phải được "độ" để phù hợp với xe nên khả năng chống nước kém, dễ chập điện nếu đấu nối không đúng. Khi đi mưa hoặc qua khu vực ngập, mô-tơ, bộ điều khiển hoặc pin dễ hư, dẫn đến chập điện, mô-tơ cháy hoặc pin chai. Chi phí sửa chữa dao động từ vài trăm ngàn đồng đến 1 - 2 triệu đồng, đồng thời khó khắc phục triệt để. "Việc "độ", "chế" đồng nghĩa với việc không được hưởng chính sách bảo hành chính hãng. Tiện thì có nhưng bất tiện cũng nhiều, cần cân nhắc kỹ trước khi lắp" - ông Chí khuyến cáo.

PGS-TS Đỗ Văn Dũng lưu ý hiện nay trên thị trường có một số loại pin trôi nổi, kém chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ nếu không được kiểm định nghiêm ngặt. Chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng cũng nêu rõ về lý thuyết, việc chuyển đổi là khả thi nhưng cần được giám sát, kiểm định kỹ lưỡng, đồng thời phải tính đến yếu tố thời tiết và độ bền của vật liệu.

Nguồn: https://nld.com.vn/hoan-cai-xe-may-xang-sang-xe-dien-kha-thi-196251104215306726.htm