Hoàn thiện quy định pháp luật nhằm đẩy mạnh hiệu quả về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản

Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15 ra đời trên cơ sở kế thừa các quy định tại Luật Khoáng sản sản số 60/2010/QH12 năm 2010 trong điều kiện khai thác khoáng sản ngày càng khó khăn hơn nhất là ở các dự án xuống sâu, địa chất phức tạp, các hiểm họa về sạt lở bờ tầng công tác, sập đổ đường lò, cháy nổ mỏ, bục nước mỏ ngày càng xuất hiện nhiều dẫn tới việc đảm bảo an toàn trong khai thác khoáng sản sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức lớn hơn. Trong đó, Luật Khoáng sản số 60/2010/QH12 năm 2010 mới chỉ quy định về an toàn, vệ sinh lao động trong khai thác khoáng sản. Nhìn chung các quy định về an toàn còn chưa đầy đủ, rõ ràng, chỉ dẫn chiếu tới các quy định tại Luật An toàn, vệ sinh lao động (Luật số 84/2015/QH13). Các khâu thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển, sử dụng khoáng sản, các quy định về kỹ thuật an toàn kể trên chưa được quy định cụ thể tại luật nào cũng là một trong các nguyên nhân dẫn tới các sự cố, tai nạn lao động trong hoạt động khoáng sản vẫn để xảy ra và có chiều hướng gia tăng hiện nay, đây là bất cập từ thực tiễn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài kiểm tra công tác an toàn trong hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản

Nâng cao hiệu quả quản lý kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản, theo kịp thực tiễn phát triển

Trước một số bất cập nêu trên, Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15 ngày 29 tháng 11 năm 2024 đã bổ sung các quy định về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản, chi tiết cụ thể tại Điều 60, trong đó có các nội dung chính là:

Tổ chức, cá nhân khai thác những mỏ khoáng sản có nhiều nguy nguy cơ mất an toàn, tức là những mỏ không nằm trong quy định tại khoản 4 Điều 62 của Luật phải bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật an toàn sau đây:

Nhân sự quản lý, điều hành sản xuất phải đáp ứng trình độ chuyên môn và được huấn luyện về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản;

Hệ thống thiết bị, phương tiện được sử dụng trong khai thác khoáng sản phải phù hợp với điều kiện địa chất của khu vực khai thác khoáng sản. Trường hợp khai thác mỏ hầm lò, hệ thống thiết bị, phương tiện còn phải bảo đảm an toàn theo mức độ nguy hiểm do khí cháy, nổ gây ra;

Có đội ngũ ứng cứu khẩn cấp bán chuyên trách để thực hiện các biện pháp xử lý tình huống khẩn cấp tại chỗ.

Thực hiện quy định chuyên sâu về chuyên ngành khai thác khoáng sản tại Điều 60 của Luật, Bộ Công Thương đã xây dựng dự thảo Thông tư quy định về trình độ chuyên môn của nhân sự quản lý, điều hành trong khai thác khoáng sản; việc huấn luyện, cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn về khai thác khoáng sản; hệ thống thiết bị, phương tiện được sử dụng trong khai thác khoáng sản phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, chấp thuận; việc chấp thuận đưa vào vận hành hệ thống thiết bị, phương tiện lần đầu đối với khai thác mỏ hầm lò có khí cháy, nổ; xếp loại mỏ hầm lò theo mức độ nguy hiểm do khí mêtan cháy, nổ gây ra và nội dung huấn luyện cho đội ngũ ứng cứu khẩn cấp bán chuyên trách.

Hiện nay dự thảo Thông tư đang được lấy ý kiến rộng rãi. Dự thảo Thông tư gồm 04 chương, các phụ lục, trong đó:

Nội dung chính của chương I gồm 3 điều, từ Điều 1 đến Điều 3 quy định những đối tượng áp dụng là các tổ chức, cá nhân và cơ quan nhà nước liên quan đến khai thác khoáng sản nhóm I bằng phương pháp lộ thiên; nhóm II, nhóm III, nhóm IV bằng phương pháp lộ thiên có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp; nhóm I, nhóm II, nhóm III, nhóm IV bằng phương pháp hầm lò trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và các thuật ngữ chuyên ngành thường được sử dụng trong khai thác khoáng sản.

Nội dung chính của chương II gồm 5 điều, từ Điều 4 đến Điều 8 quy định về trình độ chuyên môn của nhân sự quản lý, điều hành sản trong khai thác khoáng sản; thẩm quyền cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản; nội dung huấn luyện kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản; tổ chức huấn luyện kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản và thủ tục kiểm tra, cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản. Theo đó, các tổ chức khai thác khoáng sản tự biên soạn tài liệu, lựa chọn người huấn luyện và tổ chức huấn luyện theo các quy định tại Thông tư này. Đối với tổ chức khai thác khoáng sản bằng phương pháp hầm lò, sau khi huấn luyện xong phải đề nghị cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra, cấp giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản.

Nội dung chính của chương III gồm 3 điều, từ Điều 9 đến Điều 11 quy định về danh mục hệ thống thiết bị, phương tiện phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, chấp thuận về kỹ thuật an toàn khi đưa vào sử dụng lần đầu trong mỏ, hồ sơ chấp thuận và thẩm quyền kiểm tra, chấp thuận; hồ sơ xếp loại mỏ hầm lò theo mức độ nguy hiểm do khí Mêtan cháy, nổ gây ra và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thực hiện xếp loại mỏ và nội dung huấn luyện đội ngũ ứng cứu khẩn cấp bán chuyên trách.

Nội dung chính của chương IV gồm 4 điều, từ Điều 12 đến Điều 15 quy định trách nhiệm của các tổ chức, doanh nghiệp khai thác khoáng sản; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) và điều khoản thi hành. Theo đó đã lược bỏ trách nhiệm của các doanh nghiệp trên trong việc phải tuân thủ một số nội dung quy định tại Quy chuẩn Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về an toàn trong khai thác than hầm lò được ban hành theo Thông tư số 03/2011/TT-BCT ngày 15 tháng 2 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Như vậy dự kiến Thông tư ban hành sẽ góp phần đổi mới, nâng cao nhận thức và tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong khai thác khoáng sản, các quy định rõ ràng và minh bạch góp phần thiết lập cơ chế tự kiểm soát trong thực hiện các nội dung về kỹ thuật an toàn cũng như hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách trong dự thảo Thông tư nêu trên sẽ khuyến khích phát triển hoạt động khoáng sản và công nghiệp khai khoáng theo hướng tinh, gọn, hiệu quả, góp phần thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các định hướng, chỉ đạo của Trung ương theo tinh thần của Nghị quyết số 10/NQ-TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị về Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngoài ra, còn góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ nhà nước về quản lý kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản ở Trung ương và Địa phương.

---

Nguồn:Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp

Nguồn: https://moit.gov.vn/tin-tuc/phat-trien-cong-nghiep/san-xuat-cong-nghiep/hoan-thien-quy-dinh-phap-luat-nham-day-manh-hieu-qua-ve-ky-thuat-an-toan-trong-khai-thac-khoang-san.html