Khi người trẻ bước vào nghề báo

Những ngày đầu chập chững cầm bút

Phóng viên Lê Thị Ngọc Hương, một trong hai thành viên trẻ nhất trong Ban Chuyên đề, Báo Pháp luật Việt Nam, tự nhận mình là một người “rẽ ngang” sang con đường báo chí, với xuất phát điểm một cử nhân Văn học.

“Còn nhớ khoảng bốn năm trước đây, lần đầu tiên tôi đến với Ban Văn hóa - Xã hội (nay thuộc Ban Chuyên đề), nhìn tờ báo số chuyên đề Chủ nhật trên tay, mọi thứ đối với tôi còn rất mơ hồ. Tôi nhớ những ngày đầu mình viết tin, bài đã vô cùng lúng túng. Thậm chí tôi phải lên mạng tra những thuật ngữ báo chí để phân biệt sự khác nhau giữa các thể loại báo chí để đỡ “quê” trước mặt các anh chị hướng dẫn mình”, Ngọc Hương chia sẻ.

Nữ phóng viên cho rằng mình thật may mắn khi được làm việc trong một tập thể coi nhau như gia đình. Cô nhớ lại, có những hôm vào giữa đêm khuya, tầm 12 giờ đêm vẫn nhận được những email, tin nhắn sửa bài chi tiết từ Trưởng ban hay các anh chị phóng viên “tiền bối”. Dù bận công việc, nhưng tấm lòng tận tụy của những người đồng nghiệp đi trước, sự dìu dắt bền bỉ, “hỗ trợ từng li, từng tí” khiến bản thân cô cảm thấy rất cảm động, cùng với đó là động lực cố gắng sớm làm quen và trưởng thành với nghề báo.

Từ những bỡ ngỡ ban đầu, Ngọc Hương dần hình thành cho mình một cách nhìn sâu sắc hơn về nghề. Ý nghĩ ban đầu muốn làm nghề báo để “bay nhảy” trải nghiệm những con người, vùng đất mới lạ dần dần thay thế bằng những suy tư về các vấn đề văn hóa, du lịch mình đang làm mỗi tuần.

Cô hóm hỉnh cho biết: “Chẳng biết từ khi nào, thay vì tận hưởng những chuyến đi du lịch, tôi lại trở thành một “bà cô” xét nét bắt đầu đánh giá hiện tượng, xem xét các loại hình du lịch, dò hỏi những sản phẩm du lịch mới ở các điểm đến. Thậm chí, khi cô đồng nghiệp cùng ban chuẩn bị đi nghỉ mát dịp 30/4 - 1/5, thứ quà mà tôi mong muốn cô ấy mang về nhất là những tấm ảnh chụp các khu lịch nổi tiếng ở Việt Nam..., để tôi “tích góp” làm tư liệu sử dụng cho các bài báo ra ngày thứ Tư hàng tuần. Không biết bắt đầu từ lúc nào, thay vì ra rạp xem phim, ngồi nhấm nháp bỏng ngô, uống coca, tôi lại giở điện thoại lên tra số liệu, doanh thu những phim mà mình đang xem để phục vụ việc viết bài”.

Đi sâu vào nghề làm báo, Ngọc Hương nhận ra “phía sau những dòng tin, phóng sự là sự dấn thân không mệt mỏi của những người làm báo nhằm đấu tranh cho sự thật và công lý. Nghề báo không chỉ thú vị mà còn mang theo trách nhiệm lớn với xã hội - một nghề năng động, nhiều thử thách, luôn đòi hỏi sự nhanh nhạy và linh hoạt. Chính điều đó khiến nghề này trở nên cuốn hút, đặc biệt với những ai yêu thích khám phá và không ngại dấn thân”. Cũng như bao lớp đàn anh, đàn chị đi trước, cô phóng viên trẻ Ngọc Hương cũng mong muốn được dùng ngòi bút của mình để tạo ra những sản phẩm báo chí chuẩn mực và độc đáo, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp, nhân văn hơn.

Bài báo đầu tay và những động lực đầu đời

Cũng như Ngọc Hương, phóng viên Nguyễn Linh Chi là một thành viên trẻ tuổi khác thuộc Ban Chuyên đề, Báo Pháp luật Việt Nam. Gắn bó với tòa soạn từ năm 2020, cô phóng viên Linh Chi đã ghi dấu hành trình làm báo của mình bằng không ít kỷ niệm đáng nhớ với cơ quan, với nghề. Trong đó, câu chuyện về bài báo đầu tay vẫn luôn là mảnh ký ức cô giữ trọn vẹn cho đến hôm nay. Với tựa đề “Bún mắng, cháo chửi tồn tại nhờ… khách hàng tốt nhịn”, bài báo vỏn vẹn 900 chữ cùng một bức ảnh minh họa chính là điểm khởi đầu trên hành trình cầm bút của cô.

Phóng viên Ngọc Hương trong chuyến đi tác nghiệp ở làng nghề dệt lụa Phùng Xá, Mỹ Đức, Hà Nội.

“Đề tài đầu tiên tôi được giao viết về các hàng quán bún mắng, cháo chửi, một chủ đề dân sinh rất gần gũi. Mặc dù là một đề tài thú vị nhưng tôi cũng đầy lúng túng vì chưa viết báo chuyên nghiệp bao giờ. May mắn thay, các anh chị đi trước đã tận tình hướng dẫn tôi ở những bước đi đầu tiên. Đến giờ tôi vẫn lưu giữ email góp ý và biên tập hôm đó của chị như một kỷ niệm quý. Chị không chỉ đưa ra những lỗi sai tôi mắc phải mà còn động viên, khích lệ tôi rất nhiều. Đây có thể coi là một trong những động lực để tôi mạnh dạn thử sức đam mê với nghề vào thời điểm đó”, Linh Chi bồi hồi nhớ lại.

Gần 5 năm sau dấu mốc đầu tiên, nữ phóng viên trẻ Linh Chi ngày nào giờ đã trưởng thành hơn, không chỉ trong con người mà cả trong tư duy làm báo. Cô có cơ hội đặt chân đến nhiều vùng đất, gặp gỡ nhiều con người và chứng kiến không ít gam màu sáng - tối trong bức tranh đời sống xã hội. Với cô, mỗi chuyến đi là một bài học, mỗi nhân vật là một lát cắt đời thực, góp phần làm giàu vốn sống, phong phú hành trang nghề nghiệp và nuôi dưỡng cảm xúc trong hành trình làm báo.

Các phóng viên trẻ cũng đã ghi dấu ấn qua các giải thưởng báo chí uy tín. Đơn cử, phóng viên Lê Thị Ngọc Hương là thành viên trong nhóm tác giả đạt Giải C Giải báo chí ‘Vì sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân tộc’ lần thứ XVI, năm 2023 - 2024; Giải khuyến khích, Giải báo chí về Phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VII năm 2024. Phóng viên Nguyễn Linh Chi cũng trong nhóm tác giả đạt Giải B, Giải Báo chí Tài nguyên và Môi trường lần thứ VII năm 2024; Giải khuyến khích, Giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ năm 2023...

Tất nhiên, cơ hội luôn song hành thử thách và với nghề báo điều đó càng hiện rõ. Với phóng viên trẻ, khó khăn có thể đến từ mọi phía: áp lực về số lượng tin bài, áp lực về chất lượng sản phẩm, áp lực về kinh tế báo chí hay những lần gặp khó khăn, cản trở khi tác nghiệp… Trong những khoảnh khắc chông chênh đó, Linh Chi vẫn luôn khắc ghi lời dặn dò từ những người thầy, người đồng nghiệp đáng kính trong tòa soạn. Với cô, đó là “kim chỉ nam” quý giá, là điểm tựa về mặt chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, tiếp thêm động lực để cô không ngừng nỗ lực, sáng tạo và đổi mới trên con đường đã chọn.

Nhìn về phía trước, Linh Chi mong muốn tiếp nối thế hệ các anh chị, thực sự trở thành một “chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng” - như cách ví von quen thuộc trong nghề báo. Cô đặt cho mình mục tiêu không ngừng rèn luyện để có “mắt sáng, lòng trong, bút sắc”; giữ vững bản lĩnh trước cám dỗ; dũng cảm đấu tranh với những biểu hiện sai trái, tiêu cực; lắng nghe hơi thở của cuộc sống… Với Linh Chi, đó là cách để cô có thể làm báo không chỉ bằng kỹ năng mà còn bằng trái tim và trách nhiệm người làm nghề.

Lời gửi gắm cho những người trẻ yêu nghề báo thời đại số

Có thể khẳng định rằng, thế hệ phóng viên trẻ đang kế thừa và tiếp nối các thế hệ đi trước, từng ngày góp sức xây dựng nền báo chí hiện đại Việt Nam. Nghề báo hôm nay, bên cạnh những giá trị cốt lõi của đạo đức nghề nghiệp, còn đòi hỏi người làm báo phải hội tụ nhiều kỹ năng đa dạng: từ kỹ năng chuyên môn báo chí đến khả năng sử dụng công nghệ, mạng xã hội, truyền thông đa phương tiện...

Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, phóng viên trẻ cũng phải đối diện với áp lực cạnh tranh khốc liệt về tốc độ đưa tin. Tin bài được cập nhật theo từng phút, từng giây và chỉ cần chậm một bước, thông tin đã dễ dàng trở nên cũ kỹ giữa biển thông tin khổng lồ. Thách thức càng lớn hơn khi tin giả, thông tin sai lệch, nội dung giật gân ngày càng có đất sống mạnh mẽ trên mạng xã hội. Người làm báo trẻ không chỉ đơn thuần viết bài, mà còn phải có đủ năng lực kiểm chứng, thẩm định và phản biện thông tin. Giữa ma trận dữ liệu ấy, việc giữ vững ngòi bút trung thực, khách quan, công tâm trở thành một trong những thước đo phẩm chất phóng viên trẻ.

Dù trong bối cảnh như vậy, điểm chung của những người trẻ chọn nghề báo, dù ở thế hệ nào, vẫn luôn là đam mê cháy bỏng với sự thật và khát vọng cống hiến giá trị tích cực cho xã hội. Chính đam mê là thứ giữ chân họ ở lại với nghề, vượt qua những đêm thức trắng chỉnh sửa bài vở, vượt qua những chuyến đi thực địa khắc nghiệt, vượt qua những bình luận tiêu cực mỗi khi bài báo gây tranh luận trái chiều.

Trong sự dấn thân không ngơi nghỉ ấy, họ trưởng thành từng ngày. Có người, như Ngọc Hương, từ một cử nhân Văn học bỡ ngỡ đã trở thành phóng viên dày dạn kinh nghiệm, có cái nhìn sắc sảo, luôn trăn trở với nghề. Có người, như Linh Chi, từ bài báo đầu tay 900 chữ đã vươn lên trở thành cây bút bản lĩnh, luôn nuôi dưỡng khát vọng “làm báo bằng trái tim và trách nhiệm”. Nhìn rộng hơn, thế hệ phóng viên trẻ hôm nay không chỉ đơn thuần tiếp bước những giá trị làm nghề truyền thống được hun đúc qua nhiều thế hệ, mà còn đóng vai trò như những nhân tố trung tâm trong tiến trình chuyển mình mạnh mẽ của báo chí hiện đại, bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 18/6/2025, Đoàn Thanh niên Chính phủ đã tổ chức Lễ tuyên dương nhà báo trẻ tiêu biểu năm 2025. Sự kiện là dịp để tôn vinh những cống hiến, thành tích xuất sắc của các nhà báo trẻ tiêu biểu thuộc Đoàn Thanh niên Chính phủ trong công cuộc đóng góp cho cơ quan, đơn vị, tổ chức, cho cộng đồng và cho toàn xã hội. Trong số 50 nhà báo trẻ, Báo Pháp luật Việt Nam có 3 đồng chí được tuyên dương là nhà báo trẻ Nguyễn Sỹ Hồng - Phó Trưởng ban Kinh tế và Doanh nhân, Bí thư Đoàn TNCS HCM; nhà báo trẻ Trần Đức Anh – Phóng viên Ban Thư ký Tòa soạn và nhà báo trẻ Nguyễn Gia Hải - Phóng viên Ban Bạn đọc.

Đ.Trang - N.Hương - L.Chi

Nguồn: https://baophapluat.vn/khi-nguoi-tre-buoc-vao-nghe-bao-post552446.html