Khu đất Nhà Rồng và số 1 Lý Thái Tổ làm công viên: Một quyết định hợp lòng dân

Khi nghe tin tân Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang thông báo quyết định của Thành ủy dừng chủ trương giao đất cho nhà đầu tư làm dự án khu phức hợp Nhà Rồng - Khánh Hội với diện tích 32ha, chiều dài 1,8km ở khu vực bến Nhà Rồng - Khánh Hội, tôi vô cùng ngạc nhiên, không tin vào tai mình, cho đến khi báo chí chính thức đưa tin.

Đã từng có hơn 20 năm là thành viên Hội đồng quy hoạch - kiến trúc TP, tôi hiểu việc từ bỏ một dự án lớn mang lại lợi ích kinh tế lớn và tất nhiên phải chịu sức ép của nhiều bên là một quyết định rất khó khăn.

Dải đất dài chừng 10km tính từ chân cầu Sài Gòn chạy dọc theo bờ sông đến bến cảng Nhà Rồng được coi là dải đất đẹp nhất, linh nhất bởi nó không chỉ có đất, nước, có đôi bờ, mà còn là mảnh đất đầu tiên tiền nhân tụ lại lập nên Sài Gòn.

Khi người Pháp xây dựng Sài Gòn, họ đã rất có ý thức phát triển dải đất này trở thành "mặt tiền" của TP.

Đó không chỉ là nơi để khai thác kinh tế hàng hải mà còn là nơi hợp tụ tinh hoa của kiến trúc, cảnh quan, hơn thế nữa là sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên.

Chính vì nhận ra tầm quan trọng của sông Sài Gòn trong việc điều tiết khí hậu cho nên gần 100 năm thời Pháp thuộc và giai đoạn sau này, các nhà quy hoạch, thiết kế đều nâng niu sông Sài Gòn và coi sông như một cái máy khổng lồ điều tiết khí hậu của cả TP.

Tất cả các công trình xây dựng thời Pháp ở Bạch Đằng (quận 1) và Khánh Hội (quận 4), sau năm 1954 mở rộng sang quận Bình Thạnh đều xây dựng theo nguyên tắc thấp bên ngoài cao bên trong; các công sở, khách sạn đều chỉ cao hai tầng và không kết thành dãy liên tục nhằm đón gió và ánh sáng từ sông vào, nhất là hơi ấm có vị mặn của biển.

Tất cả các trục đường được kiến tạo đều chạy trực chỉ với bến sông (cảng Bạch Đằng, Khánh Hội) để đón gió và chính những trục đường này như là ống dẫn chuyển gió mát vào sâu trong lòng TP, có thể kể như đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Tôn Đức Thắng, Hai Bà Trưng, Đồng Khởi, Nguyễn Huệ, Hàm Nghi, Đoàn Như Hài, Hoàng Diệu... Người ta đứng trên cầu Nguyễn Văn Trỗi vẫn cảm nhận được gió thổi từ sông đến.

Một điểm nữa được coi là điểm cộng cho dải ven sông Sài Gòn là các giá trị di sản và văn hóa. Mặc dù các di sản lịch sử và kiến trúc ở hai bên bờ sông Sài Gòn có khá nhiều nhưng phân bổ không đều và có phần tản mát.

Tập trung nhiều nhất là khúc bờ sông thuộc quận 1, một phần quận 4 và Bình Thạnh (cũ).

Bao gồm bến cảng Nhà Rồng, thủy đài, cột cờ Thủ Ngữ, trụ sở hải quan, khách sạn Riverside và Majectic, Bảo tàng Tôn Đức Thắng, công viên Mê Linh với tượng Trần Hưng Đạo, ụ tàu Ba Son, công viên bờ sông, cầu Sài Gòn. Tất cả các công trình này đều có tuổi đời trên dưới 100 năm.

Chúng ta đang sở hữu một không gian sông, bờ sông Sài Gòn cực kỳ quý báu không chỉ về vẻ đẹp cảnh quan mà còn cả giá trị tinh thần, đầy ắp di sản, công trình kiến trúc và tâm linh. Một phần do mẹ thiên nhiên trao tặng, một phần do nhiều thế hệ chung tay vun đắp nên.

Bất cứ một hành xử sai lầm nào với khúc sông Sài Gòn này là chúng ta phải trả giá rất đắt và như vậy sẽ là có lỗi với con cháu mai sau.

Một khu phức hợp khổng lồ như một bức tường chắn gió, chắn tầm nhìn ra sông và từ sông nhìn vào mọc lên, nó cũng làm đứt gãy sự thống nhất liền mạch dải bờ sông ở đầu phía tây.

Nếu một khu phức hợp tương tự như vậy mọc ở phía cuối của chặng 10km thì giá trị khúc sông này bị giảm đi rất nhiều; ở phía bên trong sẽ trở nên ngột ngạt, bức bối và tức mắt. Thật may mắn là nay điều đó sẽ không xảy ra.

Không lâu nữa TP sẽ có hơn 3ha công viên cây xanh, kéo dài gần 2km ở ngay sát bến cảng Nhà Rồng.

Địa điểm này cùng với công viên bến Bạch Đằng sẽ trở thành điểm hẹn lý tưởng của người dân TP vào ngày nghỉ cuối tuần và các lễ hội trong năm. Bờ sông Sài Gòn sẽ có diện mạo mới xanh hơn, tươi mới hơn, cộng đồng hơn và thân thiện hơn.

Cùng với đó, lãnh đạo TP.HCM quyết định chuyển đổi công năng khu đất vàng rộng 37.000m2 tại số 1 Lý Thái Tổ thành công viên công cộng với ba mặt tiền Lý Thái Tổ - Hùng Vương - Trần Bình Trọng.

Trong bối cảnh TP thiếu công viên cây xanh, thiếu không gian thư giãn thì những quyết định này thật có ý nghĩa nhân văn. Người dân TP trông đợi sẽ có thêm nhiều công viên cây xanh, chỗ vui chơi giải trí hơn nữa từ các dự án bị "treo" quá lâu.

Quyết định khó khăn mà Thành ủy TP.HCM đưa ra với hai khu đất trên như vậy theo tôi là dũng cảm, thuận trời đất và hợp lòng dân.

Trở lại chủ đề

NGUYỄN MINH HÒA

Nguồn: https://tuoitre.vn/khu-dat-nha-rong-va-so-1-ly-thai-to-lam-cong-vien-mot-quyet-dinh-hop-long-dan-20251021085852614.htm