Kinh tế ban đêm-Hợp phần quan trọng phát triển kinh tế du lịch Ninh Bình

Trong tiến trình phát triển du lịch toàn diện và bền vững, kinh tế ban đêm đang trở thành hợp phần quan trọng của kinh tế du lịch Ninh Bình. Đây không chỉ là cách thức mở rộng không gian kinh tế, tạo thêm động lực tăng trưởng, mà còn là hướng đi mới để khai thác sâu hơn các giá trị văn hóa, lịch sử và con người của vùng đất Cố đô. Với tầm nhìn chiến lược, Ninh Bình đang từng bước biến “ánh sáng đêm” thành sức bật mới cho du lịch, góp phần quảng bá hình ảnh một Ninh Bình năng động, sáng tạo và giàu bản sắc trong thời kỳ hội nhập.

Chương trình nghệ thuật “Tiếng gọi non sông” được dàn dựng, tổ chức hoành tráng trên sân khấu mặt nước hồ Kỳ Lân, phố cổ Hoa Lư. Ảnh: Ngọc Linh

Khai mở tiềm năng từ giá trị văn hóa và di sản

Là vùng đất hội tụ nhiều di sản văn hóa, lịch sử, Ninh Bình có điều kiện thuận lợi để phát triển mô hình kinh tế ban đêm gắn với văn hóa và du lịch. Nổi bật nhất là Phố cổ Hoa Lư, nằm trong quần thể công viên hồ Kỳ Lân và khách sạn Hoa Lư, là công trình tái hiện không gian văn hóa Đại Cồ Việt thế kỷ X, tạo nên điểm nhấn mới cho ngành du lịch địa phương.

Không gian Phố cổ được thiết kế mô phỏng khung cảnh xưa với mái ngói rêu phong, gian hàng gỗ mộc mạc, mang đến cho du khách cảm giác được sống lại trong bầu không khí cổ kính của kinh đô Hoa Lư ngàn năm. Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo từ làng nghề Ninh Vân, gốm Bồ Bát, thêu ren Văn Lâm, sơn mài Ý Yên… được trưng bày trong những gian hàng truyền thống, mỗi sản phẩm đều chứa đựng câu chuyện văn hóa riêng.

Đặc biệt, khu ẩm thực dân gian tại Phố cổ Hoa Lư là điểm đến được du khách yêu thích, nơi họ có thể thưởng thức những món ăn mang hồn quê như bánh đa, bánh mật, bánh khoái tép, miến lươn, bún chả quạt… Du khách Lâm Hiếu Trang (Hà Nội) chia sẻ: “Không chỉ là ẩm thực, mà là cả không gian văn hóa. Mỗi món ăn đều gợi nhớ về phong tục, tập quán và tình người đất Cố đô”.

Song hành với Phố cổ Hoa Lư, phố Tây ở Tam Cốc - Bích Động cũng là một “điểm sáng” về phát triển dịch vụ đêm. Trước kia chỉ là con đường làng ven sông, nay đã trở thành con phố du lịch sầm uất dài gần 2km, nơi du khách có thể tản bộ, thưởng thức đồ ăn, đồ uống, mua sắm, hay thuê xe đạp dạo quanh làng quê thanh bình. Khi đêm xuống, ánh đèn rực rỡ soi chiếu dãy phố nhộn nhịp, nơi du khách phương Tây tìm thấy cảm giác vừa lạ, vừa quen giữa khung cảnh yên bình đặc trưng của miền quê Việt Nam.

Không chỉ có văn hóa và ẩm thực, du lịch sinh thái về đêm cũng được khai thác hiệu quả. Từ tháng 5/2024, Vườn quốc gia Cúc Phương đã mở tour “Ngắm đom đóm và động vật quý hiếm về đêm”. Du khách được hòa mình trong không gian kỳ ảo của hàng triệu con đom đóm tỏa sáng, được quan sát đời sống của các loài thú hoang dã như hươu, nai, cầy vằn, rái cá, culi… - một trải nghiệm hiếm có ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, Trục lễ hội và Quảng trường Thời Đại - công trình do Tập đoàn Sun Group đầu tư đang trở thành điểm nhấn văn hóa, giải trí tầm khu vực. Với hệ thống nhạc nước hiện đại, chuỗi đêm nhạc nghệ thuật và lễ hội ánh sáng được tổ chức thường xuyên, nơi đây đã góp phần hình thành không gian cộng đồng sôi động, đưa Ninh Bình trở thành “tâm điểm ánh sáng” của du lịch miền Bắc. Ông Trịnh Xuân Nam, Tổng Giám đốc Sun Group khu vực Ninh Bình - Tập đoàn Sun Group chia sẻ: “Chúng tôi tự hào được góp phần vào sự phát triển của quê hương, tạo nên một không gian giao hòa giữa truyền thống và hiện đại, nâng tầm đời sống tinh thần của người dân”.

Có thể thấy, những mô hình kinh tế ban đêm hoạt động hiệu quả không chỉ làm phong phú thêm bức tranh du lịch địa phương, mà còn cho thấy cách Ninh Bình đang tận dụng hiệu quả tiềm năng văn hóa, di sản để phát triển một cách bền vững và sáng tạo.

Động lực mới cho du lịch và tăng trưởng kinh tế địa phương

Từ khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam theo Quyết định số 1129/QĐ-TTg ngày 27/7/2020, Ninh Bình là một trong những địa phương sớm hưởng ứng và triển khai thực hiện. Các hoạt động về đêm không chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí, thưởng thức văn hóa của du khách mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Thực tế cho thấy, ban ngày du khách thường dành thời gian tham quan danh thắng, di tích; còn ban đêm mới là “thời gian vàng” cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và tiêu dùng. Mức chi tiêu vào buổi tối của du khách thường chiếm khá lớn trong tổng chi phí chuyến đi, đây chính là dư địa lớn để Ninh Bình khai thác hiệu quả. Việc khai thác, đưa vào kinh doanh nhiều hoạt động kinh tế ban đêm thời gian qua tại các địa phương trên địa bàn tỉnh cũng đã cho thấy được “sức hút” đối với du khách, góp phần làm gia tăng đáng kể lượng khách đến với Ninh Bình.

Theo thống kê, 9 tháng năm 2025, tỉnh đón gần 16,8 triệu lượt khách, tăng 27,9% so với cùng kỳ; trong đó khách quốc tế đạt 1,63 triệu lượt, khách nội địa đạt hơn 15,2 triệu lượt. Doanh thu du lịch ước đạt 17.895 tỷ đồng, tăng hơn 41%, đạt gần 100% kế hoạch năm. Đặc biệt, số lượt khách lưu trú đạt 3,4 triệu lượt, tương ứng 3,8 triệu ngày khách, tăng gần 32% so với năm trước, một minh chứng rõ nét cho sức hấp dẫn của các hoạt động du lịch ban đêm.

Các sản phẩm du lịch đêm đang được tỉnh tiếp tục mở rộng và hoàn thiện. Tour Bái Đính về đêm cho phép du khách chiêm bái trong không gian tĩnh lặng, nghe thuyết giảng về triết lý nhân - nghĩa của đạo Phật; phố đi bộ Tam Cốc kết hợp ẩm thực, quán bar, nghệ thuật đường phố; Phố cổ Hoa Lư với hàng chục gian ẩm thực mang tinh hoa của nghệ nhân Ninh Bình như bún chả quạt, ốc ba miền, chè dân gian… Mỗi không gian đều mang đậm dấu ấn văn hóa Việt, được tổ chức chuyên nghiệp, hấp dẫn và thân thiện.

Phát triển kinh tế ban đêm không chỉ nhằm tăng doanh thu, mà còn giúp quảng bá và bảo tồn văn hóa truyền thống Việt Nam, biến văn hóa thành tài sản kinh tế, biến di sản thành nguồn lực phát triển. Qua đó, Ninh Bình không chỉ “thức giấc” trong đêm, mà còn tỏa sáng như một điểm đến của văn hóa, di sản và sáng tạo. Tuy nhiên, phát triển sản phẩm du lịch đêm vẫn còn là mô hình mới, còn nghèo nàn, đơn điệu... Ngoài ra, hiện vẫn thiếu những cơ chế, chính sách khuyến khích các nhà đầu tư đầu tư vào kinh tế ban đêm - một lĩnh vực còn tiềm ẩn không ít rủi ro.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã đề ra mục tiêu: Phát triển du lịch cùng với công nghiệp văn hóa trở thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn. Một trong những giải pháp được ngành du lịch Ninh Bình đề ra là khai thác đối đa các tiềm năng để phát triển kinh tế ban đêm gắn với công nghiệp văn hóa, xây dựng các trung tâm nghệ thuật, khu ẩm thực, lễ hội ánh sáng mang tầm khu vực, tạo ra sản phẩm độc đáo, chuyên nghiệp, đặc sắc mang tính cạnh tranh cao.

Cùng với đó, việc tổ chức các khu vực để phát triển kinh tế từ du lịch ban đêm đòi hỏi sự phối hợp, sát sao của các cấp, các ngành. Chính quyền địa phương cần tập trung đẩy mạnh các hoạt động kết nối, tạo thành chuỗi các dịch vụ, sản phẩm kinh doanh có tính liên kết nhằm thu hút người dân đến tìm hiểu, tham quan, mua sắm; đồng thời đẩy mạnh hợp tác công - tư, huy động nguồn lực xã hội để phát triển hạ tầng, bảo đảm an ninh, trật tự và môi trường. Đây là cơ sở để các hoạt động kinh tế ban đêm nói riêng, kinh tế du lịch nói chung phát triển bền vững.

Nguyễn Thơm

Nguồn: https://baoninhbinh.org.vn/kinh-te-ban-dem-hop-phan-quan-trong-phat-trien-kinh-te-du-lich-ninh-binh-251014195342140.html