Làm rõ cơ chế kiểm tra, giám sát giữa tòa án các cấp để tránh phát sinh tiêu cực

Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường sáng 19-5. Ảnh: Quochoi.vn

Tránh quản lý chồng chéo hoặc bỏ ngỏ việc xét xử

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) quan tâm đến việc tổ chức tòa án nhân dân với 3 cấp gồm: Tòa án nhân dân Tối cao, tòa án cấp tỉnh và tòa án cấp khu vực. Về vấn đề phân định thẩm quyền, đại biểu cho rằng cơ quan soạn thảo cần làm rõ việc phân cấp, phân quyền. Bởi hiện nay, việc phân cấp, phân quyền được quy định trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Theo đại biểu, dự thảo Luật lần này phân cấp, phân quyền rất mạnh cho tòa án khu vực liên quan đến các vụ án về hành chính, kinh tế, dân sự, hôn nhân gia đình. Tuy nhiên, còn nội dung liên quan đến các vụ án hình sự lại chưa phân cấp triệt để cho khu vực, mà vẫn giao cho tòa án cấp tỉnh đối với mức án từ 2 năm tù trở lên.

“

“Nếu chúng ta muốn cải cách bộ máy triệt để, phải phân cấp mạnh cho tòa án khu vực được xét xử tất cả các vụ án hình sự. Khi đó, tòa án nhân dân cấp tỉnh chỉ xét xử phúc thẩm nhằm vừa cải cách triệt để vừa gần dân, sát dân hơn. Cùng với đó, chúng ta không cần tăng số lượng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao lên 27 người mà giữ mức như hiện nay” đại biểu Đoàn Thanh Hóa kiến nghị.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) quan tâm đến mối quan hệ phối hợp cũng như chế tài kiểm tra, giám sát giữa Tòa án nhân dân Tối cao, tòa án cấp tỉnh và tòa án khu vực. Khi thực hiện chính quyền 2 cấp, tòa án khu vực sẽ thực hiện xét xử sơ thẩm; tòa án cấp tỉnh sẽ thực hiện xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Tuy nhiên, dự thảo luật chưa quy định rõ cơ chế kiểm tra, giám sát giữa hai tòa án này. “Đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ mối quan hệ, cơ chế kiểm tra, giám sát giữa hai tòa này để tránh quản lý chồng chéo hoặc bỏ ngỏ việc xét xử. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ phát sinh tiêu cực ở cấp xét xử đầu tiên, vi phạm đạo đức nghề nghiệp”, đại biểu Thạch Phước Bình kiến nghị.

Không nên lập tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại khu vực

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, dự thảo luật lần này sửa đổi, bổ sung nhiều điều khoản liên quan đến 13 đạo luật khác nhưng tên gọi hiện tại chưa phản ánh đầy đủ, chính xác phạm vi sửa đổi. Vì thế, đại biểu kiến nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc tên gọi của dự thảo luật nhằm bảo đảm tính chính xác, toàn diện, phản ánh đầy đủ phạm vi sửa đổi của luật.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Về tổ chức tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại các khu vực, dự thảo luật quy định cơ cấu lại các tòa án huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thành tòa án khu vực. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc việc thành lập 2 tòa này tại tòa án khu vực, vì thực tế số lượng vụ án thuộc 2 lĩnh vực này trong một năm không lớn.

“Thậm chí, nhiều tỉnh, thành phố không phát sinh loại án này trong cả năm. Do đó, nếu thành lập tòa án chuyên trách về phá sản, sở hữu trí tuệ là không hợp lý. Điều này kéo theo việc bổ nhiệm thêm các chức danh lãnh đạo, biên chế trong khi hiệu suất xét xử của các tòa này còn thấp. Vì thế, chúng ta có thể bố trí thẩm phán chuyên trách trong các tòa kinh tế, dân sự để giải quyết các vụ việc này phù hợp với thực tiễn”, đại biểu Đoàn Hải Dương kiến nghị.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cũng quan tâm đến việc thành lập tòa khu vực về sở hữu trí tuệ, phá sản. Thực tế các vụ việc này rất ít, nên đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị dự thảo Luật cần sửa đổi theo hướng để tòa án nhân dân cấp tỉnh xét xử, nếu có kháng cáo, kháng nghị thì chuyển lên tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân Tối cao xét xử là hợp lý.

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho ý kiến về việc thành lập Tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế. Đại biểu nhận định, Trung tâm tài chính quốc tế - bệ phóng trong mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam đã được ấp ủ từ lâu đang trở thành hiện thực sau khi Bộ Chính trị thông qua chủ trương, định hướng thành lập trung tâm này tại thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Từ kinh nghiệm thực tế trên thế giới cũng như thực tiễn tại Việt Nam, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị bổ sung vào dự thảo Luật một số nội dung. Cụ thể, trong hệ thống tòa án nhân dân còn có thêm tòa án chuyên biệt thuộc trung tâm tài chính quốc tế. Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao có nhiệm vụ hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật - là cơ sở giải quyết tranh chấp tại trung tâm tài chính quốc tế.

Về tiêu chuẩn bổ nhiệm thẩm phán, bổ sung quy định có tính chất mở, đặc thù về thẩm quyền tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, không nên quy định quá cụ thể trong luật, làm cơ sở cho việc tuyển chọn thẩm phán xét xử tại trung tâm này. Cùng với đó, Tòa án nhân dân Tối cao nên có đề án giải quyết toàn diện như tổ chức bộ máy, mối quan hệ tòa án này với các tòa án khác, tuyển chọn nhân lực, nguyên tắc, trình tự tố tụng…

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí phát biểu giải trình. Ảnh: Quochoi.vn

Tại phiên họp, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu 71 ý kiến góp ý tại thảo luận tổ và 14 tại hội trường. Ông Lê Minh Trí cũng giải trình làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm liên quan đến thẩm quyền, cơ chế giám sát giữa tòa án các cấp; việc thành lập tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại khu vực…

Sáng cùng ngày, các đại biểu Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku; về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/lam-ro-co-che-kiem-tra-giam-sat-giua-toa-an-cac-cap-de-tranh-phat-sinh-tieu-cuc-702728.html