Lễ hội Hết Chá - Nét đẹp văn hóa truyền thống của người Thái trắng trên cao nguyên Mộc Châu

Lễ hội Hết chá của người Thái trắng ở Mộc Châu đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2016. Những giá trị nhân văn và nét đẹp văn hoá độc đáo của người Thái xưa vẫn được lưu giữ trọn vẹn trong lễ hội.

Đến với lễ hội, bên cạnh những nghi lễ truyền thống còn có rất nhiều hoạt động hấp dẫn để du khách và người dân có thể hòa mình và trải nghiệm. Lễ hội năm nay được tổ chức đúng vào kỳ nghỉ cuối tuần nên nhiều du khách được tận mắt chứng kiến và cảm thấy vô cùng thích thú khi được tham dự. Theo quan niệm của dân gian, lễ hội được tổ chức để tạ ơn thầy mo - người đã chữa bệnh và giúp đỡ dân bản vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Đây cũng là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn với trời đất, thần linh, tổ tiên đã phù hộ cho họ có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Ông Trần Xuân Việt - Phó Giám đốc Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch tỉnh Sơn La: Lễ hội Hết Chá là một trong những di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, mang đậm dấu ấn tâm linh và truyền thống lâu đời của người Thái trắng. Thông qua lễ hội, người dân thêm tự hào về văn hóa của dân tộc mình và cũng để thu hút du khách, thúc đẩy du lịch phát triển trên địa bàn thị xã Mộc Châu,…

Điểm nhấn quan trọng nhất của Lễ hội Hết Chá chính là phần Lễ với các nghi thức mang đậm màu sắc tín ngưỡng của người Thái trắng. Các thầy mo sẽ làm lễ báo cáo với thần linh về việc tổ chức lễ hội và cầu xin phù hộ cho cộng đồng, làng bản. Sau lời khấn của thầy mo, nghi thức dâng lễ vật được tiến hành, lễ vật gồm cơm, cá, rượu cần, sản vật địa phương, thể hiện lòng thành kính và sự tri ân sâu sắc tới thần linh. Đây cũng là thời khắc mà dân bản tin rằng lời cầu nguyện của họ sẽ được thần linh chứng giám, ban phước lành cho cuộc sống của bà con.

Ông Vì Văn Phịnh - Nghệ nhân Lễ hội Hết Chá, phường Đông Sang, Mộc Châu, Sơn La: Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ hội còn là dịp để người Thái trắng gắn kết cộng đồng, cùng nhau chia sẻ niềm vui và gửi gắm hy vọng cho tương lai. Dù ai đi xa, cứ đến tháng 3, họ lại trở về sum vầy, tham dự lễ hội, như một cách để khẳng định bản sắc văn hóa không thể phai mờ.

Nếu phần Lễ mang màu sắc linh thiêng thì phần hội diễn ra với các hoạt động sôi nổi mô phỏng lại cuộc sống bình dị thường ngày của đồng bào dân tộc Thái trong quá trình dựng bản, dựng mường, xây dựng đời sống mới. Những trò diễn dân gian dí dỏm, vui nhộn mang nhiều ý nghĩa nhân văn được tái hiện như: Tích truyện tập trâu cày ruộng, đi hái rau rừng, đi xúc cá, đi săn... Bên cạnh đó, là những điệu xòe uyển chuyển, nhịp nhàng, duyên dáng hòa cùng tiếng trống, chiêng và bộ nhạc tăng bu rộn rã để lại nhiều ấn tượng cho du khách.

Em Nhật Anh - Du khách Hà Nội: Lần đầu tiên được tham gia các hoạt động của Lễ hội Hết Chá của người Thái trắng, tôi thực sự ấn tượng với nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc nơi đây. Được hòa mình vào không khí lễ hội, cùng tham gia các hoạt động văn hóa, thưởng thức những món ăn truyền thống và cảm nhận sự ấm áp, chân thành của người dân nơi đây.

Lễ hội Hết Chá còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc và hấp dẫn giữa nhân dân các bản trên địa bàn phường Đông Sang như: Thi lấy lửa luộc gà, trưng bày ẩm thực dân tộc, trải nghiệm văn hóa không gian dân tộc Thái,... Sau tất cả, Lễ hội khép lại bằng vòng xòe đoàn kết, bà con dân bản cùng du khách mọi miền tay nắm tay trong điệu xòe truyền thống. Lễ hội Hết Chá năm 2025 không chỉ để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng người dân và du khách mà còn là dịp tôn vinh giới thiệu du khách về giá trị văn hoá của di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia; quảng bá giới thiệu về miền đất, con người Mộc Châu thân thiện, mến khách./.

T/h: Anh Đức (Trung tâm TT-VH Mộc Châu)

Nguồn: https://sonlatv.vn/le-hoi-het-cha-net-dep-van-hoa-truyen-thong-cua-nguoi-thai-trang-tren-cao-nguyen-moc-chau-26984.html