Liên kết để nâng tầm nông sản

Những năm qua, trên địa bàn tỉnh dần hình thành các chuỗi liên kết trong sản xuất, phân phối nông sản. Trong đó, việc trồng trọt theo hợp đồng, đặt hàng, bao tiêu sản phẩm... dần trở nên quen thuộc trong đời sống sản xuất, kinh doanh các cây trồng chủ lực hiện nay. Đây là một trong những hướng đi giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân, doanh nghiệp.

Nhiều cây trồng vào chuỗi

Bà Lê Thị Thanh Phương - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết, những năm qua, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã từng bước phát triển gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ. Đến nay, một số sản phẩm chủ lực của tỉnh như: Lúa, nho, táo, mía, mì, bắp giống, hành, tỏi, nha đam, măng tây, bưởi, xoài, sầu riêng... được tổ chức liên kết chặt chẽ dưới nhiều hình thức và kênh phân phối khác nhau. Nông dân liên kết với nhau thành các tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX) để tổ chức sản xuất; liên kết giữa các HTX với đơn vị bao tiêu sản phẩm, sản xuất thông qua hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm...

Nông dân liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa giống chất lượng cao.

Các hình thức liên kết này đang ngày càng phổ biến và mang lại hiệu quả tích cực. Chẳng hạn ở phường Phan Rang, hơn 50ha nha đam của nông dân nơi đây được liên kết với Công ty Cổ phần Thực phẩm Cánh Đồng Việt, sản lượng gần 9.000 tấn/năm. Trong đó, 70% sản phẩm được tiêu thụ trong nước, 30% xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Hay như chuỗi giá trị măng tây An Xuân do HTX An Xuân (xã Ninh Hải) chủ trì liên kết sản xuất bao tiêu toàn bộ sản phẩm, quy mô 20ha, sản lượng đạt 154 tấn. Mối liên kết này đã giúp các hộ tham gia sản xuất măng tây có thu nhập ổn định.

Đối với cây lúa, đến nay trên địa bàn tỉnh có hàng chục mô hình liên kết với quy mô hàng nghìn héc-ta. Trong đó, nông dân tập trung chăm lo sản xuất, đầu ra sản phẩm đã được các doanh nghiệp bao tiêu như: Công ty Cổ phần Giống cây trồng Đông Nam, Trung tâm Sản xuất giống cây trồng Nha Hố... Đối với cây nho, qua thống kê chưa đầy đủ, hiện có 4 chuỗi liên kết, quy mô 90ha của 251 hộ trồng nho. Các doanh nghiệp, HTX, nông dân cùng liên kết trong việc cung ứng vật tư, tổ chức sản xuất, gắn với tiêu thụ được 1.350 tấn nho/năm. Ngoài ra, việc trồng nho kết hợp với du lịch sinh thái đã được phát triển từ các HTX Nông nghiệp Thái An; các trang trại nho Ba Mọi, Hoàng Yến, Trí Hà...

Tại xã Nam Khánh Vĩnh, HTX Sản xuất, thu mua nông sản Hiệu Linh cũng tạo được chuỗi liên kết bền chặt. Hàng chục hộ thành viên đã cùng nhau ứng dụng quy trình sản xuất đạt chuẩn VietGAP, cho ra thị trường mỗi năm hàng trăm tấn bưởi da xanh đạt chất lượng cao, được người tiêu dùng tin tưởng sử dụng, các siêu thị nhập hàng. Tại xã Khánh Sơn, cùng với quả sầu riêng tươi, nông dân nơi đây đã từng bước nâng cao hàm lượng chế biến, cho ra thị trường nhiều sản phẩm được làm từ sầu riêng, đảm bảo phục vụ khách hàng quanh năm. Trong đó, Công ty TNHH Nông nghiệp Thành Hưng là doanh nghiệp đi đầu trong việc trồng trọt theo hướng an toàn, liên kết với các hộ trồng sầu riêng khác để chủ động nguyên liệu, đầu tư chế biến sâu, cho ra thị trường các sản phẩm sầu riêng sấy thăng hoa, kem sầu riêng... và thiết lập kênh phân phối hiện đại cho các sản phẩm chế biến từ loại đặc sản này. Tương tự, tại xã Đông Ninh Hòa, hàng trăm héc-ta rong nho của các hộ ngư dân đang được trồng trọt, thu hoạch, chế biến có sự liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp chế biến, phân phối ra thị trường trong nước và xuất khẩu.

Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được 76 chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản, với diện tích hơn 15.800ha. Các chuỗi trải rộng từ đồng bằng đến miền núi, trên nhiều cây trồng chủ lực: Lúa, nho, nha đam, măng tây, xoài, sầu riêng, bưởi, tỏi, rau an toàn...

Để liên kết chuỗi ngày càng bền chặt

Có thể thấy, liên kết chuỗi là hướng đi bền vững, giúp nông dân yên tâm sản xuất, doanh nghiệp chủ động nguồn nguyên liệu, HTX nâng cao uy tín, năng lực quản lý. Quan trọng hơn, sản phẩm của tỉnh có thương hiệu, dễ dàng mở rộng ra thị trường lớn. Đây là kết quả của chính sách hỗ trợ, khuyến khích của Nhà nước, sự đồng hành của doanh nghiệp và tinh thần đổi mới của nông dân.

Tuy vậy, quá trình liên kết chuỗi cũng gặp những khó khăn, trở ngại như: Vẫn còn một số liên kết chưa thật sự bền vững, còn mang tính thời vụ, một số hộ dân vẫn giữ thói quen “ăn xổi”, chạy theo giá thị trường; khâu chế biến, bảo quản sau thu hoạch còn hạn chế, giá trị gia tăng chưa cao. Để giải quyết những khó khăn này, những năm qua, tỉnh đã quan tâm hỗ trợ, xây dựng các dự án, đề án nhằm khuyến khích hình thành nên các chuỗi giá trị, tăng cường tuyên truyền, tập huấn để nông dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của sản xuất theo chuỗi. Tỉnh cũng xác định và xây dựng vùng trồng chủ lực, vùng nguyên liệu tập trung, quy mô lớn. Cùng với đó, hỗ trợ việc hình thành các tổ chức sản xuất như tổ hợp tác, HTX, doanh nghiệp; có các chính sách hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, từ giống mới thích ứng với biến đổi khí hậu đến cơ giới hóa sản xuất, chế biến sâu, bảo quản sau thu hoạch. Các lớp tập huấn VietGAP, GlobalGAP được tổ chức ngày càng thu hút đông nông dân tham gia. Các loại nông sản được gắn mã QR, truy xuất nguồn gốc, gắn thương hiệu, bao bì bắt mắt... ngày càng nhiều thêm. Những cánh đồng lúa, vườn cây ăn quả được đầu tư đồng bộ, quy hoạch phân vùng rõ ràng, sản xuất trên quy trình đạt chuẩn, dựa trên mối liên kết, liên doanh bền chặt, hiệu quả... Qua đó, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân, doanh nghiệp.

HỒNG ĐĂNG

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/kinh-te/nong-nghiep-nong-thon-moi/202510/lien-ket-de-nang-tam-nong-san-b796c96/