Lý giải tại sao "con nhà tông không giống lông cũng giống cánh"

Trẻ em có cha mẹ thông minh thường đạt kết quả học tập tốt hơn, ngay cả khi trẻ không thừa hưởng các gene ảnh hưởng đến trí thông minh giống như cha mẹ. Đây là kết quả của một nghiên cứu mới do Đại học College London (Anh) tiến hành.

Các nhà nghiên cứu cho rằng năng lực của cha mẹ có thể "thấm" vào con thông qua quá trình nuôi dạy con. Chẳng hạn, cha mẹ dành thời gian đọc sách cùng con và giúp con nuôi dưỡng thói quen đọc sách, cùng con học bài và giúp con hình thành thói quen học tập tốt...

Năng lực của cha mẹ luôn có ảnh hưởng tới con trong thực tế, bất kể yếu tố di truyền diễn ra như thế nào (Ảnh: AS).

Tiến sĩ José Morosoli, người đứng đầu nghiên cứu, nhận định: "Thông qua nghiên cứu này, chúng tôi nhận thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa di truyền và môi trường sống. Từ đó, chúng ta có thể thay đổi quan niệm rằng chỉ riêng gene di truyền mới có tính chất quyết định đối với sự phát triển của trẻ".

Sự di truyền và môi trường sống do cha mẹ tạo dựng trong gia đình đều có ảnh hưởng đến thành tích học tập và sức khỏe tinh thần của trẻ. Ngoài ra, mức độ tác động của di truyền và môi trường sống cũng thay đổi trong quá trình trẻ lớn lên.

Các can thiệp sớm tập trung vào cách nuôi dạy con của cha mẹ có thể mang lại hiệu quả lớn khi trẻ còn nhỏ. Về sau này, khi trẻ lớn dần, các nỗ lực nên tập trung vào chính thái độ và hành vi của trẻ.

Nhóm nghiên cứu đã tổng hợp dữ liệu từ đời sống của 38.654 gia đình tại Anh, Australia, Hà Lan, Iceland và Mỹ. Về góc độ di truyền, nhóm nghiên cứu tổng hợp dữ liệu từ 4.580 gia đình tại Anh.

Kết quả cho thấy con cái của những phụ huynh có trí tuệ cao thường đạt thành tích học tập tốt hơn, ngay cả khi các em không thừa hưởng các gene ảnh hưởng tới trí thông minh giống như cha mẹ.

Ngoài ra, nghiên cứu còn chỉ ra rằng sức khỏe tinh thần và hành vi của trẻ chịu ảnh hưởng rất nhiều từ cha mẹ, bất kể yếu tố di truyền như thế nào. Điều này thể hiện rõ nhất ở thời điểm trẻ 3 tuổi.

Lúc này, các đặc điểm về năng lực và tính cách ở cha mẹ có tác động mạnh tới trẻ, thể hiện qua sự kiên trì, bền bỉ, nhẫn nại, khả năng điều tiết cảm xúc và kiểm soát bản thân. Khi cha mẹ có những điều này, họ thường có thể dạy bảo và hỗ trợ con phát triển những nét tính cách tốt đẹp trong giai đoạn đầu đời.

Xét cả về thành tích học tập và sức khỏe tinh thần của trẻ, cha mẹ có năng lực tốt đều tạo nên những ảnh hưởng tích cực rõ rệt ở con trong giai đoạn con còn thơ ấu, bất kể trẻ có được thừa hưởng các "gene thông minh" giống như cha mẹ hay không.

Giáo sư Jean-Baptiste Pingault, giảng viên tại Đại học College London, nhận định: "Nghiên cứu của chúng tôi củng cố thêm cho nhận định rằng, môi trường sống và cách thức nuôi dạy con của các bậc phụ huynh đóng vai trò rất quan trọng trong việc định hình sự phát triển của trẻ".

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/ly-giai-tai-sao-con-nha-tong-khong-giong-long-cung-giong-canh-20250513212539039.htm