Mỹ chi hàng chục tỷ USD vào năng lượng hạt nhân

Một nhà máy điện hạt nhân của Westinghouse. (Ảnh: connectcre)

Kế hoạch chi hàng chục tỷ USD của chính quyền Tổng thống Donald Trump vào các nhà máy điện hạt nhân của Westinghouse có thể biến tập đoàn điện lực này trở thành một công ty độc lập niêm yết trên sàn chứng khoán với chính phủ Mỹ là cổ đông chính.

Bộ Thương mại Mỹ tuần trước đã ký thỏa thuận với các chủ sở hữu Westinghouse là Cameco và Brookfield Asset Management chi 80 tỷ USD để xây dựng các nhà máy điện hạt nhân của công ty trên toàn nước Mỹ.

Theo thỏa thuận, chính phủ Mỹ được cấp quyền tham gia sở hữu tại Westinghouse và có thể yêu cầu phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) trước hoặc vào tháng 1/2029, nếu giá trị công ty tăng lên 30 tỷ USD hoặc hơn.

Kênh CNBC dẫn lời ông Grant Isaac, Giám đốc điều hành Cameco, nói trong cuộc họp báo cáo kết quả kinh doanh quý III hôm 5/11 rằng trong kịch bản này, chính phủ Mỹ có thể trở thành cổ đông có 8% cổ phần tại Westinghouse. Theo thỏa thuận, chính phủ không được quyền sở hữu cổ phần trong Cameco hay Brookfield và Cameco sẽ cân nhắc tách Westinghouse thành công ty độc lập vào năm 2029 tùy theo hoàn cảnh.

Quyền lợi của chính phủ tại Westinghouse chỉ có hiệu lực nếu chính phủ đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng, ký kết các thỏa thuận chắc chắn để xây dựng các lò phản ứng mới tại Mỹ, với tổng giá trị 80 tỷ USD. Ông Isaac cho biết Chính phủ Mỹ có thể sử dụng các công cụ như vay vốn từ Bộ Năng lượng hoặc tài trợ từ các khu vực khác để tài trợ cho các dự án.

Westinghouse đã thiết kế một lò phản ứng hạt nhân hiện đại lớn có tên gọi là AP1000 mà chính quyền ông Trump muốn triển khai trên toàn nước Mỹ để đáp ứng nhu cầu điện tăng cao từ các trung tâm dữ liệu và ngành sản xuất. Lò phản ứng này tạo ra 1 GW điện, đủ cung cấp cho hơn 750.000 hộ gia đình.

Tổng thống Donald Trump vào tháng 5/2025 đã ký một sắc lệnh hành pháp kêu gọi nước Mỹ bắt đầu xây dựng 10 lò phản ứng hạt nhân lớn mới vào năm 2030. Giám đốc điều hành Westinghouse, Dan Sumner, cho biết vào tháng 7 rằng công ty sẽ đáp ứng yêu cầu của Tổng thống Trump với lò phản ứng AP1000.

Tuy nhiên, Westinghouse từng gặp khó khăn trong việc hoàn thành lò phản ứng AP1000 đúng tiến độ và đúng ngân sách. Công ty đã phá sản năm 2017 do chi phí vượt mức tại các dự án lớn ở Georgia và South Carolina.

Hai lò AP1000 đầu tiên tại Mỹ đi vào hoạt động ở Plant Vogtle, bang Georgia, vào năm 2023 và 2024, nhưng dự án ở South Carolina đã bị hủy. Năm năm sau khi Westinghouse thoát khỏi tình trạng phá sản, Brookfield và Cameco đã mua lại công ty này vào năm 2023.

Cameco là một trong những công ty khai thác uranium lớn nhất thế giới, trong khi Brookfield là một trong những nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực năng lượng. Brookfield và Cameco lần lượt sở hữu 51% và 49% cổ phần của Westinghouse.

Nguồn: https://vtv.vn/my-chi-hang-chuc-ty-usd-vao-nang-luong-hat-nhan-100251106155207957.htm