Nâng cao dân trí vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Chúng tôi đến 2 lớp học điểm trường trung tâm của Trường Tiểu học Mường Cang đúng vào ngày trời mưa nặng hạt. Sớm hơn giờ học 15 phút, nhưng nhiều học viên đã có mặt, trên tay là những cuốn sách, quyển vở được bảo quản kỹ trong lớp nilong để tránh mưa ướt. Cô giáo Vũ Thị Huệ không cần điểm danh vì hơn 1 tháng nay cô đã thuộc tên từng người, từng khuôn mặt. Trong ánh điện sáng, người già, trung niên ngồi ngay ngắn, tập trung nghe cô giảng bài. Tại đây, học viên được tiếp cận với bảng chữ cái tiếng Việt, cách ghép vần, học toán… Có người tóc đã bạc, tay run run cầm bút nắn nót viết từng chữ cái thẳng hàng, thẳng lối; có người cả ngày tất bật lên nương, chỉ mong đến tối để được háo hức đọc vang những âm, vần đầu tiên. Tất cả tạo nên một không khí học tập vừa giản dị, vừa xúc động.

Trường Tiểu học Mường Cang hiện đang mở 4 lớp XMC, bắt đầu học từ ngày 8/9/2025. Trong đó, có 3 lớp giai đoạn 1 với 55 học viên và 1 lớp giai đoạn 2 với 20 học viên. Các lớp được bố trí tại 2 điểm trường: Trung tâm (2 lớp giai đoạn 1, 36 học viên) và Phiêng Cẩm (1 lớp giai đoạn 1 với 19 học viên, 1 lớp giai đoạn 2 với 20 học viên).

Chia sẻ với chúng tôi, Cô giáo Nguyễn Lệ Thủy - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Mường Cang cho biết: “Khi nắm được kế hoạch của xã, nhà trường được giao là đầu mối quan trọng trong việc phối hợp mở các lớp XMC. Chúng tôi căn cứ chỉ tiêu của xã, rà soát số người mù chữ trên địa bàn 13 bản thuộc phạm vi quản lý, phối hợp với trưởng bản tuyên truyền, vận động người dân đăng ký học. Đồng thời, nhà trường tham mưu cho UBND xã xây dựng kế hoạch và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để mở lớp”.

Để việc dạy học cho học viên trong các lớp XMC diễn ra thuận lợi, trường đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất như: bàn, ghế, điện sáng, trang thiết bị dạy học, phân công giáo viên dạy các lớp XMC. Đồng thời, chỉ đạo bộ phận thư viện nhà trường tính toán số lượng học viên cả 2 giai đoạn và đặt mua mới toàn bộ sách phục vụ việc dạy học.

400

Các lớp xóa mù chữ ở Than Uyên thu hút đông đảo người dân tham gia học tập, góp phần quan trọng vào công cuộc nâng cao dân trí tại địa phương.

Nếu như trước đây, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số còn e dè, ngại ngùng vì tuổi tác, thì nay, lớp học đã trở thành nơi họ háo hức đến đều đặn hằng tối. Tinh thần học tập nghiêm túc, chăm chỉ của học viên khiến giáo viên xúc động.

Chị Tòng Thị Tịnh (bản Pù Quải) - học viên lớp XMC giai đoạn 1 ở điểm trường trung tâm chia sẻ: “Trước đây đi chợ, nhìn giá cả toàn số mà không biết đọc, giờ học rồi, tôi mong sớm biết tính toán để mua bán thuận lợi hơn, không phải phụ thuộc vào người khác".

Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác phổ cập giáo dục, xây dựng xã hội học tập, nâng cao dân trí, xã Than Uyên đã ban hành và triển khai kế hoạch mở lớp XMC năm 2025. Năm 2025, toàn xã mở 6 lớp XMC tại 2 Trường Tiểu học: Hua Nà và Mường Cang với 112 học viên tham gia (trong đó có 108 nữ, 100% là đồng bào dân tộc thiểu số). Thời gian học kéo dài từ tháng 9/2025 đến tháng 6/2026. Nguồn kinh phí được hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, góp phần giúp bà con, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, tiếp cận với con chữ, mở ra cơ hội mới trong cuộc sống.

Chia sẻ về việc mở các lớp học XMC trên địa bàn, ông Phan Văn Ngọc – Chủ tịch UBND xã cho biết: Không chỉ dừng lại ở việc biết đọc, biết viết, các lớp học XMC còn mở ra nhiều giá trị cho cộng đồng. Khi biết chữ, người dân dễ dàng tiếp cận thông tin, nắm bắt kiến thức mới, áp dụng vào sản xuất, chăn nuôi, buôn bán. Họ có thể sử dụng điện thoại thông minh, tích hợp công nghệ số, truy cập vào các nhóm zalo của bản để nắm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, việc học tập còn giúp bà con tự tin hơn trong giao tiếp, tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.

Dù đạt được những tín hiệu khả quan bước đầu, nhưng trong quá trình triển khai, tại các lớp XMC vẫn còn những khó khăn nhất định như: giáo viên chưa được bồi dưỡng chuyên sâu về dạy XMC; việc duy trì sĩ số học viên cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa nhà trường và các bản. Tuy nhiên, về lâu dài, để các lớp XMC đạt được hiệu quả, việc tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho giáo viên dạy XMC từ Sở Giáo dục và Đào tạo là yếu tố cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy. Đồng thời, xã cần chỉ đạo các thôn bản phối hợp tuyên truyền, vận động người dân duy trì chuyên cần.

Chia tay các lớp XMC, chúng tôi thấy những ánh mắt “sáng niềm tin” của những học viên khi được tiếp cận với con chữ. Chương trình xóa mù chữ tại xã Than Uyên năm 2025 đã, đang “gieo mầm” và sẽ tiếp tục góp phần quan trọng vào công cuộc nâng cao dân trí trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nguồn: https://baolaichau.vn/xa-hoi/nang-cao-dan-tri-vung-dong-bao-dan-toc-thieu-so-1259498