Ngành trồng trọt tăng tốc giảm phát thải

Ngày 22/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị công bố Đề án sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050. Đề án đặt mục tiêu giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2035 so với năm 2020. Mỗi tỉnh, thành sẽ triển khai 1 - 2 mô hình sản xuất giảm phát thải có thể nhân rộng và thí điểm tối thiểu 15 mô hình đủ điều kiện phát triển tín chỉ carbon.

Trồng trọt hướng tới giảm 15% phát thải khí nhà kính

Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt cho biết, Đề án được phê duyệt tại Quyết định số 4042/QĐ-BNNMT ngày 29/9 và là cơ sở pháp lý quan trọng để ngành triển khai đồng bộ các mục tiêu giai đoạn 2025 - 2030, với tầm nhìn đến 2050.

Sáng 22/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050” Ảnh: Hạnh Nhung

Ngành trồng trọt đặt mục tiêu giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm 2020 vào năm 2035. Mỗi tỉnh, thành sẽ triển khai 1 - 2 mô hình sản xuất giảm phát thải có thể nhân rộng và thí điểm tối thiểu 15 mô hình đủ điều kiện phát triển tín chỉ carbon. Ngành cũng sẽ đào tạo tối thiểu 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông, nông dân và doanh nghiệp, đồng thời xây dựng ít nhất 5 bộ tài liệu truyền thông nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi sản xuất theo hướng phát thải thấp.

Đến năm 2050, 100% diện tích cây trồng chủ lực áp dụng quy trình kỹ thuật canh tác giảm phát thải; xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về phát thải tích hợp với hệ thống giám sát quốc gia và phổ cập nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho các ngành hàng nông sản chủ lực.

Đề án tập trung vào 6 nhóm nhiệm vụ chính: chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp vùng sinh thái; áp dụng gói kỹ thuật phát thải thấp; xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị; thiết lập hệ thống MRV; nâng cao năng lực và nhận thức; kết nối thị trường cho sản phẩm “Phát thải thấp”.

Thông tin về dự thảo Kế hoạch hành động thực hiện Đề án, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nguyễn Thị Thu Hương cho biết, kế hoạch xác định rõ nội dung, thời hạn, tiến độ và trách nhiệm triển khai đồng bộ, hiệu quả. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật chủ trì điều phối; Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh làm đầu mối thực hiện, phân cấp trách nhiệm và huy động nguồn lực. Việc triển khai cần tăng cường kết nối giữa bộ, địa phương, đối tác quốc tế và các bên liên quan. Doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân phối hợp với các cơ quan trung ương và địa phương để thực hiện hiệu quả.

Dự kiến, triển khai 59 mô hình tại 34 tỉnh, mỗi tỉnh xây dựng 1 - 3 mô hình phù hợp với đặc thù địa phương gồm các mô hình lúa phát thải thấp, lúa - cá/tôm, trồng cây lâu năm, nông nghiệp tuần hoàn... phù hợp đặc thù địa phương, có tiềm năng giảm phát thải cao.

Triển khai Đề án theo nguyên tắc "năm rõ"

Nhiều địa phương và chuyên gia đánh giá cao Đề án giảm phát thải trong trồng trọt, coi đây là bước đi quyết liệt nhằm thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Ảnh minh họa

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp Lê Chí Thiện cho biết, Đồng Tháp đã triển khai 21 mô hình lúa chất lượng cao giảm phát thải, tiết kiệm nước, giảm chi phí và khí metan. Người dân tận dụng phụ phẩm làm phân hữu cơ, sản xuất biogas, hướng tới nông nghiệp tuần hoàn; hợp tác phát triển lúa sinh thái và chuyển đổi đất kém hiệu quả. Tuy nhiên, địa phương còn thiếu vốn, cơ chế khuyến khích doanh nghiệp và hướng dẫn kỹ thuật.

Thời gian tới, Đồng Tháp xác định 5 nhóm giải pháp trọng tâm như đổi mới canh tác, tái chế phụ phẩm, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn và xây dựng mô hình canh tác xanh tại mỗi xã, phường. Do đó, tỉnh kiến nghị Bộ sớm ban hành quy trình kỹ thuật chuẩn, hỗ trợ vốn, phát triển hệ thống quan trắc và cơ chế thí điểm tín chỉ carbon.

Để Đề án được triển khai hiệu quả, TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy, đại diện Hiệp hội Ngành hàng Lúa gạo Việt Nam, cho rằng, cần lượng hóa rõ ràng các nhiệm vụ và mục tiêu của từng hợp phần. Nên ưu tiên các cây trồng chủ lực để tập trung nguồn lực và tạo chuyển biến rõ rệt trong giai đoạn đầu. Đồng thời, lồng ghép Đề án với Chương trình phát triển bền vững một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại đồng bằng sông Cửu Long nhằm tăng hiệu quả tổ chức thực hiện.

Về kế hoạch xây dựng 15 mô hình sản xuất có khả năng tạo tín chỉ carbon, bà Thủy cho rằng cần xác định rõ quy mô, địa bàn và chỉ tiêu cụ thể; việc thiết kế mô hình nên theo đặc thù vùng sinh thái Bắc - Trung - Nam và tập trung vào cây trồng chủ lực để đảm bảo tính khả thi và khả năng nhân rộng.

Dưới góc độ doanh nghiệp, Hiệp hội CropLife Việt Nam hoàn toàn ủng hộ định hướng, mục tiêu và giải pháp Đề án đặt ra. Chủ tịch Hiệp hội CropLife Việt Nam Đặng Văn Bảo cho biết, để đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải và phát triển nông nghiệp bền vững, Hiệp hội đang thúc đẩy các nhóm giải pháp bảo vệ thực vật tiên tiến như thuốc sinh học, drone phun chính xác và quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và cây trồng công nghệ sinh học. "Cây trồng chỉnh sửa gen là một hướng đi đầy tiềm năng giúp tạo ra giống cây chịu hạn, kháng sâu bệnh, thích ứng tốt với biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng hấp thu carbon sinh học", ông Bảo nhấn mạnh.

Ghi nhận các ý kiến đóng góp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung cam kết sẽ tiếp thu để hoàn thiện Đề án, bảo đảm hiệu quả và mang lại lợi ích kinh tế cho người dân. Thứ trưởng nhấn mạnh, Đề án sẽ được triển khai theo nguyên tắc “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ địa bàn”. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sẽ chủ trì, cập nhật vào Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), phối hợp với địa phương lựa chọn mô hình phù hợp. Việc xây dựng hệ thống đo đạc - giám sát là phức tạp, nhưng đã giao cho các viện nghiên cứu đầu ngành chủ trì thực hiện. Sau khi có quy trình giám sát, sẽ triển khai mô hình trao đổi tín chỉ carbon và kết nối thị trường carbon.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/nganh-trong-trot-tang-toc-giam-phat-thai-10392502.html