Thảo luận tại Tổ 11 gồm Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ và tỉnh Điện Biên, các đại biểu Quốc hội thống nhất ban hành 3 Luật trên với các căn cứ như các Tờ trình và các Báo cáo thẩm tra đã nêu; nhấn mạnh đây là các luật cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới.
"Khái niệm cũng chưa thật sự chính xác lắm"
Thảo luận về dự án Luật Chuyển đổi số, các đại biểu cho rằng, đây là dự án Luật khó, thực tế cũng rất ít nước trên thế giới hiện nay có riêng một đạo luật về chuyển đổi số. Do vậy, các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ và cũng chia sẻ với cơ quan soạn thảo bởi chúng ta tiên phong, đi đầu trong việc ban hành Luật Chuyển đổi số nên cũng có những thách thức lớn cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng để xây dựng được một đạo luật tốt làm nền tảng cho chuyển đổi số mạnh mẽ trong thời gian tới.
Về giải thích từ ngữ, ĐBQH Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) cho biết, qua trao đổi với các chuyên gia và đối chiếu với các quy chuẩn chung thì một số từ ngữ trong dự thảo Luật "cũng tương đối khó hiểu". Thế nào là kinh tế số, thế nào là xã hội số - "khái niệm cũng chưa thật sự chính xác lắm".
Đại biểu lấy ví dụ khái niệm kinh tế số được nêu ở khoản 7 Điều 3 định nghĩa: kinh tế số là một bộ phận của nền kinh tế, trong đó các hoạt động sản xuất kinh doanh, phân phối, tiêu dùng và quản lý được thực hiện hoặc hỗ trợ bởi công nghệ số, hạ tầng số, dữ liệu số. Qua nghiên cứu, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho biết có sự phân định giữa kinh tế số và kinh tế truyền thống nên người ta chỉ định nghĩa kinh tế số là một nền kinh tế vận hành chủ yếu dựa trên các công nghệ kỹ thuật số, đặc biệt là internet và dữ liệu số để tạo ra trao đổi và phân phối giá trị.
"Khi có định nghĩa như vậy chúng ta mới nhận diện được là ở bộ phận nào, ở ngành nào, ở lĩnh vực nào, ở khâu nào chúng ta đã đạt được đến mức là kinh tế số. Và sau này, khi đo lường đóng góp của kinh tế số vào GDP cũng sẽ chuẩn xác hơn", đại biểu nhấn mạnh.
Cũng quan tâm đến giải thích từ ngữ tại khoản 7 Điều 3 về kinh tế số và khoản 8 Điều 3 về xã hội số, ĐBQH Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) chỉ rõ, định nghĩa kinh tế số là một bộ phận của nền kinh tế, xã hội số là một bộ phận của xã hội là chưa có tính tổng thể.
Cho rằng, chuyển đổi số tác động toàn diện các mặt, các lĩnh vực, đại biểu Đào Chí Nghĩa đề nghị nghiên cứu, điều chỉnh lại về định nghĩa, giải thích từ ngữ liên quan đến kinh tế số và xã hội số.
Cụ thể, đại biểu đề xuất: "kinh tế số là nền kinh tế được tiến hành chuyển đổi số toàn diện, trong đó việc sản xuất, kinh doanh, giao dịch, tiêu dùng và quản lý được thực hiện trên nền tảng công nghệ số, hạ tầng số, dữ liệu số và dịch vụ số". Còn "xã hội số là các hoạt động xã hội được tiến hành chuyển đổi số toàn diện, trong đó mọi hoạt động, lĩnh vực của đời sống xã hội được thực hiện trên nền tảng công nghệ số, hạ tầng số, dữ liệu số và dịch vụ số".
ĐBQH Quàng Thị Nguyệt (Điện Biên) đề nghị cần tiếp tục rà soát đối chiếu kỹ các quy định của dự thảo Luật với các luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Thương mại điện tử, Luật An ninh mạng... để đảm bảo tính thống nhất, tránh chồng chéo và mâu thuẫn trong thi hành khi Luật Chuyển đổi số được thông qua.
Cần có chính sách thu hút đầu tư phát triển hạ tầng số cho những địa phương còn khó khăn
ĐBQH Lê Quang Tùng (Cần Thơ) lưu ý, "mặt bằng" chuyển đổi số của nước ta hiện nay là không đồng đều, đặc biệt là ở các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn thì vấn đề chuyển đổi số có rất nhiều khó khăn. Do đó, đại biểu mong muốn Luật Chuyển đổi số phải nêu ra được các chính sách để thu hút các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án đầu tư phát triển hạ tầng phục vụ chuyển đổi số cho các địa phương còn khó khăn về kinh tế - xã hội.
Cũng liên quan đến Điều 4 về các chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số, dự thảo Luật đang quy định thực hiện việc chuyển đổi số toàn diện các cơ quan trong hệ thống chính trị, xây dựng chính phủ số hoạt động hiệu quả, minh bạch, lấy người dân doanh nghiệp làm trung tâm.
Thống nhất nội dung trên, song đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đặt câu hỏi "tại sao chúng ta đã đề cập hệ thống chính trị rồi mà lại chỉ đề cập đến chính phủ số? Thế còn các cơ quan còn lại trong hệ thống chính trị thì có chuyển đổi số không? Quốc hội số có không? Hay là các tổ chức Mặt trận chuyển đổi số không? Các cơ quan Đảng có chuyển đổi số không? Ở đây chúng ta chỉ nêu Chính phủ thôi là cũng chưa đầy đủ, toàn diện", đại biểu phân tích và đề nghị cần bổ sung thêm cho đầy đủ các cơ quan trong hệ thống chính trị.
"Lấp khoảng trống" liên quan đến an ninh mạng, áp thuế các nền tảng số, dịch vụ số xuyên biên giới
Tại Điều 2 về đối tượng áp dụng của Luật Chuyển đổi số xác định: Luật này áp dụng cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân của Việt Nam, các tổ chức, cá nhân của nước ngoài trực tiếp tham gia vào các hoạt động liên quan đến chuyển đổi số của Việt Nam.
Tuy nhiên, nếu chỉ "liên quan đến chuyển đổi số", theo đại biểu Đào Chí Nghĩa "vẫn chưa bao hàm các nội dung liên quan đến tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia ở nước ngoài".
.jpg)
Đại biểu dẫn chứng các hoạt động liên quan đến dịch vụ số, nền tảng số và dữ liệu xuyên biên giới, qua đó đề nghị phải tiếp tục bổ sung đối tượng áp dụng với nhóm "tổ chức, cá nhân ở nước ngoài trực tiếp tham gia các hoạt động có liên quan".
Quy định như vậy bảo đảm "lấp" được "khoảng trống" liên quan đến công tác an ninh mạng, áp thuế đối với các nền tảng số và các dịch vụ số của tổ chức, cá nhân nước ngoài.
"Do vậy, tôi đề nghị bổ sung thêm vào đối tượng áp dụng tại Điều 2, cụ thể là: Luật này áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có các hoạt động liên quan đến chuyển đổi số, cung cấp dịch vụ số, nền tảng số, dữ liệu xuyên biên giới tại Việt Nam. Như vậy sẽ bảo đảm quy định chặt chẽ hơn", đại biểu nhấn mạnh.
Về nguyên tắc chuyển đổi số trong Chính phủ số, liên quan đến trí tuệ nhân tạo tại khoản 7 Điều 13, đại biểu Đào Chí Nghĩa cho rằng, vẫn còn thiên về tính mô tả kỹ thuật và thiếu nhấn mạnh các nguyên tắc liên quan đến công tác kiểm soát, trách nhiệm giải trình trong các hoạt động công vụ.
Do đó, đại biểu đề nghị sửa đổi lại khoản 7 Điều 13 theo hướng xác định rõ trách nhiệm. Cụ thể, khoản 7 được viết lại theo hướng: Việc sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo trong hoạt động của cơ quan nhà nước phải được quản lý, thực hiện một cách có trách nhiệm, an toàn, minh bạch, tôn trọng quyền con người và các giá trị đạo đức xã hội; bảo đảm tính kiểm soát và trách nhiệm giải trình đối với mọi quyết định do hệ thống hỗ trợ hoặc đưa ra, đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan.
Quy định như vậy, theo đại biểu, sẽ xác định rõ được trách nhiệm trong thực hiện nguyên tắc chuyển đổi số của Chính phủ.
Nên dẫn chiếu đến các luật chuyên ngành
Điều 5 dự thảo Luật quy định về hành vi nghiêm cấm. Trong đó, tại khoản 2 Điều 5 nghiêm cấm các hành vi can thiệp, truy cập trái pháp luật nhằm che giấu tội phạm, cản trở hoạt động tư pháp; khoản 3 Điều 5 nghiêm cấm hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế, hợp đồng hoặc nghĩa vụ pháp lý khác.
Đại biểu Quàng Thị Nguyệt cho rằng, các hành vi đặc thù, có tính rủi ro cao trong bối cảnh chuyển đổi số và cần được quy định nghiêm cấm. Tuy nhiên để bao quát được đầy đủ các hành vi vi phạm và đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, đại biểu đề nghị cân nhắc quy định theo hướng dẫn chiếu đến các luật chuyên ngành, ví dụ lợi dụng hoạt động chuyển đổi số để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về hình sự, thuế thay vì quy định lại các hành vi cụ thể.
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/nghien-cuu-ky-luong-de-co-dao-luat-manh-me-ve-chuyen-doi-so-10394685.html
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đoàn Hiệp hội Bán dẫn toàn cầu (SEMI)](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/382x610/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/06/1762434628831_dsc-0219-jpg.webp)
![[Ảnh] Bế mạc Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/382x610/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/06/1762404919012_a1-bnd-5975-5183-jpg.webp)
Bình luận (0)