Lễ thượng cờ ASEAN tại trụ sở Bộ Ngoại giao Việt Nam. (Ảnh: TTXVN)

Từ một quốc gia nhỏ bé từng là thuộc địa, từng bị chiến tranh tàn phá, ngày nay, trong con mắt bạn bè quốc tế, Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, có vai trò, vị thế ngày càng tăng trong khu vực.

Lá cờ đỏ sao vàng đang tung bay trước tòa nhà Liên hợp quốc tại Hoa Kỳ, trụ sở Ban Thư ký ASEAN tại Indonesia, Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở Trung Phi hay những “điểm nóng” thiên tai ở Thổ Nhĩ Kỳ, Myanmar… cho thấy sự hiện diện của Việt Nam và những đóng góp ngày càng chủ động, tích cực, có trách nhiệm trong việc giải quyết vấn đề chung của cộng đồng quốc tế.

Nhìn ra thế giới, thêm tự hào về Việt Nam

Nhìn lại quan hệ quốc tế của Việt Nam kể từ khi nước nhà giành được độc lập và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (năm 1945), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định ngoại giao Việt Nam đã luôn tận tụy phụng sự quốc gia, dân tộc, có nhiều đóng góp xứng đáng vào những thành tựu chung, có ý nghĩa lịch sử của đất nước.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. (Ảnh: BNG) 

Ngay từ những ngày đầu lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dùng ngoại giao như một vũ khí sắc bén để thêm bạn bớt thù, phân hóa hàng ngũ đối phương, giữ vững chính quyền non trẻ, tranh thủ thêm thời gian và lực lượng cho cuộc trường kỳ kháng chiến. Trong thời gian đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, cùng với các mặt trận chính trị và quân sự, ngoại giao đã trở thành một mặt trận quan trọng, có ý nghĩa chiến lược. Ngoại giao đã góp phần cụ thể hóa các thắng lợi trên chiến trường thành chiến thắng trên bàn đàm phán, chấm dứt chiến tranh.

Hiệp định Sơ bộ 6/3, Tạm ước 14/9, Hiệp định Geneva 1954 và Hiệp định Paris 1973 đã trở thành những mốc son chói lọi trong lịch sử nền ngoại giao cách mạng, góp phần dẫn tới chiến thắng lịch sử mùa Xuân năm 1975, thu giang sơn về một mối. Như vậy, sát cánh với các binh chủng hợp thành của Cách mạng Việt Nam, ngoại giao đã góp phần chấm dứt hơn một thế kỷ nô lệ dưới ách thực dân, đế quốc, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên độc lập, thống nhất và phát triển. 

Sau khi nước nhà thống nhất, ngoại giao đóng vai trò quan trọng trong xây dựng hòa bình, phá thế bao vây, cấm vận, mở rộng cục diện đối ngoại bằng đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, vì hòa bình, hợp tác và phát triển. Ngoại giao đi đầu đưa đất nước dần hội nhập vào khu vực và quốc tế, đặc biệt qua các cột mốc lịch sử như gia nhập ASEAN, APEC, WTO... và ký kết, tham gia hàng trăm thỏa thuận, điều ước quốc tế.

Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, lịch sử gần 40 năm Đổi mới của đất nước đã khẳng định vai trò vô cùng quan trọng của ngoại giao trên cả 3 trụ cột đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân.

Các lĩnh vực quan trọng từ ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, công tác biên giới lãnh thổ, thông tin tuyên truyền đối ngoại, công tác lãnh sự, công tác người Việt Nam ở nước ngoài, công tác xây dựng ngành đều đạt nhiều kết quả quan trọng. 

“Ngoại giao đã góp phần mở rộng, làm sâu sắc quan hệ với các đối tác; phối hợp chặt chẽ với quốc phòng, an ninh giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, góp phần giữ nước từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy; bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của đất nước, người dân, doanh nghiệp; huy động sự đóng góp của người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần thúc đẩy sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc; tích cực quảng bá hình ảnh đất nước,” ông Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Đặc biệt, ngoại giao kinh tế đã trở thành nhiệm vụ trung tâm, một động lực quan trọng để phát triển đất nước. Việt Nam đã thu hút được hàng trăm tỷ USD vốn FDI, trở thành một trong Top 20 nước có quy mô thương mại lớn nhất thế giới, là một mắt xích quan trọng trong 17 FTA gắn kết chúng ta với hơn 60 nền kinh tế quan trọng trên thế giới. Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, đóng góp to lớn của ngoại giao vaccine đã được lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhiều lần ghi nhận, tuyên dương.

Nhờ những đóng góp quan trọng đó, đối ngoại được lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá là điểm sáng đầy ấn tượng trong các thành tựu chung của đất nước. 

Trải qua 8 thập kỷ, từ chỗ "thân cô thế cô", Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia, xây dựng được mạng lưới quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với 37 nước, trong đó có tất cả các nước lớn và toàn bộ 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc; là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế và khu vực. Đảng ta cũng đã có quan hệ với 259 chính đảng tại 119 nước.

Từ thân phận một nước bị xem là "nhược tiểu", ngày nay, trong con mắt bạn bè quốc tế, Việt Nam là một quốc gia tầm trung có vai trò, vị thế ngày càng tăng trong ASEAN và ở khu vực, có đóng góp ngày càng chủ động, tích cực vào việc tham gia giải quyết các công việc chung của cộng đồng quốc tế. 

Nhận định về vị thế quốc gia, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình cho rằng hình ảnh đất nước và con người, lịch sử, những nét văn hóa, hình ảnh đặc trưng tiêu biểu của Việt Nam đã và đang nhận được sự quan tâm, theo dõi lớn của dư luận, xuất hiện với tần suất cao trên các kênh truyền thông quốc tế uy tín trên mạng Internet.

“Trong bối cảnh thế giới đầy biến động và phức tạp, Việt Nam được các nước, kể cả phương Tây nhìn nhận như một hình mẫu đáng học hỏi về cách thức ‘chèo lái con thuyền đi trong gió mạnh.’ Càng nhìn ra thế giới, chúng ta càng thấy tự hào về đất nước, con người Việt Nam,” Thứ trưởng Lê Hải Bình nói. 

Chia sẻ với Báo Điện tử VietnamPlus, ông Choi Seung Jin, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam cũng khẳng định vị thế ngày càng uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Theo ông Choi Seung Jin, Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều vai trò, đồng thời cũng không ngừng mở rộng hơn nữa những vai trò đó. 

Chẳng hạn, tháng 4/2025, Việt Nam đăng cai tổ chức thành công Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu (P4G), thể hiện tiếng nói dẫn dắt trong lĩnh vực môi trường và phát triển bền vững.

“Với tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng, Việt Nam cũng đang là một trong số các quốc gia dẫn đầu về giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu. Hàn Quốc và Việt Nam cũng đang có những hợp tác thông qua cơ chế APEC. Năm nay, Hàn Quốc sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh APEC và dự kiến đến năm 2027, Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức hội nghị này tại Phú Quốc. Điều đó cho thấy, vai trò quốc tế của Việt Nam và các hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc sẽ ngày càng được tăng cường hơn nữa,” ông Choi Seung Jin nhận định.

Ngoại giao văn hóa nâng cao vị thế quốc gia

Sau 80 năm thành lập nước, gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam đang vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện hơn.

Quá trình hội nhập quốc tế không chỉ giới hạn ở lĩnh vực kinh tế mà còn mở sang các lĩnh vực như văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, đóng góp vào sự phát triển toàn diện của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chứng kiến đối tác hai nước ký kết văn bản hợp tác. (Ảnh: TTXVN) 

Ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên mới là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Đặng Đình Quý, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao, để đạt được mục tiêu 2030, 2045, toàn dân tộc ta phải có nỗ lực vượt bậc trong tất cả các lĩnh vực.

Cụ thể là phải đóng góp hiệu quả hơn vào mục tiêu bảo vệ an ninh Tổ quốc; thứ hai, phải đóng góp hiệu quả hơn vào mục tiêu phát triển của đất nước. 

“Để đạt được mục tiêu đó, phải tranh thủ được các nguồn lực từ bên ngoài, trước hết là công nghệ cao, thị trường xuất khẩu và vốn chất lượng cao. Theo đó, cần phải tạo dựng và củng cố một mạng lưới bạn bè, đối tác rộng lớn, bền vững, nhất là các đối tác có tiềm năng về công nghệ và thị trường, có lợi ích trùng hợp cơ bản và lâu dài trong quá trình Việt Nam vươn lên thành nước phát triển,” Phó Giáo sư-Tiến sỹ Đặng Đình Quý nêu giải pháp.

Trong tiến trình đó, Việt Nam phải nâng cao và phát huy vị thế quốc tế bởi vị thế cao sẽ tranh thủ được sự ủng hộ, hợp tác của các nước, các đối tác. Vị thế cao cũng là điều kiện quan trọng để tiếp cận tới các nguồn công nghệ, nguồn vốn chất lượng cao với giá phù hợp.

Trong thúc đẩy các mục tiêu đối ngoại và xử lý các vấn đề nảy sinh trong quan hệ với các đối tác, nhất là các đối tác lớn, đối ngoại cũng cần phải sẵn sàng dấn thân bảo vệ các nguyên tắc được đông đảo các nước trong cộng đồng quốc tế thừa nhận và tôn trọng. Bên cạnh đó, đối ngoại cũng cần phát huy hiệu quả vị thế quốc tế của đất nước để phục vụ các mục tiêu thúc đẩy phát triển và đảm vệ an ninh Tổ quốc.

“Để gia tăng vị thế trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đối ngoại cần có cách tiếp cận mới trong việc thực hiện định hướng ‘thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế’, chủ động, tích cực, có trách nhiệm hơn trong các công việc chung của khu vực và quốc tế, sẵn sàng đóng góp nguồn lực, kể cả nhân lực và tài lực cho các công việc này,” ông Quý nói. 

Mới đây, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch soạn thảo Chiến lược truyền thông, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra nước ngoài để khẳng định vị thế xứng đáng trên bản đồ thế giới. Chiến lược đặt trọng tâm vào “Định vị hình ảnh quốc gia” với 4 đặc trưng cốt lõi: Ổn định, Phát triển, Đổi mới sáng tạo, Giàu bản sắc văn hóa.

Trả lời Báo Điện tử VietnamPlus về giải pháp tuyên truyền hình ảnh quốc gia, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng Khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho rằng hiện nay là thời điểm quan trọng để xây dựng chiến lược truyền thông nâng cao vị thế, nhận diện hình ảnh quốc gia.

“Trước đây, thế giới biết đến Việt Nam là một đất nước của chiến tranh, đau thương, nghèo đói, giờ là lúc chúng ta xây dựng hình ảnh một Việt Nam đang phát triển, nền kinh tế đi lên, người dân hạnh phúc. Giờ là lúc ngoại giao văn hóa cần được chú ý hơn,” ông Nguyễn Ngọc Oanh khẳng định.

Ông Oanh nhấn mạnh đây là chủ trương đúng đắn, tất cả các bộ ngành cần ủng hộ nhất quán chứ không phải chỉ là nhiệm vụ của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Chiến lược cần bao trùm nhiều mặt, nhiều lĩnh vực. Nội dung quảng bá cần phải được thống nhất, với mục tiêu được xác định cụ thể, ví dụ ngành du lịch cần thu hút số lượng khách đông đảo thì truyền thông thế nào, nếu cần thu hút một tệp khách chất lượng, có mức chi tiêu cao thì phải truyền thông thế nào… 

Đóng góp kinh nghiệm từ Hàn Quốc – quốc gia đã thành công trong việc sử dụng văn hóa như một công cụ để tăng cường ảnh hưởng, vị thế quốc tế, tạo ra sự gắn kết và tin cậy với các quốc gia khác nhờ “làn sóng Hallyu” (văn hóa đại chúng Hàn Quốc), ông Choi Seung Jin, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam chia sẻ: “Tôi được biết Việt Nam đang tích cực quảng bá hình ảnh quốc gia dựa trên nền tảng văn hóa lịch sử lâu đời, đậm đà bản sắc và cảnh quan tự nhiên tươi đẹp. Các bạn nên tích cực quảng bá những hình ảnh đó ra thế giới và kiến tạo hình ảnh một Việt Nam toàn diện tới bạn bè quốc tế,” ông Choi Seung Jin nói.

Chuyên gia văn hóa Hàn Quốc cũng đề xuất một chiến lược đầu tư dài hạn để kể câu chuyện Việt Nam thông qua công nghiệp sáng tạo. Ông cho rằng Việt Nam và Hàn Quốc có thể hợp tác ở lĩnh vực này, chẳng hạn như đồng sản xuất các nội dung văn hóa, thông qua đó để hai nước cùng đạt được thành tựu phát triển về ngành công nghiệp văn hóa và quảng bá hình ảnh quốc gia.

Ngoại giao đa phương cần phối hợp chặt chẽ với các “binh chủng” đối ngoại của đất nước, tiếp tục đẩy mạnh và nâng tầm sự tham gia, đóng góp của Việt Nam trên các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, tương xứng với tầm vóc, vị thế của đất nước.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt

Về định hướng triển khai ngoại giao đa phương Việt Nam trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt khẳng định ngoại giao đa phương cần phối hợp chặt chẽ với các “binh chủng” đối ngoại của đất nước, tiếp tục đẩy mạnh và nâng tầm sự tham gia, đóng góp của Việt Nam trên các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, tương xứng với tầm vóc, vị thế của đất nước.

Về tư duy, tiếp tục quán triệt triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng XIII của Đảng, các văn bản chỉ đạo mang tính định hướng của Đảng và Nhà nước về đối ngoại, hội nhập quốc tế; thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa trên cơ sở bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc.

Về biện pháp, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm, song song với bảo đảm tính liên thông, đồng bộ trong tham gia diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế khác nhau có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bên cạnh việc “nuôi dưỡng” nội dung, sáng kiến mà Việt Nam đã ưu tiên, thúc đẩy một cách xuyên suốt, Việt Nam cần chủ động nắm bắt cơ hội, sẵn sàng tham gia cũng như đề xuất sáng kiến mới phù hợp với nhu cầu và tình hình hiện tại trong các lĩnh vực, như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, khoa học-công nghệ, AI, chuyển đổi năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an lương thực và thách thức an ninh phi truyền thống khác. 

Về tổ chức thực hiện, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa bên trong và bên ngoài, phối hợp liên ngành, nhất là thông qua cơ chế phối hợp, trao đổi thường xuyên giữa các ban, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp để bảo đảm sự thống nhất về tư duy và đồng lòng trong hành động.

Ở trong nước, triển khai hiệu quả điều ước, thỏa thuận, cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, thúc đẩy; xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế triển khai phù hợp để đáp ứng việc thực hiện cam kết và nghĩa vụ quốc tế. Bên cạnh đó, đẩy mạnh đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy triển khai công tác đối ngoại đa phương tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và tăng cường đầu tư nguồn lực tài chính và con người cho công tác đối ngoại đa phương tương xứng với tiềm lực và vị thế của Việt Nam.

Với phương hướng đề ra, chắc chắn ngoại giao đa phương sẽ tiếp tục đồng hành, góp phần tạo đà thuận lợi đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam./. 

Hội nghị AMM-58: Việt Nam khẳng định vai trò đối ngoại chủ động, tích cực

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có cuộc gặp với nhiều lãnh đạo các quốc gia đối tác như Mỹ, EU, Anh, Pakistan, Trung Quốc, Algeria, Australia, Nhật Bản và Thụy Sĩ.

Những dấu ấn của Ngoại giao Việt Nam

Năm 1995: Việt Nam chính thức gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình hội nhập khu vực.

Năm 2000: Ký kết Hiệp định Thương mại song phương (BTA) Việt Nam-Hoa Kỳ, mở ra cơ hội mới cho xuất khẩu và thu hút đầu tư.

Năm 2007: Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), cam kết mở cửa thị trường và tuân thủ các quy định thương mại quốc tế.

Năm 2015: Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), dù sau này Hoa Kỳ rút lui và thỏa thuận thay thế bằng Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Năm 2018: Việt Nam ký kết Hiệp định CPTPP, thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn trong việc hội nhập kinh tế quốc tế.

Năm 2019: Ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EVFTA), mở ra cánh cửa mới cho thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và các nước EU.

Năm 2020: Việt Nam ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) - hiệp định thương mại tự do giữa các quốc gia thành viên ASEAN và 5 quốc gia đối tác là Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand, tạo thành một trong những khối thương mại tự do lớn nhất thế giới về dân số và GDP.

Đến nay, Việt Nam đã tham gia hơn 70 tổ chức quốc tế và hiệp hội cũng như diễn đàn, trong đó có Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và đặc biệt là Liên hợp quốc. Đất nước có quan hệ kinh tế-thương mại với 230 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đặc biệt, Việt Nam đã tham gia hơn 500 hiệp định song phương và đa phương, trong đó có 17 Hiệp định thương mại tự do, bao gồm Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngày càng sâu sắc với tất cả 193 nước và vùng lãnh thổ là thành viên của Liên hợp quốc (LHQ), trong đó có quan hệ đặc biệt với 3 nước, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 13 nước và quan hệ đối tác chiến lược với 11 nước. Quốc hội Việt Nam cũng là thành viên của các nghị viện châu Á và Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể của Việt Nam cũng tham gia vào các cơ chế hợp tác đối ngoại thiết thực với 1.200 tổ chức nhân dân và đối tác nước ngoài.

 

Theo vietnamplus.vn

Nguồn: https://huengaynay.vn/chinh-tri-xa-hoi/theo-dong-thoi-su/ngoai-giao-viet-nam-8-thap-ky-tan-tuy-phung-su-quoc-gia-dan-toc-157072.html