Một di tích kiến trúc nghệ thuật
Căn nhà rộng khoảng 240m2 đúng theo kiểu nhà chữ Đinh xưa. Ở giữa phòng khách là bàn thờ quan Đốc phủ sứ. Nền nhà được lát bằng gạch tàu hình lục giác, mái lợp ngói âm dương. Tường gạch dày 40cm kết dính bằng hồ vôi ô dước. Căn nhà có 32 cột gỗ. Toàn bộ cột, kèo, vách, sàn cho đến bàn thờ được làm hoàn toàn bằng các loại gỗ quý. Ô chính diện ngôi nhà là một cửa cái và tám cửa phụ chia đều cho hai bên nên khi các cửa của ngôi nhà được mở tạo ra một không gian rộng thoáng. Tất cả các cửa đều được làm từ gỗ, thiết kế theo dạng cửa xếp. Nhà chữ Đinh cổ thường không có gác nhưng ngôi nhà này lại có một tầng lửng khá rộng, thoáng mát. Lan can, cầu thang, vách đều chạm trổ rất cầu kỳ.
Trước hiên nhà là khoảng sân rộng, với nhiều cây cảnh, có dòng sông chảy vắt ngang (rạch Tây Ninh). Nhìn qua bên phải là cầu Quan, nhìn lên phía trước là ngọn núi Bà sừng sững, buổi chiều gió thổi vào lồng lộng, ngôi nhà có một vị trí tự nhiên, phong thủy tuyệt đẹp.
Anh Nguyễn Anh Kiệt - hậu duệ đời thứ 5 của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên (1854 – 1914) người đang quản lý ngôi nhà này cho biết: "Ông Nguyễn Văn Kiên là người gốc miền Trung thi cử đỗ đạt được triều đình Huế cử vào Nam làm thông dịch viên, lên chức tri phủ và sau đó làm Đốc phủ sứ - một chức quan lớn thời Pháp thuộc. Căn nhà đến nay vẫn còn giữ nguyên vẹn kết cấu, cách bài trí đồ vật, đồ dùng như 130 năm trước".
Nhiều năm qua, nhà cổ đã trở thành một địa điểm văn hoá - du lịch. Với vị trí thuận lợi, phong cảnh đẹp, lại nằm trung tâm thành phố Tây Ninh nên vào các dịp lễ tết học sinh, sinh viên đến tham quan, chụp ảnh rất đông. Gia đình cũng đã đón tiếp nhiều đoàn khách đến tham quan, chiêm ngưỡng; sinh viên đến nghiên cứu, học tập; các đoàn phim dùng làm bối cảnh để quay cảnh sinh hoạt xưa.
Cần trùng tu, bảo tồn phục vụ phát triển du lịch
Mặc dù ngôi nhà được xây cất kiên cố và được các đời con, cháu của ông Kiên giữ gìn cẩn thận nhưng theo thời gian công trình này đang bị hư hỏng, xuống cấp. Một số nơi trên tường đã nứt nẻ, nhiều đường nứt chạy dọc - ngang trên tường. Một số nơi lớp xi măng tô bên ngoài bị tróc, lộ ra những viên gạch thẻ. Có nơi, lớp gạch bên ngoài tường đã bị thấm nước và mục. Một vài nơi đã tô xi măng lần 2, nhưng lớp bảo quản này tiếp tục bong ra. Cây xà ngang trong nhà đã bị mục có thể đổ sập bất cứ lúc nào.
Anh Kiệt chia sẻ, do bị hư hại bởi chiến tranh, ngôi nhà đã được trùng tu vào khoảng những năm 1960, toàn bộ mái ngói âm dương cổ được thay bằng ngói móc. Tường nhà trước đây được kết dính bằng hồ vôi ô dước, không tô xi măng đã được tô thêm lớp xi măng bên ngoài, bên trong để tăng thêm tuổi thọ cho. Trước đây, căn nhà chỉ có hàng ba, trong lần trùng tu này, gia đình cất thêm hàng tư - nối liền từ hàng ba ra sân để che mưa nắng, hạn chế sự tác động của thời tiết đến phía trước căn nhà. Lần trùng tu thứ hai diễn ra vào năm 2003, gia đình phải thay nhiều tấm sàn gỗ bị mục trên tầng hai, những phần còn lại ngôi nhà vẫn giữ nguyên. Phía sau căn nhà chính này là nhà bếp, vựa lúa, nhà ở của những người giúp việc. Những năm trước, các công trình phụ này đã xuống cấp, sụp đổ. Năm 2015, anh Kiệt đầu tư xây dựng một gian nhà mới có không gian kiến trúc hài hoà, phù hợp với ngôi nhà cổ. Trong nhà vẫn còn lưu giữ nhiều vật dụng xưa có tuổi đời hàng trăm năm được nhiều thế hệ gia đình bảo quản giữ gìn cẩn thận.
Hiện nay, vấn đề trăn trở lớn nhất không chỉ của gia đình mà cả những người làm công tác văn hóa, bảo tồn, du lịch là mong muốn các cơ quan chức năng, các tổ chức, doanh nghiệp hỗ trợ kinh phí để tu bổ,bảo tồn kiến trúc ngôi nhà, cải tạo cảnh quan thành điểm tham quan cho du khách; tạo một điểm đến trên bản đồ kết nối tham quan, du lịch miền Đông Nam bộ.
Theo các nhà nghiên cứu văn hoá, kiến trúc, ngôi nhà là công trình duy nhất còn nguyên bản về kiến trúc, trang trí và nhiều vật dụng cổ xưa ở Tây Ninh. Do vậy, căn nhà này rất có giá trị văn hoá, lịch sử, cần được chung tay bảo tồn, gìn giữ.
Nguồn: https://www.sggp.org.vn/ngoi-nha-co-hon-130-nam-o-tay-ninh-post786296.html
Bình luận (0)