Nhà nước và tư nhân '3 cùng' để kiến quốc

ViPEL là mô hình do Ban Nghiên cứu và phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) khởi xướng, với tinh thần "3 cùng": Nhà nước và doanh nghiệp (DN) cùng mục tiêu kiến quốc, cùng làm, cùng chia sẻ trách nhiệm.

Nhà nước và doanh nghiệp "3 cùng"

Chia sẻ với gần 500 DN tư nhân tại diễn đàn, người đứng đầu Chính phủ cho biết đến sự kiện với tâm thế "3 cùng": cùng chia sẻ tư duy và tầm nhìn; cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và cùng phát triển; cùng chia sẻ niềm vui, hạnh phúc và niềm tự hào.

- Ảnh 1. — Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến ký kết thí điểm Mô hình “Công - tư đồng kiến quốc” 2025 - 2026

Thủ tướng vui mừng vì Ban IV "nói đi đôi với làm", "vui mừng vì không khí tại sự kiện làm cho trái tim của chúng ta nóng hơn; khối óc vận động sáng tạo hơn, tư tưởng trở nên mạnh mẽ hơn; lòng tin được củng cố tăng cường nhiều hơn; quyết tâm phát triển đất nước phát triển nhanh, xanh, bền vững, cao hơn; nụ cười trên môi rạng rỡ hơn".

Theo Thủ tướng, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam đã và đang khẳng định vai trò là một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, sinh kế, thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội; thúc đẩy hội nhập quốc tế…

- Ảnh 2. — Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại diện doanh nghiệp tham dự phiên họp cấp cao “Toàn cảnhKinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ nhất” năm 2025 (ViPEL 2025)

Cảm nhận được khí thế quyết tâm phát triển của cộng đồng DN, Thủ tướng tin tưởng cơ chế ViPEL sẽ thành công. Thủ tướng đề nghị DN, doanh nhân thực hiện 3 tiên phong: thứ nhất, tiên phong trong thực hiện 2 mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước. Thứ hai, tiên phong trong phong trào thi đua yêu nước, thể hiện bằng mỗi DN, mỗi doanh nhân mỗi năm có một sản phẩm "cân đong đo đếm". Cuối cùng là tiên phong trong thực hiện bình đẳng, công bằng, tiến bộ xã hội, an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Cùng với đó là 2 "lớn mạnh", gồm: lớn mạnh vượt qua chính mình, vượt qua giới hạn của bản thân để phát triển nhanh, mạnh hơn nữa; tiến thẳng vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đi vào phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế sáng tạo, kinh tế tuần hoàn. Lớn mạnh trong quá trình hội nhập quốc tế để cạnh tranh bình đẳng, sòng phẳng với các DN trên thế giới; sẵn sàng tham gia hiệu quả các chuỗi giá trị toàn cầu với tinh thần đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng…

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu cộng đồng DN phải nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn; vươn xa ra biển lớn, tiến sâu vào lòng đất, bay cao lên vũ trụ. DN phải lớn mạnh, làm chủ và khai thác hiệu quả bầu trời, biển lớn, lòng đất. Thủ tướng tặng hội nghị 20 chữ: "Nhà nước kiến tạo - Doanh nhân tiên phong - Công tư đồng hành - Đất nước hùng cường - Nhân dân hạnh phúc".

- Ảnh 3. — Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp

Tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính thực hiện nghi thức ra mắt Liên minh Kinh tế tầm thấp (LAE); chứng kiến lễ trao các biên bản hợp tác; lễ ra mắt Liên minh các nhà sản xuất phụ trợ Việt Nam và phát động chương trình gia tăng tỷ lệ nội địa hóa và sản xuất phụ trợ…

Đừng "mạnh ai nấy làm"

Trước đó chia sẻ tại diễn đàn, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT, nhấn mạnh Việt Nam đang đứng trước "một điểm ngoặt chưa từng có trong lịch sử nhân loại", khi bối cảnh địa chính trị thay đổi khó lường và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi toàn bộ thế giới. "Chúng ta đang ở giai đoạn sắp xếp lại giang sơn. Trước những biến đổi lớn, DN tư nhân Việt Nam cần thích nghi nhanh, hành động mạnh, cùng bắt tay nhau xây dựng đất nước", ông Bình nói.

Theo ông Trương Gia Bình, ViPEL không chỉ là một chương trình đối thoại, mà là hành trình liên tục từ hôm nay cho đến ngày dân tộc bước lên đài vinh quang. Ông kêu gọi cộng đồng DN và khu vực công "bắt tay nhau, cùng chia sẻ giấc mơ lớn của đất nước, cùng làm, không phân biệt công hay tư, và cùng có trách nhiệm với Tổ quốc".

"Những kỳ tích mà Việt Nam từng làm được đều đến từ ba chữ cùng: cùng ước mơ, cùng làm và cùng chịu trách nhiệm. Nếu đi một mình, khát vọng sẽ nhỏ bé. Nhưng khi chúng ta cùng nhau chia sẻ khát vọng, cùng hành động và cùng chịu trách nhiệm, đó sẽ là sức mạnh làm nên kỳ tích mới cho đất nước", ông Bình chia sẻ. Ông cũng kỳ vọng Chính phủ sẽ thể chế hóa mô hình "công - tư cùng kiến quốc", tạo cơ chế để mọi thành phần kinh tế có thể đồng hành trong hành trình phát triển quốc gia. Mỗi người dân, mỗi DN đều có vị trí trong công cuộc kiến quốc.

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV, cho biết thêm ý tưởng "3 cùng" - cùng ước mơ, cùng làm, cùng chịu trách nhiệm - chính là tinh thần xuyên suốt mà ViPEL hướng đến. "Chúng tôi mong muốn các DN không chỉ liên kết với nhà nước, mà còn liên kết với nhau, thay vì cuộc chơi mạnh ai nấy làm", bà Thủy nói.

ViPEL được thiết kế theo phương thức hành động nhanh, sẵn sàng từ cả phía DN và địa phương. "Khu vực tư nhân mong muốn được đóng góp thực chất, để những tính toán, mục tiêu không dừng lại ở khát vọng mà đi vào hành động", bà Thủy nhấn mạnh và cho rằng, khi ý chí của lãnh đạo hòa cùng tinh thần của nhân dân. Khi mỗi DN tự hỏi "chúng ta đã làm gì để đất nước vẻ vang hơn", thì công thức bền vững nhất chính là toàn dân cùng kiến quốc.

Cơ hội lịch sử

Chia sẻ từ góc nhìn của ngành nông, lâm, thủy sản, ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư U&I, cho hay đây là lĩnh vực có dư địa phát triển rất lớn, nhưng muốn bứt phá cần một cơ chế hành động thực chất và mang tính kiến tạo như ViPEL, nhằm giải phóng tiềm năng và tối ưu hóa lợi thế cạnh tranh quốc gia.

Song theo ông Tín, liên kết giữa DN và nhà nước trong ngành vẫn hạn chế, chưa có được chiến lược phát triển dài hạn. Chưa kể còn vướng nhiều rào cản chính sách: hoàn thuế chậm, khó tiếp cận tín dụng, thiếu hỗ trợ thương hiệu và xúc tiến xuất khẩu. Phần lớn sản phẩm vẫn xuất thô hoặc chế biến sơ sài, làm giảm giá trị gia tăng và thương hiệu quốc gia.

Để khắc phục, ông Mai Hữu Tín đề xuất triển khai cơ chế ViPEL như một giải pháp đột phá, dựa trên 3 trụ cột: chính sách kiến tạo, DN dẫn dắt và cơ quan nhà nước đồng hành. Theo đó, chính sách phải thật sự cởi mở, thủ tục hành chính cần đơn giản. Khai thông đất đai, tín dụng, thuế; đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu quốc gia. Đặc biệt, DN tư nhân phải chủ động gánh trách nhiệm, không chỉ kỳ vọng chính sách.

Trong khi đó, theo ông Vũ Văn Tiền, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Geleximco, ngành công nghiệp chế tạo Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử, là điểm đến của chuỗi cung ứng toàn cầu với làn sóng dịch chuyển sản xuất và lợi thế từ các hiệp định FTA thế hệ mới. Dù vậy, cơ hội luôn đi cùng với thách thức, nhất là những vấn đề từ nội tại cần tháo gỡ.

"Mấy chục năm nay nền công nghiệp chế tạo của chúng ta được nhà nước ủng hộ và hỗ trợ rất nhiều, nhưng không đột phá được. Tỷ lệ nội địa hóa với ô tô chỉ đạt từ 5 - 20%, máy móc thiết bị từ 25 - 30%, phần lớn giá trị gia tăng vẫn nằm ở nước ngoài", ông Tiền nói. Cạnh đó, giá trị gia tăng thấp, phụ thuộc vào khối FDI với hơn 70% kim ngạch xuất khẩu. DN trong nước bị hạn chế về năng lực liên kết và đổi mới sáng tạo, chưa kể các áp lực bên ngoài như tiêu chuẩn xanh, chính sách thuế quan của Mỹ… Những thách thức này nếu không có lời giải sẽ để lỡ cơ hội vàng để bứt phá.

Đề xuất giải pháp thành lập Liên minh các nhà sản xuất phụ trợ Việt Nam, theo ông Tiền, ngành ô tô hay xe máy có mấy chục DN vệ tinh đang thành công. Đơn cử như xe máy Đài Loan có hệ thống các nhà máy phụ trợ đi kèm, cung cấp thiết bị linh kiện lắp ráp tại Việt Nam. Việc tạo hệ sinh thái các DN hỗ trợ sẽ giúp các tập đoàn quốc gia xem Việt Nam là cứ điểm.

Việt Nam có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo châu Á

Theo bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, Việt Nam đang đứng ở ngưỡng cửa của đổi mới sáng tạo, với cơ hội tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu từ khâu thiết kế đến đóng gói kiểm thử. "Thời khắc của Việt Nam đã đến nếu chúng ta dám làm, dám đi nhanh. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo châu Á", bà Thảo nói.

Tuy vậy, để biến cơ hội thành hiện thực, Việt Nam cần tháo gỡ 4 nhóm thách thức lớn. Thứ nhất là hạ tầng và dữ liệu, khi hệ thống thanh toán còn mỏng, dữ liệu phân tán và chưa đủ an toàn. Thứ hai là thể chế và pháp lý, đòi hỏi khung pháp lý mở, linh hoạt, cho phép thử nghiệm trong mô hình sandbox. Thứ ba là nguồn nhân lực, cần đào tạo kỹ sư công nghệ chất lượng cao cùng chuyên gia tài chính, quản trị. Và cuối cùng là nguồn vốn, bởi đổi mới sáng tạo không thể đi xa nếu thiếu dòng vốn dài hạn cùng sự đồng hành thực chất từ nhà nước, DN và xã hội.

Theo bà Thảo, khu vực tư nhân cần đi đầu trong hợp tác công - tư để cùng Chính phủ kiến tạo tương lai. "Quan trọng không chỉ là có chính sách đúng, mà là có tư duy đúng: tư duy cùng làm, cùng tạo ra giá trị", bà Thảo nói. Việt Nam cần chọn ra những DN đầu tàu trong các lĩnh vực mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, tài chính số để chia sẻ rủi ro và cùng nắm bắt cơ hội đầu tư.

Nguồn: https://thanhnien.vn/nha-nuoc-va-tu-nhan-3-cung-de-kien-quoc-185251010224712482.htm