Nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh: Tôi chụp sếu đầu đỏ vì tình yêu

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh vừa ra mắt sách ảnh Sếu đầu đỏ (Sarus crane) và Triển lãm ảnh Mong đợi... Ngày sếu trở về tại Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 22 đến 26-10. Trao đổi với Đồng Nai cuối tuần, nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh cho biết: “Tôi muốn công chúng chiêm ngưỡng nét đẹp từ ký ức và lắng nghe tiếng kêu, khát vọng hồi sinh của loài chim thiêng liêng này”.

Chụp ảnh từ năm 1990 và có thời gian dài tập trung cho công việc truyền hình, nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh chuyên tâm chụp ảnh trở lại từ năm 2014 với sự lựa chọn đặc biệt về thể loại chim muông hoang dã. Ông dày công chụp hàng trăm ngàn bức ảnh về đời sống, hành vi sinh tồn và hệ sinh thái của loài chim quý hiếm sếu đầu đỏ - biểu tượng của tình yêu, hòa bình và hy vọng trong văn hóa phương Đông.

Ông Nguyễn Trường Sinh (trái) và nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư tại Triển lãm ảnh Mong đợi… Ngày sếu trở về (22-10).

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh sáng lập Câu lạc bộ Nhiếp ảnh thiên nhiên Việt Nam và đi sáng tác ảnh ở những miền thiên nhiên hoang dã tại Việt Nam, Campuchia, Myanmar, Australia… Tác phẩm sách ảnh Sếu đầu đỏ là công trình nhiếp ảnh công phu, khoa học gồm hơn 400 bức ảnh của ông Trường Sinh do Nhà xuất bản Thông Tấn ấn hành tháng 10-2025.

“Tôi chụp và giới thiệu công trình nhiếp ảnh Sếu đầu đỏ của mình với sự tri ân và trách nhiệm với thiên nhiên Việt Nam. Qua đó, góp lời kêu gọi cộng đồng chung tay quan tâm, bảo vệ vẻ đẹp mong manh của môi trường hoang dã, gìn giữ mối quan hệ cộng sinh giữa con người và thiên nhiên, khơi dậy ý thức bảo tồn thiên nhiên trong thời đại môi trường biến đổi và dễ tổn thương” - ông Trường Sinh bày tỏ.

Quan sát thiên nhiên bằng cả trái tim

* Nhiều năm chụp ảnh, ông có nghĩ mình càng chụp càng “lên tay” như câu mà ông bà ta thường nói “Gừng càng già càng cay”?

- Thật ra, tôi không nghĩ mình “lên tay” theo nghĩa kỹ thuật, mà đúng hơn là càng chụp lâu, tôi càng hiểu rõ mình hơn. Kinh nghiệm đến từ rất nhiều lần thất bại: những khoảnh khắc đẹp đã mất đi, những lần ánh sáng đến rồi tắt, những chuyến đi săn ảnh đầy gian nan. Qua trải nghiệm, tôi học được cách điều chỉnh, lắng nghe thiên nhiên và quan sát bằng cả trái tim chứ không chỉ bằng ống kính.

Nếu bạn chọn được cho mình một hướng đi rõ ràng, kiên trì trau dồi kiến thức, chịu khó trải nghiệm thực tế thì nghề sẽ “trả ơn” bạn bằng những bức ảnh có hồn. Còn nếu chỉ mải chạy theo hình thức thì dù chụp bao nhiêu năm, ánh nhìn vẫn sẽ mòn đi.

Cặp sếu đầu đỏ song tấu tại Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp) - tác phẩm trong ấn phẩm và Triển lãm ảnh về Sếu đầu đỏ tháng 10-2025. Ảnh: Nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh

* Ông thay đổi gì để không “mòn đi” hoặc muốn làm mới mình qua thể loại ảnh khác muốn khai phá, tìm tòi?

- Về kỹ thuật, chụp ảnh vẫn là câu chuyện của khẩu độ, tốc độ, ánh sáng, bố cục… không có gì thay đổi cả. Cái thay đổi lớn nhất là người chụp - là cách chúng ta cảm nhận thế giới. Trước đây, tôi từng chụp chân dung, phong cảnh, sinh hoạt đời thường, đủ thể loại. Nhưng đến lúc dừng lại và tự hỏi: “Mình là ai trong nhiếp ảnh?”.

Tôi nhận ra chỉ khi đứng giữa thiên nhiên, tôi mới thật sự sống đúng với bản chất mình. Từ đó, tôi chọn theo đuổi thể loại đời sống hoang dã (wildlife) - một thể loại rất khó, nhưng lại chân thật nhất. Ở đó, tôi không thể sắp đặt điều gì mà chỉ có thể chờ đợi, kiên nhẫn và khiêm nhường.

Hiện nay, còn rất nhiều “mảnh đất” mà làng nhiếp ảnh Việt chưa khai phá, không phải vì thiếu người chụp mà vì chưa ai dám đi đến tận cùng phong cách riêng của mình. Nhiều người vẫn còn chụp theo phong trào, theo “trend” (xu hướng), mà quên mất rằng hình ảnh chỉ thật sự có giá trị khi nói được tiếng nói của chính người cầm máy.

Nhiếp ảnh giúp tâm hồn rộng mở

* Nhìn lại chặng đường làm nghề, có điều gì ông tự hào hoặc tiếc nuối?

- Tôi không nghĩ về niềm tự hào hay tiếc nuối. Với tôi, nhiếp ảnh là một hành trình chứ không phải một cuộc đua để được gì đó. Tôi chọn chụp thiên nhiên hoang dã đơn giản vì tình yêu. Nhiếp ảnh đã giúp tôi mở rộng tâm hồn, hiểu sâu hơn về sự sống, về con người và về chính mình.

Nếu có điều gì tôi muốn nâng cao thì đó là tiếp tục học cách làm bạn với thiên nhiên - không chỉ chụp cho đẹp, mà để kể lại một câu chuyện có ích cho đời sống, cho cộng đồng và cho bảo tồn. Ví dụ, tôi phát hiện ra việc trồng tràm mới trên bãi ăn truyền thống của sếu đầu đỏ phần nào đã làm giảm diện tích môi trường sống của sếu, nguồn thức ăn tự nhiên bị ảnh hưởng… là một trong các lý do sếu dời đi và không trở về Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp) nữa.

Sếu đầu đỏ trên cánh đồng khu A4 Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp) - tác phẩm của nhiếp ảnh gia Nguyễn Trường Sinh.

* Cộng đồng nhiếp ảnh hiện nay rất phát triển vì ai ai cũng có điện thoại chụp ảnh trên tay. Làm thế nào để bạn trẻ muốn trở thành tay máy chuyên nghiệp vượt lên và khác biệt hơn số đông, thưa ông?

- Đây là một câu hỏi lớn và thú vị nên cũng khó có thể trả lời chỉ bằng vài dòng. Ngày nay, ai cũng có thể chụp ảnh từ điện thoại, dễ mua máy ảnh, sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ảnh đẹp…, nhưng điều quan trọng là: bạn chụp để làm gì? Nhiếp ảnh không phải là cuộc chạy đua thiết bị mà là hành trình đi tìm ánh sáng - bên ngoài và bên trong chính bản thân người chụp ảnh.

Muốn vượt lên số đông, người trẻ cần nhiều hơn kỹ năng, nền tảng tri thức, văn hóa và một lý tưởng nghệ thuật rõ ràng. Không thể có nhiếp ảnh đích thực nếu thiếu nền tảng lý luận dẫn đường. Nên ở Việt Nam, tôi luôn mong có một hệ thống lý luận nhiếp ảnh hiện đại giúp người cầm máy thoát khỏi lối mòn, định kiến, biết cách nhìn, biết cách nghĩ và hiểu hình ảnh như một ngôn ngữ của tâm hồn.

* Chân thành cảm ơn ông!

Trung Nghĩa

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202510/nhiep-anh-gia-nguyen-truong-sinh-toi-chup-seu-dau-do-vi-tinh-yeu-25b4121/