Nhìn lại dòng chảy 80 năm đối ngoại Quốc hội qua lăng kính của Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh
Toàn cảnh lễ ra mắt cuốn sách “80 năm đối ngoại Quốc hội” của Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh. (Nguồn: TTXVN)

Cuốn sách là sản phẩm nghiên cứu chuyên sâu đầu tiên trình bày một cách tổng thể, đầy đủ nhất về đối ngoại Quốc hội, từ những vấn đề lý luận cơ bản đến hoạt động đối ngoại từ khi ra đời qua cuộc Tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 cho đến nay.

Tới dự lễ ra mắt sách có đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; các đồng chí nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Phùng Quốc Hiển; các đồng chí nguyên lãnh đạo Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội (cũ) và các vị nguyên là Đại sứ, bạn bè đồng nghiệp và gia đình, người thân của TS. Ngô Đức Mạnh.

Cuốn sách “80 năm Đối ngoại Quốc hội – Từ lý luận đến thực tiễn” dày 542 trang do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật xuất bản với 5 chương. Chương 1: Quốc hội với lĩnh vực đối ngoại; Chương 2: Hoạt động đối ngoại song phương của Quốc hội; Chương 3: Quốc hội với các cơ chế hợp tác liên nghị viện; Chương 4: Quốc hội với các điều ước quốc tế; Chương 5: Nâng tầm đối ngoại Quốc hội trong kỷ nguyên mới.

Công trình này được tác giả Ngô Đức Mạnh ấp ủ và tự mình nỗ lực biên soạn nhằm thể hiện tình cảm, trách nhiệm của mình trước sự kiện trọng đại, chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội Việt Nam (6/1/1946-6/1/2026), ghi lại những bước đường phát triển vẻ vang của đối ngoại Quốc hội như lời cảm ơn, tri ân sâu sắc nhất đối với Quốc hội, tới các đồng chí lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo các Ủy ban qua các thời kỳ và các đồng nghiệp, cơ quan mà tác giả may mắn được phụng sự, gắn bó cả cuộc đời công tác của mình.

Theo Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh, nghiên cứu và viết thành sách về đối ngoại Quốc hội trong chặng đường lịch sử 80 năm với rất nhiều sự kiện ở Việt Nam và trên thế giới, rõ ràng là một công việc rất lớn và không dễ dàng. Có rất nhiều khó khăn và hạn chế trong điều kiện thiếu nguồn tư liệu, thông tin lại rời rạc, rất khó để chắp nối và phân tích thành những câu chuyện mạch lạc có chiều sâu theo chủ đề.

Nhìn lại dòng chảy 80 năm đối ngoại Quốc hội qua lăng kính của Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh
Đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao giá trị lý luận và thực tiễn của cuốn sách. (Ảnh: Phạm Thắng)

Trong quá trình biên soạn cuốn sách, tác giả đã dày công tra cứu, hệ thống hóa nhiều nguồn thông tin, tư liệu, tài liệu lưu trữ chọn lọc từ nhiều nguồn khác nhau để cố gắng trình bày, phân tích một cách đầy đủ nhất về các hoạt động đối ngoại của Quốc hội, từ vị trí, vai trò, đặc điểm của đối ngoại Quốc hội, đến công tác đối ngoại song phương, đa phương và điều ước quốc tế với những minh chứng cụ thể và chia sẻ của những người trong cuộc làm cho nội dung cuốn sách thêm cuốn hút và có sức thuyết phục cao.

Phát biểu tại lễ ra mắt sách, đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, cuốn sách “80 năm đối ngoại Quốc hội – Từ lý luận đến thực tiễn” là một công trình nghiên cứu tâm huyết về lĩnh vực đối ngoại Quốc hội của TS. Ngô Đức Mạnh. Đây là sản phẩm nghiên cứu chuyên sâu trình bày một cách tổng thể, đầy đủ nhất về đối ngoại Quốc hội từ những vấn đề lý luận cơ bản đến hoạt động đối ngoại, từ khi ra đời qua cuộc Tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 cho đến nay.

Tác giả đã tập trung phân tích về thẩm quyền của Quốc hội trong lĩnh vực đối ngoại; vị trí, vai trò, lý giải nội hàm đối ngoại Quốc hội: Các chủ thể, phương thức tiến hành đối ngoại Quốc hội gắn với địa vị pháp lý của Quốc hội. Đây vừa là đặc điểm riêng và cũng là thế mạnh của đối ngoại Quốc hội mà chúng ta cần tiếp tục phát huy.

Đặc biệt, theo nguyên Chủ tịch Quốc hội, từ kinh nghiệm công tác đối ngoại của mình, tác giả Ngô Đức Mạnh rút ra những bài học kinh nghiệm thành công, trình bày phương hướng và giải pháp tiếp tục nâng tầm đối ngoại Quốc hội trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, cho thấy sự phát triển của đối ngoại Quốc hội là không ngừng nghỉ và không thể thiếu trong một thế giới sôi động.

“Điều đáng trân trọng và có ý nghĩa lớn là cuốn sách này đến với bạn đọc nhờ sự nỗ lực cá nhân, tâm huyết của tác giả Ngô Đức Mạnh, từ ý tưởng tuyệt vời đến quyết tâm biên soạn và kịp xuất bản cuốn sách trong vào dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quốc hội”, đồng chí Nguyễn Sinh Hùng phát biểu.

Nhìn lại dòng chảy 80 năm đối ngoại Quốc hội qua lăng kính của Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh
Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh chia sẻ về ấn phẩm ông dành nhiều tâm huyết để hoàn thành. (Ảnh: Phạm Thắng)

Tại lễ ra mắt sách, nhiều ý kiến của các đồng chí nguyên lãnh đạo Quốc hội, các đồng chí nguyên là Đại sứ, lãnh đạo Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội đều khẳng định cơ sở chính trị – pháp lý cho việc triển khai đối ngoại Quốc hội chính là đường lối đối ngoại của Đảng ta và các quy định của Hiến pháp và pháp luật. Tác giả đã tập trung phân tích về thẩm quyền của Quốc hội trong lĩnh vực đối ngoại; vị trí, vai trò, lý giải nội hàm đối ngoại Quốc hội: các chủ thể, phương thức tiến hành đối ngoại Quốc hội gắn với địa vị pháp lý của Quốc hội. Đây vừa là đặc điểm riêng và cũng là thế mạnh của đối ngoại Quốc hội mà chúng ta cần tiếp tục phát huy. Đối ngoại Quốc hội đã không ngừng đổi mới, tích cực và chủ động, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển và hội nhập toàn diện của đất nước.

Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội (khóa XII) Nguyễn Văn Son cho rằng, giá trị quan trọng của công trình là từ nghiên cứu hoạt động đối ngoại của Quốc hội thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về quan hệ quốc tế và đường lối đối ngoại của Đảng đã khái quát thành lý luận và phương thức hoạt động đối ngoại linh hoạt, hiệu quả của đối ngoại Quốc hội.

Nguyên Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Vũ Xuân Hồng đánh giá, đây là một tác phẩm chính trị hiếm hoi vì ít người dám và có thể viết về đề tài này do nhiều nguyên nhân. Người đọc sẽ ngạc nhiên về sự phong phú của nội dung, vừa bao quát lý luận, vừa có giá trị nghiên cứu.

Nhìn lại dòng chảy 80 năm đối ngoại Quốc hội qua lăng kính của Tiến sĩ Ngô Đức Mạnh
Cuốn sách dày 542 trang do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật xuất bản với 5 chương. (Ảnh: Phạm Thắng)

Theo Tiến sĩ Nguyễn Hùng Sơn, Giám đốc Học viện Ngoại giao, đặc sắc của nền đối ngoại Việt Nam có sự kết hợp nhuần nhuyễn của các kênh đối ngoại, trong đó có đối ngoại Quốc hội, ngoại giao nhân dân... Công trình nghiên cứu của tác giả Ngô Đức Mạnh là tư liệu quý, hiếm góp phần làm sáng tỏ thêm tính đặc sắc của nền đối ngoại Việt Nam, với nhiều tư liệu có hệ thống, có giá trị, phục vụ công tác tham mưu đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước trong thời gian tới.

Qua từng phần, mục của cuốn sách, bạn đọc thấy rõ những bước trưởng thành, đổi mới của đối ngoại Quốc hội gắn liền với sự kế thừa và phát triển, đổi mới của Quốc hội trong 80 năm qua. Bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế, chính sách đối ngoại của Đảng... để trên cơ sở đó, triển khai hoạt động đối ngoại Quốc hội trong từng giai đoạn làm nổi bật sự tham gia, đóng góp quan trọng của đối ngoại Quốc hội vào việc thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước.

Tất cả những điều này cho thấy, vai trò không thể thiếu của Quốc hội trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của nước ta. Đặc biệt, từ kinh nghiệm công tác đối ngoại của mình, tác giả rút ra những bài học kinh nghiệm thành công, trình bày phương hướng và giải pháp tiếp tục nâng tầm đối ngoại Quốc hội trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc cho thấy sự phát triển của đối ngoại Quốc hội là không ngừng nghỉ và không thể thiếu trong một thế giới sôi động.

Với nội dung phong phú, phân tích sâu sắc và bố cục hợp lý, khoa học, công trình nghiên cứu chuyên khảo này không chỉ là nguồn tư liệu quý cho các đại biểu, cơ quan Quốc hội và các cơ quan, tổ chức hữu quan trong công việc, mà còn cho những ai quan tâm tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử hình thành, phát triển, đổi mới của đối ngoại Quốc hội; phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy, truyền thông về Quốc hội và hoạt động đối ngoại Quốc hội...