Những chuyến xe tri thức và hành trình lan tỏa văn hóa đọc

Học sinh trên địa bàn huyện Vĩnh Cửu tham gia mô hình Xe thư viện lưu động năm 2025. Ảnh: ĐINH NHÀI

Trong hành trình nối kết văn hóa và giáo dục, những chuyến xe thư viện lưu động đã và đang góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng, vun đắp một thế hệ biết yêu quý tri thức, ham đọc và ham học hỏi.

Văn hóa đọc được đánh thức

Những ngày cuối tháng 5, Thư viện tỉnh Đồng Nai tổ chức chuyến xe thư viện lưu động phục vụ các em nhỏ tại Trung tâm Nuôi dạy trẻ khuyết tật Đồng Nai (ở phường Bửu Hòa, thành phố Biên Hòa). Không khẩu hiệu rầm rộ, chỉ có tiếng cười vang lên từ sân trung tâm - nơi các em nhỏ với nhiều khiếm khuyết bẩm sinh háo hức chờ đón một ngày đặc biệt.

Giám đốc Thư viện tỉnh Đồng Nai Trần Anh Thơ cho biết, với mục tiêu đưa sách đến gần hơn với trẻ em khuyết tật, chương trình đã bố trí xe thư viện lưu động cùng nhiều đầu sách được lựa chọn kỹ lưỡng, phù hợp với nhu cầu và khả năng tiếp nhận của các em. Đặc biệt, trẻ khiếm thị được tiếp cận với sách chữ nổi, sách có hình ảnh nổi; trẻ khiếm thính được tham gia vào các hoạt động kể chuyện bằng ngôn ngữ ký hiệu, tìm hiểu kiến thức và các câu đố vui...

Giám đốc Thư viện tỉnh Đồng Nai TRẦN ANH THƠ cho biết, Đồng Nai là địa phương không có xe ô tô thư viện lưu động được trang bị từ Chương trình Ánh sáng tri thức của Vụ Thư viện (nay là Cục Văn hóa cơ sở, gia đình và thư viện, Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch). Tuy nhiên, Đồng Nai có xe bán tải được thiết kế linh hoạt, sáng tạo như xe thư viện lưu động, đã và đang phục vụ hiệu quả các đối tượng bạn đọc trên địa bàn tỉnh.

“Sự đón nhận đầy tình cảm từ học sinh khiến chúng tôi rất bất ngờ. Có em không đọc được chữ nhưng ôm sách vào lòng, cười mãn nguyện. Những khoảnh khắc ấy là động lực để chúng tôi tiếp tục tổ chức những chuyến xe sách lưu động, phục vụ cộng đồng với niềm tin mỗi một cuốn sách là một ngọn lửa của hy vọng, của nghị lực” - bà Thơ nói.

Tại Trường trung học cơ sở Hàng Gòn (xã Hàng Gòn, thành phố Long Khánh), không khí sôi nổi từ xe thư viện lưu động không chỉ đến từ việc đọc sách, mà các em còn được tham gia nhiều trò chơi tìm hiểu kiến thức, đố vui có thưởng, thậm chí thi kể chuyện nhanh… Các hoạt động đã khiến sân trường trở thành “hội sách nhỏ” đầy màu sắc. Thông qua Chương trình Xe thư viện lưu động, Thư viện tỉnh Đồng Nai đã xây dựng nên một không gian văn hóa đúng nghĩa - nơi học sinh được chơi, được học, được tò mò và được khơi nguồn cảm hứng học tập suốt đời.

Em Nguyễn Yến Nhi, học sinh Trường trung học cơ sở Hàng Gòn, chia sẻ: “Tham gia trải nghiệm cùng xe thư viện lưu động của tỉnh, em thích nhất là hoạt động đọc sách, trả lời câu hỏi do các anh, chị ở Thư viện tỉnh Đồng Nai hướng dẫn. Em mong muốn có thật nhiều chuyến xe thư viện lưu động về phục vụ tại trường để chúng em có cơ hội tiếp cận với những đầu sách mới, vừa vui chơi, vừa nâng cao tri thức, phục vụ cho việc học tập”.

Chung tay lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng

Điểm đặc biệt trong Chương trình Xe thư viện lưu động năm nay là Đồng Nai phối hợp với các thư viện thành viên của Liên hiệp Thư viện khu vực miền Đông Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ phục vụ tại hệ thống các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh. Không chỉ mang sách đến các thư viện, mà còn chia sẻ mô hình hoạt động, cách tổ chức trò chơi, ứng dụng STEAM vào hướng dẫn đọc cho học sinh.

Chị Nguyễn Thị Hoa, cán bộ Thư viện tỉnh Lâm Đồng, bày tỏ: “Mỗi tỉnh đều có thế mạnh riêng trong phục vụ bạn đọc và phát triển văn hóa đọc. Khi cùng tổ chức xe thư viện lưu động, chúng tôi học hỏi nhau rất nhiều, từ cách tạo điểm nhấn đến việc kết nối với học sinh, nhà trường... Văn hóa đọc không thể chỉ “gieo”, mà còn cần được “nuôi dưỡng” bằng sự đồng hành lâu dài nhằm tạo ra một hệ sinh thái văn hóa đọc bền vững - từ trường học đến gia đình và cộng đồng”.

Chủ tịch Liên hiệp Thư viện khu vực miền Đông Nam Bộ và cực Nam Trung Bộ Đinh Xuân Hương, Giám đốc Thư viện tỉnh Ninh Thuận, cho hay sự phối hợp, chung tay tổ chức Chương trình Xe thư viện lưu động tại Đồng Nai là hoạt động thiết thực, cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc phát triển văn hóa đọc, đưa sách và tri thức đến với cộng đồng. Đây cũng là cơ hội để các đơn vị thư viện tăng cường kết nối, giao lưu, phát huy hiệu quả nguồn lực liên kết, thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được giao.

Phó giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Nguyễn Hồng Ân khẳng định, việc tổ chức những chuyến xe thư viện lưu động phục vụ bạn đọc tại các trường học không chỉ là sự kiện văn hóa ý nghĩa, mà còn là dịp để nhìn lại hành trình phát triển văn hóa đọc - một giá trị nền tảng bền vững góp phần phát triển con người và xã hội trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc. Những chuyến xe lưu động chở đầy ánh sáng tri thức đến vùng sâu, vùng xa giúp các em tiếp cận sách, thông tin miễn phí, thu hẹp khoảng cách tiếp cận tri thức giữa thành thị và nông thôn, để từ đó nuôi dưỡng những ước mơ lớn từ những trang sách nhỏ.

Ly Na

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202505/nhung-chuyen-xe-tri-thuc-va-hanh-trinh-lan-toa-van-hoa-doc-5443a61/