Ông giáo già "chịu chơi" - Trần Anh Tuấn

(NLĐO)- Trong giới chuyên gia hướng nghiệp, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP HCM, là người có thâm niên đáng nể.

U70 vẫn miệt mài "chạy show"

"Show" của ông Tuấn không phải là những sân khấu hào nhoáng ánh đèn mà là bục giảng cũ kỹ, sân trường đầy nắng của những ngôi trường làng. Càng xa xôi, hẻo lánh, ông Tuấn lại càng muốn đến tận nơi. Tấm lưng ướt đẫm mồ hôi, mái tóc bạc trắng và những câu chuyện truyền lửa len lỏi khắp các tỉnh, thành.

Ông Tuấn hăng say hướng nghiệp cho từng học trò

Khi cầm micro, những lời chia sẻ của ông rất dứt khoát.

Tháng 4-2019, ông Tuấn về hưu, khép lại chặng đường 40 năm gắn bó với ngành Lao động – Thương binh và Xã hội TP HCM. Trong đó, ông có 10 năm giữ cương vị Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP HCM.

Một chặng đường vừa khép lại, một hành trình khác mở ra. Ngay sau khi nghỉ hưu, ông Tuấn nhanh chóng tiếp tục cống hiến tại Hội Giáo dục nghề nghiệp TP HCM. Tháng 7-2020, với vai trò Phó Chủ tịch hội và chuyên gia tư vấn hướng nghiệp, ông trở thành cây đại thụ không thể thiếu trong các chương trình tư vấn của TP HCM và các tỉnh, thành trên cả nước.

Bao giờ cũng vậy, trong số nhiều chuyên gia tư vấn, khu vực tư vấn của ông giáo U70 luôn thu hút học trò nhất. Những gì ông Tuấn chia sẻ gần gũi và dễ hiểu, thỉnh thoảng chen vài từ hơi "thô", ấy thế mà bọn trẻ mắt tròn xoe, đầu gật gù, cười toe toét, chăm chú lắng nghe không sót câu nào.

Năm 1987, ông Tuấn bắt đầu tham gia hoạt động hướng nghiệp, khi ấy ông là Chủ nhiệm Văn phòng Tư vấn giới thiệu việc làm TP HCM thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội (nay là Sở Nội vụ) và Thành đoàn TP HCM thành lập

Ở tuổi 67, ông giáo nói bằng giọng rất hào sảng: "Tôi già nhưng tôi vẫn còn sức, tôi làm được thì các anh chị trẻ tuổi hơn cũng phải làm được. Tư vấn hướng nghiệp không khó nhưng đó là chuyện dài hơi và cần những người có tâm để gắn bó lâu dài".

Có hơn 16 năm gắn bó trong công tác hướng nghiệp với ông Tuấn, ông Nguyễn Văn Điệp, đại diện Công ty Kết nối Việc, gọi vui ông Tuấn là ông giáo "chịu chơi". Theo ông Điệp, công tác hướng nghiệp, đặc biệt ở các khu vực khó khăn và vùng sâu vùng xa là một hành trình đầy thách thức và đòi hỏi sự tận tâm lớn lao từ những người thực hiện.

Ông Điệp nhớ mãi kỷ niệm năm 2019, đoàn có chuyến tư vấn hướng nghiệp tại Tây Nguyên, kéo dài nửa tháng. Một ngày tư vấn ở 4 trường THPT, mỗi trường cách nhau hàng chục cây số, đường đi hiểm trở, sình lầy. Buổi tối, đoàn ngủ tạm ở nhà công đoàn, nhà vệ sinh không có cửa, mái nhà thì dột, ngày nào trời mưa to là xác định mất ngủ cả đêm.

"Ấy vậy mà "ông giáo" chưa bao giờ than phiền. Cho dù có thức khuya cỡ nào thì sáng hôm sau ông cũng là người dậy sớm nhất, đốc thúc anh em cả đoàn, nhắc nhở kiểm tra mọi thứ trước khi di chuyển. Tinh thần ấy khiến những người trẻ như chúng tôi rất nể phục" – ông Điệp nhớ lại.

Giai đoạn dịch COVID-19, dù phải đeo khẩu trang nhưng ông Tuấn vẫn miệt mài làm công tác hướng nghiệp.

Không phải ai mời tôi cũng đi!

Với những buổi tư vấn ở TP HCM, ông Tuấn thích tự mình chạy xe máy đến trường, uống cà phê sáng và trò chuyện cùng học trò. Dù tuổi đã gần 70 nhưng nhưng tinh thần lạc quan và yêu lao động của ông chưa bao giờ "hạ nhiệt".

Ông kể bản thân rất trân quý những lời mời tham gia tư vấn từ các trường, đối tác, anh em đồng nghiệp… thế nhưng, ông thường chỉ nhận lời ngay với các chương trình hướng nghiệp ở vùng sâu, vùng xa.

Học sinh vây quanh ông giáo để lắng nghe chia sẻ về nghề

Phó Chủ tịch Hội giáo dục nghề nghiệp cho rằng ở TP HCM học trò dễ dàng tiếp cận với công nghệ và các chuyên gia, việc hướng nghiệp chỉ cần trúng là đạt được 70% thành công. Còn ở vùng quê, học trò thiếu thốn rất nhiều thứ, cần những người có thời gian để nói về từng nhóm ngành bao quát, sau đó mới định hướng từng ngành cụ thể.

"Càng xa xôi, càng cần phải hướng nghiệp thật rõ. Hướng nghiệp đúng, chưa chắc các em sẽ thành công nhưng không hướng nghiệp, chắc chắn sẽ thất bại. Rất nhiều trường hợp học xong THCS, THPT phải đi làm công nhân, "chạy ăn" từng bữa, công việc không ổn định…" – ông Tuấn trăn trở.

Chuyên gia hướng nghiệp "số 1" hiện nay

Đó là lời khẳng định của TS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, khi nói về người đồng nghiệp lâu năm của mình.

Theo TS Nguyễn Đức Nghĩa, vị thế đó được tạo nên từ một sự kết hợp hiếm có. Đó là nền tảng dữ liệu chính thống đến mức gần như độc quyền, tầm nhìn bao quát toàn bộ hệ thống giáo dục, đặc biệt là một trái tim say mê, một ngọn lửa đam mê với sứ mệnh định hướng tương lai cho thế hệ trẻ.

TS Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM và ông Trần Anh Tuấn tham gia tư vấn hướng nghiệp cho học sinh TP HCM vào tháng 10-2025.

Từng có thời gian làm việc tại cơ quan "đầu não" về dữ liệu lao động của TP HCM, vì vậy những lời khuyên của ông Tuấn được xây dựng dựa trên với nguồn dữ liệu khổng lồ và khả năng phân tích đầy khoa học.

Ông Tuấn không "đoán" tương lai, mà ông "dự báo" tương lai. Thay vì chạy theo những "trend" nghề nghiệp sớm nở tối tàn, ông luôn đưa ra bức tranh thực tế bằng những con số biết nói.

"Công tác phân luồng học sinh sau THCS (lớp 9) là mảng khó, nhiều chuyên gia né tránh nhưng thầy Tuấn lại đặc biệt quan tâm, vì đây là "nút thắt" quan trọng nhất của việc phân luồng nhân lực quốc gia. Ông không chỉ tập trung tư vấn cho học sinh lớp 12 trong mùa tuyển sinh mà còn tư vấn dọc theo toàn bộ hành trình phát triển của một học sinh từ lớp 9 đến sinh viên, tạo ra một hệ sinh thái hướng nghiệp liên tục và nhất quán" – TS Nguyễn Đức Nghĩa chia sẻ.

Nói về người bạn già, người đồng nghiệp lâu năm của mình, TS Nguyễn Đức Nghĩa cười tươi cho biết ông Tuấn có thói quen chụp ảnh tất cả các nơi ông đến tư vấn. "Bản đồ hành trình ấy đã ghi lại dấu chân không mệt mỏi của ông trong suốt những năm qua.

Dù rất bận lịch công tác xa nhưng ông Tuấn luôn dành thời gian cho gia đình

Thói quen chụp ảnh mọi lúc, mọi nơi trở thành nét đặc trưng của ông giáo U70

Qua nhiều năm hướng nghiệp, ông Tuấn vẫn còn rất trăn trở khi thấy nhiều học sinh rơi vào tình trạng suy nghĩ ảo, nghĩ sai về ngành nghề, không lựa chọn theo năng lực, đam mê mà mãi theo theo xu hướng "hot". Số khác thì cứ chọn đại ngành học, miễn sao có thể vào được ngôi trường mà gia đình mong muốn. Hoặc chọn quá nhiều nguyện vọng đại học để rồi không xác định được mục tiêu cho tương lai, không biết trở thành ai.

"Tôi rất mong các em hiểu được không có ngành học nào là ngành "hot". Chỉ khi các em chọn đúng ngành, yêu đúng nghề thì mới tạo ra giá trị của bản thân, đó mới là "hot". Hướng nghiệp không chỉ định hướng cho học sinh mà còn giúp phụ huynh và giáo viên có hướng nhìn tích cực, phù hợp hơn với thời đại" – ông Tuấn nhấn mạnh.

Ông Trần Anh Tuấn nhiều lần nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, Chiến sĩ thi đua cấp thành phố. Ông được tặng Huy hiệu TP HCM, Bằng khen của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (nay là Sở Nội vụ), UBND TP HCM; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2010); Huân chương Lao động hạng ba (2016).

Nguồn: https://nld.com.vn/ong-giao-gia-chiu-choi-tran-anh-tuan-196251118084246969.htm