OCOP Khánh Hòa: Vươn mình thành ‘đại sứ du lịch’

Với hơn 600 sản phẩm OCOP, tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu mới: biến nông sản, làng nghề thành ‘đại sứ du lịch’ trong giai đoạn 2026-2030.

Sản phẩm OCOP Khánh Hòa vươn tầm 5 sao Quốc gia

Tính đến tháng 11/2025, tỉnh Khánh Hòa đã công nhận 600 sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên còn thời hạn công nhận, với sự tham gia của 274 chủ thể. Cơ cấu sản phẩm chủ yếu thuộc nhóm thực phẩm (71,7% - 430 sản phẩm) và đồ uống (18,2% - 109 sản phẩm). Đáng chú ý, chất lượng sản phẩm đã có những bước tiến đột phá, minh chứng bằng sự hiện diện của 85 sản phẩm đạt 4 sao và đặc biệt là sản phẩm OCOP 5 sao cấp Quốc gia đầu tiên của tỉnh, đó là sản phẩm rong nho tách nước Trí Tín của Công ty TNHH Trí Tín.

Sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: KS.

Đây là một thành quả quan trọng, không chỉ ghi nhận nỗ lực của chủ thể mà còn khẳng định giá trị nông sản bản địa của Khánh Hòa trên thị trường quốc tế. Ngoài ra, sản phẩm này cùng với snack rong biển rang phồng V.Robi và Snack rong biển kẹp nhân V.Robi (cũng của Công ty TNHH Trí Tín) là những sản phẩm đã được đề xuất công nhận sản phẩm OCOP 5 sao và tiềm năng 5 sao trong các đợt đánh giá gần nhất.

Bên cạnh đó, danh mục sản phẩm 4 sao cấp tỉnh cũng vô cùng đa dạng, tập trung vào các đặc sản chủ lực. Tiêu biểu có thể kể đến 4 dòng sản phẩm yến chưng truyền thống như: Tổ yến chưng đường phèn, Tổ yến chưng sẵn dành cho người ăn kiêng, Nước yến cao cấp và Nước yến cao cấp dành cho bé của Công ty TNHH Dịch vụ thương mại và sản xuất Hoàng Kim đã được công nhận 4 sao.

Lĩnh vực hải sản chế biến sâu có các sản phẩm như: Chả cá hấp và chả cá chiên thương hiệu chả cá Thuận đã khẳng định chất lượng đạt chuẩn 4 sao. Cùng với đó, các sản phẩm trái cây chế biến như: Sầu riêng cấp đông Phương Đài cũng góp mặt trong danh sách sản phẩm 4 sao.

Nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu và sản phẩm đặc trưng chủ lực của địa phương, được đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh biết đến, bao gồm: Yến sào, trầm hương, rong nho, nước mắm, nho, táo… cùng với các sản phẩm làng nghề truyền thống như gốm Bàu Trúc và dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp. Đây chính là nền tảng vững chắc để Khánh Hòa tiếp tục khai thác thế mạnh sản phẩm địa phương gắn với phát triển du lịch.

Sản phẩm OCOP của Khánh Hòa rất đa dạng với 600 sản phẩm. Ảnh: KS.

Để hỗ trợ các chủ thể đạt được thành quả này, Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 08 ngày 19/7/2022 về quy định chính sách hỗ trợ Chương trình OCOP giai đoạn 2022-2025. Tổng kinh phí thực hiện Chương trình OCOP giai đoạn 2021 – 2025 của tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập là hơn 61,6 tỷ đồng, với tỷ lệ giải ngân đạt 80,76%.

Bà Nguyễn Thị Lan, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa cho biết, nguồn kinh phí này đã được sử dụng hiệu quả để hỗ trợ chủ thể hoàn thiện sản phẩm. Các hoạt động trọng tâm bao gồm: xây dựng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như HACCP, VietGAP; thiết kế bao bì, nhãn mác sản phẩm; đăng ký mã số, mã vạch, tem điện tử và hệ thống truy xuất nguồn gốc; xây dựng câu chuyện sản phẩm và tổ chức các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại thông qua 18 điểm trưng bày và giới thiệu sản phẩm OCOP đã được xây dựng.

Biến nông sản thành "đại sứ du lịch"

Để khai thác thế mạnh của hơn 600 sản phẩm OCOP hiện có, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng dự thảo Đề án “Phát triển sản phẩm OCOP trở thành đại sứ du lịch tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2026 – 2030” để trình UBND tỉnh phê duyệt, với tổng kinh phí dự kiến gần 98 tỷ đồng. Đề án đặt mục tiêu đưa sản phẩm OCOP gắn kết chặt chẽ với du lịch, góp phần nâng cao giá trị nông sản, làng nghề và khẳng định thương hiệu du lịch Khánh Hòa.

Trầm hương là sản phẩm đặc trưng của tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: KS.

Theo đó, phải có ít nhất 50 sản phẩm OCOP gắn với du lịch. Lựa chọn những sản phẩm đặc trưng, độc đáo, mang đậm bản sắc địa phương, có tiềm năng trở thành sản phẩm đại sứ du lịch. Trong đó, ưu tiên các sản phẩm OCOP đạt từ 4 sao trở lên, và các sản phẩm đặc thù mà các địa phương khác không có đã được công nhận đạt 3 sao như: Yến sào, rong nho, trầm hương, nho, táo, xoài, bưởi, sầu riêng, măng tây, tỏi, các loại rong sụn, thịt dê, thịt cừu…

Hình thành ít nhất 30 điểm giới thiệu, trải nghiệm OCOP - Du lịch. Ưu tiên lựa chọn tại các xã, phường có vị trí thuận lợi về giao thông, tạo sự kết nối liên vùng giữa các tuyến, điểm du lịch. Cụ thể, khu vực Nam Khánh Hòa xây dựng 15 điểm và khu vực Bắc Khánh Hòa xây dựng 15 điểm. Các điểm này sẽ không chỉ là nơi trưng bày, mua sắm mà còn là không gian văn hóa, trải nghiệm quy trình sản xuất của làng nghề và nông sản.

Về mục tiêu cụ thể, Đề án đặt ra là đến năm 2030, doanh thu từ sản phẩm OCOP gắn với du lịch chiếm ít nhất 15% tổng doanh thu OCOP toàn tỉnh. 100% sản phẩm OCOP sẽ có mặt tại các kênh phân phối cao cấp, đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe như hệ thống khách sạn, resort, sân bay và trung tâm thương mại lớn. Đồng thời, tỉnh sẽ hình thành các mô hình du lịch nông thôn - làng nghề cụ thể, cho phép du khách trải nghiệm trực tiếp quy trình sản xuất, từ đó tạo sinh kế và giúp tăng thu nhập bền vững cho người dân địa phương.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Đề án là việc đẩy mạnh chuyển đổi số. Tỉnh sẽ xây dựng bản đồ số OCOP gắn với du lịch, triển khai hệ thống mã QR truy xuất nguồn gốc cho 100% sản phẩm tham gia. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ 3D, video 360 độ để quảng bá sản phẩm trên các nền tảng số được ưu tiên, hướng đến mục tiêu đưa sản phẩm OCOP trở thành “đại sứ du lịch” trong kỷ nguyên mới. Hiện tại, Khánh Hòa đã tiên phong trong việc số hóa quy trình với việc triển khai đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP trên phần mềm số hóa, góp phần chuẩn hóa dữ liệu và minh bạch hóa quá trình công nhận sản phẩm.

Sở hữu trí tuệ và chuẩn hóa quy trình đánh giá

Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng, việc triển khai Chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh vẫn còn đối diện với nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc nâng hạng sao sản phẩm. Các tiêu chí bắt buộc để sản phẩm đạt từ 4 sao OCOP trở lên đòi hỏi sự chuyên nghiệp hóa rất cao từ các chủ thể.

Sản phẩm OCOP xoài Cam Lâm. Ảnh: KS.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa chỉ rõ, một trong những nút thắt lớn nhất chính là tiêu chí về Sở hữu trí tuệ. Hiện nay, tỷ lệ sản phẩm đáp ứng tiêu chí 3e - Sở hữu trí tuệ của các chủ thể trên địa bàn tỉnh là rất thấp, chỉ chiếm 13,9%. Nguyên nhân chủ yếu là do thời gian giải quyết đơn đăng ký bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ thường kéo dài hơn nhiều so với quy định 12 tháng, thậm chí có đơn kéo dài đến 3 năm, gây cản trở lớn đến việc hoàn thiện hồ sơ nâng hạng sao của sản phẩm.

Ngoài ra, bà Lan cũng chỉ ra rằng, hồ sơ đăng ký tham gia và đánh giá sản phẩm OCOP hiện nay vẫn còn nhiều thủ tục, nhiều bước, gây tâm lý "e ngại" cho các chủ thể, nhất là các cơ sở sản xuất nhỏ, lẻ. Điều này khiến cho nhiều sản phẩm có chất lượng tiềm năng nhưng không thể tham gia hoặc không thể nâng hạng.

Để khắc phục tình trạng này và tạo động lực cho các chủ thể nâng hạng sao sản phẩm, Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa đã kiến nghị Cục Sở hữu trí tuệ quan tâm, có giải pháp hiệu quả đẩy nhanh việc giải quyết đơn đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ theo đúng thời gian quy định. Đồng thời, đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ phối hợp, hỗ trợ địa phương cung cấp thông tin đăng ký bảo hộ khi có nhu cầu đánh giá thẩm định, tra cứu, nhằm hạn chế việc phát sinh tranh chấp, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Sở cũng kiến nghị Trung ương rà soát lại các quy định về Bộ tiêu chí và quy trình đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP, đồng thời ban hành khung Chương trình triển khai thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 và các cơ chế chính sách hỗ trợ để các địa phương có cơ sở triển khai đồng bộ, không bị gián đoạn.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ocop-khanh-hoa-vuon-minh-thanh-dai-su-du-lich-d784652.html