Phát huy bản sắc vùng

Vùng động lực miền Trung sở hữu giá trị đặc trưng, đặc biệt về văn hóa - di sản nên quá trình quy hoạch phát triển rất cần chú trọng bảo tồn, phát huy hệ thống giá trị này.

Thành phố Đà Nẵng đang khẩn trương hoàn thiện Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới đô thị cổ Hội An. Ảnh: SA KHÊ

Giữ gìn xứ sở di sản

Nhắc đến Vùng động lực miền Trung, nhiều người sẽ mường tượng ngay đến một khu vực sở hữu hệ thống di sản văn hóa phong phú, đặc sắc.

Tại đây hiện tọa lạc 3 di sản văn hóa thế giới (Việt Nam có 7 di sản văn hóa thế giới) cùng nhiều di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu thế giới, di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đây cũng là khu vực phân bố dày đặc di tích văn hóa Chămpa, nhất là tại thành phố Huế, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Gia Lai.

Hệ thống di tích, di sản tại Vùng động lực miền Trung dù đang được bảo tồn khá hiệu quả cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ bị tổn thương do tác động xã hội và biến đổi khí hậu nên rất cần chiến lược quy hoạch bài bản để phát triển bền vững vùng trong tương lai.

Nhắc đến Vùng động lực miền Trung, nhiều người sẽ mường tượng ngay đến một khu vực sở hữu hệ thống di sản văn hóa phong phú, đặc sắc.

Tại đây hiện tọa lạc 3 di sản văn hóa thế giới (Việt Nam có 7 di sản văn hóa thế giới) cùng nhiều di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu thế giới, di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đây cũng là khu vực phân bố dày đặc di tích văn hóa Champa, nhất là tại thành phố Huế, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Gia Lai.

Hệ thống di tích, di sản tại Vùng động lực miền Trung dù đang được bảo tồn khá hiệu quả cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ bị tổn thương do tác động xã hội và biến đổi khí hậu, nên rất cần chiến lược quy hoạch bài bản để phát triển bền vững vùng trong tương lai.

Huế và Đà Nẵng là 2 địa phương có thế mạnh về du lịch di sản. Trong ảnh: Hai địa phương đang phối hợp khai thác di tích Hải Vân Quan. Ảnh: XUÂN SƠN

Quy hoạch thành phố Huế do Chính phủ phê duyệt xác định đến năm 2030, Huế là đô thị di sản đặc trưng của Việt Nam.

Trong số các khâu đột phá phát triển có xác định, phát triển hệ thống đô thị di sản kết hợp đô thị hiện đại, thông minh trên nền tảng bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Cạnh đó, đổi mới, nâng cao hiệu quả bảo tồn di sản cố đô Huế, chuyển hóa hữu hiệu tài nguyên văn hóa, lịch sử thiên nhiên thành động lực tăng trưởng, phát triển công nghiệp văn hóa…

Với thành phố Đà Nẵng, bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND thành phố thông tin, 2 năm qua Đà Nẵng đang tích cực triển khai quy hoạch Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Ngũ Hành Sơn theo quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.

Cạnh đó, đang khẩn trương xây dựng, hoàn thiện Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới Đô thị cổ Hội An và Đề án Quy hoạch di tích quốc gia đặc biệt Khu đền tháp Mỹ Sơn để phát huy 2 di sản văn hóa thế giới này.

Với đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ chạy dọc ở phía tây, Vùng động lực miền Trung cũng là khu vực có bản sắc văn hóa phong phú với hàng chục dân tộc anh em chung sống.

Bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng cho hay, trong số các giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn tới có xác định đầu tư phát triển và nâng cao đời sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào, dân tộc thiểu số, khu vực miền núi.

Chú trọng đầu tư vào giáo dục, đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội học hành với chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao.

Cùng với đó là tăng cường nguồn lực đầu tư cho bảo tồn giá trị văn hóa, phát triển văn hóa, đảm bảo tính thống nhất trong đa dạng về mặt văn hóa.

Bồi đắp đa dạng sinh học

Là nơi tọa lạc phần lớn hệ sinh thái Trung Trường Sơn - nơi được đánh giá là một trong 200 khu vực sinh thái quan trọng toàn cầu, Vùng động lực miền Trung cần có chiến lược khai thác bền vững hệ sinh thái này để chung sống hài hòa với thiên nhiên.

Cù Lao Chàm - Hội An được đánh giá là hình mẫu tiêu biểu về bảo tồn biển trong khu dự trữ sinh quyển thế giới tại Việt Nam. Ảnh: QUỐC TUẤN

Với sự đồng hành, hỗ trợ đắc lực của Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (WWF), các tỉnh, thành trong Vùng động lực miền Trung đã đạt được nhiều kết quả tích cực về nâng tỷ lệ che phủ rừng, sự xuất hiện của các loài quý hiếm sau nhiều năm vắng bóng cũng như cải thiện sinh kế cho đồng bào sống dựa vào đại ngàn Trung Trường Sơn.

Đáng chú ý, đa dạng sinh học của vùng có sự kết nối, trải dài từ nguồn xuống biển.

Tiêu biểu là 2 khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận, gồm: Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm - Hội An (thành phố Đà Nẵng) và Khu dự trữ sinh quyển thế giới Kon Hà Nừng (Gia Lai).

Riêng thành phố Đà Nẵng cũng ghi nhận nhiều “điểm sáng” về bảo tồn đa dạng sinh học.

Quần thể voọc chà vá chân nâu tại bán đảo Sơn Trà từ chỗ cách đây 20 năm chỉ có khoảng vài chục cá thể thì nay đã sinh sôi lên cả nghìn cá thể.

Những cánh rừng trù phú ở vùng Tây Đà Nẵng. Ảnh: ALĂNG NGƯỚC

Hay tại Cù Lao Chàm, quá trình chuyển đổi nhận thức của cộng đồng trong việc ứng xử tài nguyên biển đã giúp nơi đây trở thành một hình mẫu trong bảo tồn biển trên bình diện quốc tế.

Ông Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc WWF Việt Nam nhận định, tốc độ dòng chảy mùa lũ giảm hẳn trên lưu vực sông Thu Bồn trong những năm gần đây cũng là dấu hiệu tích cực trong công tác bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học của địa phương.

Đáng chú ý, theo định hướng quy hoạch cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào cuối năm 2024, Đà Nẵng có 2 cơ sở gồm: Safari Nam Hội An và cơ sở bảo tồn rùa Cù Lao Chàm.

Hai cơ sở này cùng với 2 cơ sở khác được quy hoạch tại tỉnh Gia Lai sẽ là những trung tâm nuôi, trồng loài nguy cấp quý hiếm cũng như cứu hộ loài hoang dã cho cả khu vực, góp phần bảo tồn, nhân lên đa dạng sinh học cho Vùng động lực miền Trung.

Nguồn: https://baodanang.vn/phat-huy-ban-sac-vung-3306628.html