Phát triển nghiệp than, khoáng sản Việt Nam bền vững và hiện đại hóa

Với mục tiêu phát triển Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) thành tập đoàn kinh tế mạnh, đóng góp vai trò quan trọng vào sự phát triển của kinh tế nhà nước; duy trì vị trí then chốt là một trong ba trụ cột về năng lượng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng của quốc gia; khai thác bền vững, có kế hoạch đầu tư bền vững dài hạn và phù hợp với cam kết của Việt Nam phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Tập đoàn hoạt động theo cơ chế thị trường, lấy hiệu quả kinh tế để làm tiêu chí đánh giá chủ yếu, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác theo quy định của pháp luật.

Ảnh minh họa

Xây dựng mô hình tổ chức, quản lý, quản trị hiện đại và chuyên môn hóa cao, áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa (CGH), tự động hóa (TĐH) và chuyển đổi số (CĐS); phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phát huy truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”; từng bước thực hiện đổi mới, sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh dựa trên nền tảng ngành, nghề kinh doanh chính và các ngành, nghề liên quan theo điều lệ tổ chức và hoạt động của Tập đoàn.

Trong giai đoạn đến năm 2030, TKV tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt trong ngành than và khoáng sản, đóng góp vào ổn định nguồn cung cho các ngành sản xuất trong nước, đồng thời mở rộng khả năng xuất khẩu các sản phẩm chủ lực như than, bauxite, alumin, đồng, kẽm, sắt…

Không chỉ dừng lại ở chức năng khai thác và cung ứng, TKV được định hướng trở thành một tập đoàn năng lượng có quy mô lớn, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hội nhập sâu với khu vực và thế giới, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển dịch năng lượng và tăng trưởng xanh của đất nước.

Xác định mô hình phát triển của TKV theo hướng “hai trụ cột – ba trung tâm”. Trong đó, trụ cột thứ nhất là hoạt động khai thác, chế biến và cung ứng các sản phẩm than – khoáng sản phục vụ làm nguyên liệu đầu vào cho các ngành công nghiệp cơ bản trong nước. Trụ cột thứ hai là sản xuất và kinh doanh năng lượng điện, với trọng tâm là mở rộng các dự án năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và tham gia vào thị trường điện cạnh tranh.

Trên cơ sở đó, TKV sẽ từng bước hình thành ba trung tâm sản xuất than chính đặt tại Quảng Ninh, Thái Nguyên – Lạng Sơn và Trung Trung Bộ – Nam Trung Bộ. Đồng thời, tập đoàn cũng xây dựng ba trung tâm luyện kim màu quy mô lớn, gắn với các mỏ khoáng sản chiến lược để tăng cường giá trị gia tăng. Cùng với đó là kế hoạch phát triển các khu công nghiệp chuyên sâu về khai thác, luyện kim, chế biến khoáng sản và năng lượng tích hợp, nhằm gia tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Vấn đề trọng tâm trong chiến lược là tái cơ cấu tổ chức và quản trị doanh nghiệp, hướng đến một mô hình vận hành hiện đại và hiệu quả hơn. TKV sẽ từng bước hoàn thiện mô hình tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, giảm bớt các tầng nấc trung gian, tập trung vào các đơn vị chủ lực và đầu mối chuyên sâu. Các đơn vị sản xuất sẽ được tổ chức lại thành các trung tâm theo lĩnh vực ngành nghề, bảo đảm sự phối hợp linh hoạt và hiệu quả trong toàn hệ thống.

Đặc biệt, TKV sẽ thí điểm xây dựng mô hình công ty công nghệ và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực khai khoáng, thúc đẩy đổi mới mô hình quản trị, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào hoạt động sản xuất và kinh doanh. Đến năm 2045, TKV sẽ trở thành tập đoàn đa sở hữu, hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con với năng lực cạnh tranh vững mạnh trong nước và quốc tế.

Để hiện thực hóa Chiến lược, Chính phủ và TKV xác định 06 nhóm giải pháp đồng bộ, toàn diện trên nhiều phương diện như: hoàn thiện thể chế và chính sách phát triển. Các bộ, ngành và địa phương sẽ phối hợp xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách ưu tiên phù hợp cho TKV trong tiếp cận nguồn tài nguyên, mở rộng đầu tư, bảo vệ môi trường và chuyển đổi xanh. Hệ thống thể chế cũng sẽ được đồng bộ hóa với các ngành năng lượng và khoáng sản, tạo hành lang pháp lý ổn định, minh bạch, thuận lợi cho tập đoàn hoạt động lâu dài.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số. TKV sẽ triển khai rộng rãi các công nghệ khai thác thông minh, tự động hóa dây chuyền sản xuất, quản trị bằng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, cũng như phát triển các nền tảng quản trị số toàn diện từ khâu khai thác, vận hành đến tiêu thụ sản phẩm.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Tập đoàn sẽ xây dựng chiến lược đào tạo nhân lực bài bản, hợp tác với các viện, trường trong và ngoài nước để nâng cao trình độ kỹ thuật, quản trị và đổi mới sáng tạo cho đội ngũ kỹ sư, công nhân và cán bộ quản lý.

Huy động hiệu quả các nguồn lực tài chính. Bên cạnh việc sử dụng vốn tự có, TKV sẽ tích cực huy động vốn xã hội hóa thông qua các tổ chức tài chính trong và ngoài nước, niêm yết các công ty thành viên, phát hành trái phiếu doanh nghiệp và tìm kiếm các hình thức hợp tác đầu tư phù hợp.

Tăng cường hợp tác quốc tế. TKV sẽ chủ động xây dựng quan hệ với các tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản để học hỏi công nghệ, mở rộng đầu tư ra nước ngoài, đồng thời từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Phát triển bền vững gắn với trách nhiệm xã hội. Chiến lược của TKV cam kết giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng hiệu quả tài nguyên, đầu tư vào phục hồi môi trường sau khai thác và thực hiện tốt các chương trình an sinh xã hội cho người dân địa phương.

Với tầm nhìn dài hạn đến năm 2045, TKV phấn đấu trở thành một tập đoàn năng lượng – khoáng sản hiện đại, phát triển bền vững, có năng lực cạnh tranh khu vực và đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị năng lượng – khoáng sản toàn cầu. Tập đoàn sẽ là đơn vị tiên phong trong phát triển năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và ứng phó với biến đổi khí hậu – đúng với định hướng của Chính phủ về tăng trưởng xanh và công nghiệp hóa đất nước.

Thanh Thảo