Phù điêu Kala Núi Bà - Bảo vật quốc gia đầu tiên của Phú Yên

Phù điêu Kala được công nhận bảo vật quốc gia tại Quyết định số 1712/QĐ-TTg ngày 31/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận bảo vật quốc gia.

Phù điêu Kala được phát hiện trong hố khai quật di tích Núi Bà (thôn Mỹ Thạnh Đông, xã Hòa Phong, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên), đưa về Bảo tàng tỉnh Phú Yên năm 1993. Đây là tác phẩm điêu khắc đá thời Champa, chất liệu đá túp riolit đaxit, được tạo tác trên một khối đá hình lá nhĩ, đế bằng, đỉnh nhọn với chiều cao 60 cm, rộng 44cm, dày 17cm, trọng lượng 105,5kg.

Mặt phía trước của phù điêu thể hiện khuôn mặt Kala nhìn thẳng về phía trước. Kala có miệng rộng, 8 răng chạm nổi to, dài thò ra ngoài; môi trên cong; râu xung quanh miệng dày, xếp thành từng đường thẳng; 2 bên miệng mỗi bên có 3 sừng ngắn mọc từ dưới lên. Mũi Kala to tròn, sống mũi ngắn và gãy; 2 mắt to tròn, lồi ra phía trước, đuôi mắt xếch ngược lên phía trên…

PGS.TS. Bùi Chí Hoàng - nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia nhận định, phù điêu Kala Núi Bà là một tác phẩm điêu khắc thể hiện rõ nét nghệ thuật và tín ngưỡng Champa, có niên đại từ thế kỷ XIV. Hình tượng Kala mang ý nghĩa sâu sắc về triết lý Hindu giáo, tượng trưng cho sức mạnh thần thánh và sự bảo hộ.

Lãnh đạo địa phương cùng người dân chiêm ngưỡng, chụp ảnh Phù điêu Kala Núi Bà.

“Với hệ thống đền tháp và hiện vật Champa phong phú, Phú Yên đóng vai trò quan trọng trong dòng chảy di sản văn hóa Champa tại Việt Nam. Việc bảo tồn và phát huy giá trị các di sản này không chỉ giúp gìn giữ ký ức lịch sử mà còn tạo nền tảng cho nghiên cứu và phát triển du lịch văn hóa”, ông Hoàng cho biết.

Ông Đào Mỹ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cho biết: “Việc công nhận phù điêu Kala Núi Bà là bảo vật quốc gia không chỉ là niềm tự hào của Phú Yên mà còn là cơ hội để địa phương thúc đẩy công tác bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa Champa. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị của bảo vật, gắn với phát triển du lịch và giáo dục cộng đồng”.

Thiên Thanh - Đình Phùng

Nguồn: https://baophapluat.vn/phu-dieu-kala-nui-ba-bao-vat-quoc-gia-dau-tien-cua-phu-yen-post544092.html