Dòng dõi chưa từng được biết đến
Một bộ xương 7.100 năm tuổi được tìm thấy tại Trung Quốc đã hé lộ sự tồn tại của một dòng dõi người "ma" mà cho đến nay các nhà khoa học mới chỉ đưa ra giả thuyết.
Khám phá này được thực hiện khi các nhà nghiên cứu tiến hành phân tích các bộ xương cổ đại nhằm lập bản đồ di truyền đa dạng của cư dân miền trung Trung Quốc.
DNA của cá thể thuộc dòng dõi bí ẩn này, một người phụ nữ thời kỳ đồ đá mới được chôn cất tại di chỉ khảo cổ Hưng Nghĩa, Vân Nam, tây nam Trung Quốc, cũng cung cấp những manh mối quan trọng về nguồn gốc của người Tây Tạng.
Nhà cổ sinh vật học Qiaomei Fu tại Viện Cổ sinh vật học Động vật có xương sống và Cổ nhân chủng học Bắc Kinh nhận định: "Có thể còn nhiều cá nhân khác cùng nhóm với người phụ nữ này, nhưng chúng ta vẫn chưa lấy được mẫu".
Nhóm nghiên cứu đã công bố chi tiết phân tích 127 bộ gen người từ khu vực tây nam Trung Quốc. Hầu hết các bộ xương được lấy mẫu có niên đại từ 1.400 đến 7.150 năm trước và tập trung ở tỉnh Vân Nam, nơi hiện có sự đa dạng về dân tộc và ngôn ngữ cao nhất Trung Quốc.
Báo cáo nghiên cứu chỉ ra rằng những người cổ đại sinh sống tại khu vực này có thể là chìa khóa để giải đáp một số câu hỏi còn tồn tại về dân số thời tiền sử ở Đông Á và Đông Nam Á, đặc biệt là nguồn gốc của những người sống trên Cao nguyên Tây Tạng.
Các nghiên cứu trước đây từng cho rằng người Tây Tạng có tổ tiên là người Đông Á ở phía bắc cùng với một tổ tiên "ma" không rõ nguồn gốc, một nhận định vẫn còn gây tranh cãi trong giới nghiên cứu.
Cá thể cổ xưa nhất mà các nhà nghiên cứu tiến hành xét nghiệm chính là mắt xích còn thiếu giữa người Tây Tạng và dòng dõi "người ma" này.
Tại di chỉ khảo cổ Hưng Nghĩa ở miền trung Vân Nam, hàng chục ngôi mộ có niên đại từ thời kỳ đồ đá mới (năm 7000 đến năm 2000 trước Công nguyên) đến thời kỳ đồ đồng (năm 2000 đến năm 770 trước Công nguyên) đã được phát hiện.
Manh mối về tổ tiên "người ma" trong gen người Tây Tạng
Đáng chú ý, bên dưới tất cả các ngôi mộ khác, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một bộ xương phụ nữ không có đồ tùy táng. Phương pháp xác định niên đại bằng cacbon cho thấy bà sống cách đây khoảng 7.100 năm và phân tích đồng vị chế độ ăn uống chỉ ra rằng bà có thể là người săn bắt hái lượm.
Tuy nhiên, phân tích bộ gen của người phụ nữ này, được đặt tên là Xingyi_EN, đã mang lại kết quả bất ngờ: tổ tiên của bà không giống lắm với người Đông Á và Nam Á mà lại gần với một nhóm người châu Á "phân kỳ sâu sắc" có gen góp phần tạo nên nhóm người "ma" chỉ thấy ở người Tây Tạng hiện đại.
"Quần thể người ma" (ghost population) ám chỉ một nhóm người trước đây không được biết đến thông qua các di chỉ khảo cổ xương, nhưng sự tồn tại của họ đã được suy luận thông qua phân tích thống kê DNA cổ đại và hiện đại.
Nguồn gốc bí ẩn được tìm thấy khi xét nghiệm Xingyi_EN không khớp với người Neanderthal hay người Denisova, cả hai đều là những quần thể cổ đại nổi tiếng đã đóng góp một phần DNA "ma" cho người hiện đại.
Ngược lại, Xingyi_EN là bằng chứng về một dòng dõi chưa từng được biết đến trước đây, đã tách ra khỏi loài người ít nhất 40.000 năm trước, và được đặt tên là dòng dõi Hưng Nghĩa châu Á cơ bản.
Trong hàng ngàn năm, dòng dõi này đã tách biệt khỏi các nhóm người khác, nghĩa là không có sự pha trộn – giao phối gây ra trộn lẫn DNA của họ. Theo các nhà nghiên cứu, có khả năng là tập quán sống cô lập đã khiến tộc người này tồn tại mà không có sự pha trộn dòng giống với các quần thể khác.
Tuy nhiên, tại một thời điểm nào đó, họ hàng của Xingyi_EN đã giao phối với các nhóm khác có nguồn gốc Đông Á, dẫn đến sự pha trộn DNA. Dân số pha trộn này đã tồn tại trong một thời gian khá dài và đóng góp gen cho một số người Tây Tạng ngày nay.
Mặc dù vậy, các nhà nghiên cứu lưu ý cần thận trọng khi xem xét những kết quả này, vì bằng chứng di truyền mới chỉ được tìm thấy ở một cá thể duy nhất. Do đó, cần phải nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về mối quan hệ giữa Xingyi_EN và dòng dõi "người ma" Tây Tạng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/quan-the-dan-cu-bi-an-o-tay-tang-co-lien-quan-den-dong-doi-nguoi-ma-20250604002511176.htm
Bình luận (0)