Rau quả Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài giảm trong 2 tháng đầu năm, ngành chức năng khuyến cáo

Xuất khẩu rau quả đầu năm 2025 giảm

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, hiện nay, sầu riêng chiếm gần 50% kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam. Tuy nhiên, tháng 1/2025, xuất khẩu sầu riêng các loại chỉ đạt 9 nghìn tấn, trị giá 31,28 triệu USD, giảm 58,3% về lượng và giảm 63,2% về trị giá so với tháng 12/2024. So với tháng 1/2024, giảm 66,9% về lượng và giảm 73,2% về trị giá.

Tính toán sơ bộ đến giữa tháng 2/2025, Việt Nam chỉ xuất khẩu được khoảng 3.500 tấn sầu riêng, giảm trên 80% so với cùng kỳ năm 2024. Nguyên nhân chính được cho là do Trung Quốc tăng cường kiểm tra chất lượng sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt liên quan đến dư lượng của chất vàng O và Cadimi trên sầu riêng, sau khi phát hiện những chất này trên sầu riêng Thái Lan.

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam. Ảnh: NVCC

Kể từ đầu năm 2025, tất cả các lô hàng sầu riêng nhập khẩu vào Trung Quốc đều phải có kết quả phân tích dư lượng Cadimi và chất vàng O, thực hiện tại các phòng thí nghiệm được nước này công nhận. Đây là quy định bắt buộc áp dụng không chỉ với sản phẩm của Việt Nam mà với tất cả các nước xuất khẩu, khiến quy trình xuất khẩu trở nên phức tạp và tốn thời gian. Việc xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh đã ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu chung của toàn ngành rau quả.

Năm 2024, xuất khẩu sầu riêng đạt 3,4 tỷ USD, đóng góp gần 50% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành rau, quả đạt hơn 7,15 tỷ USD. Tuy nhiên, 2 tháng đầu năm 2025 sản lượng và kim ngạch xuất khẩu đã sụt giảm mạnh.

Nếu giải quyết tốt vấn đề liên quan đến chất lượng của quả sầu riêng nói riêng và ngành rau quả nói chung, thì xuất khẩu rau quả Việt Nam có thể đạt 8 tỷ USD năm 2025.

Thời gian qua, ngành nông nghiệp Việt Nam đã chuyển đổi mạnh sang tư duy kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng, từng bước thay đổi từ cách tiếp cận nông nghiệp nâu sang nông nghiệp xanh, tăng cường áp dụng quy trình sản xuất cơ giới hoá đồng bộ trong sản xuất.

Tiềm năng hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam và các quốc gia EU trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao năng lực đào tạo và giới thiệu các tiến bộ trong cơ giới hóa, chuyển đổi số ngày càng được chú trọng. Hà Lan đã cam kết đồng hành cùng Việt Nam nâng cao tiềm năng của ngành trồng trọt Việt Nam, sự cần thiết của việc đổi mới liên tục đã đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao về tính bền vững và truy xuất nguồn gốc...

Tăng tỷ lệ kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật trên một số loại trái cây

Hiện nay, ngoài thị trường Trung Quốc, nhiều thị trường khác cũng nâng cao tiêu chuẩn nhập khẩu. Mỹ cấm 7 hoạt chất dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, yêu cầu mã số vùng trồng mã số đóng gói do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp. Châu Âu cũng tăng tỷ lệ kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật trên một số loại trái cây từ 10% lên 20%.

Sầu riêng chiếm gần 50% kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam. Ảnh: Vân Nguyễn

Thời gian tới, nếu những rào cản về kiểm định không sớm được tháo gỡ, mục tiêu xuất khẩu 8 tỷ USD năm nay sẽ bị ảnh hưởng. Để duy trì tăng trưởng và đạt mục tiêu xuất khẩu năm 2025, người sản xuất và doanh nghiệp cần tuân thủ quy định kiểm định mới, thắt chặt liên kết sản xuất với thu mua để nâng cao chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, sản phẩm chế biến cần được đầu tư về mẫu mã phù hợp tiêu chuẩn nước nhập khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khuyến cáo người dân, doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng tuyệt đối không sử dụng các hóa chất bị cấm hoặc để mức dư lượng tối đa cho phép vượt ngưỡng theo quy định của nước nhập khẩu. Đồng thời, cần có các chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm tại vườn, vùng trồng và tại các cơ sở đóng gói, chế biến, bảo quản để xuất khẩu thuận lợi hơn.

Hiện nay, Việt Nam có 9 phòng kiểm nghiệm được Trung quốc công nhận và đang chờ phê duyệt thêm 6 hồ sơ để mở rộng khả năng xét nghiệm, nhằm góp phần giảm bớt áp lực trong quá trình xuất khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang thúc đẩy đàm phán với Trung Quốc để đưa xuất khẩu sầu riêng quay trở lại theo quy định trong nghị định thư đã được hai nước ký kết.

Đồng thời, một chương trình giám sát dư lượng hóa chất đang được triển khai trên toàn quốc nhằm kiểm soát chất lượng ngay từ khâu sản xuất, sản phẩm đạt tiêu chuẩn khi xuất khẩu. Điều này kỳ vọng sẽ củng cố niềm tin của thị trường quốc tế đối với sầu riêng Viêt Nam.