Sau sói khổng lồ, thêm một loài động vật tuyệt chủng sắp được tái sinh

Như Dân trí đã đưa tin, các nhà khoa học tại công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences (Mỹ), đã tạo ra thành công ba chú sói khổng lồ con bằng cách sử dụng công nghệ nhân bản và DNA cổ đại, kết hợp với biến đổi gen của loài sói xám, họ hàng gần nhất của loài sói khổng lồ.

Kết quả cơ bản của quá trình này là tạo ra một loài lai có yếu tố di truyền và ngoại hình tương tự với tổ tiên đã tuyệt chủng của chúng.

Cá thể sói khổng lồ vừa được "hồi sinh" xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Time (Ảnh: Time).

Sự hồi sinh loài sói đã bị tuyệt chủng từ cách đây hơn 12.500 năm nhờ công nghệ sinh học đã khiến nhiều người cảm thấy hứng thú và mở ra tiềm năng hồi sinh các loài động vật khác đã bị tuyệt chủng từ lâu.

Sau sói khổng lồ, đến lượt hổ Tasmania được tái sinh?

Sự hồi sinh của sói khổng lồ khiến nhiều người kỳ vọng vào việc ứng dụng công nghệ sinh học để làm sống lại các loài động vật đã bị tuyệt chủng. Hổ Tasmania là một trong số đó.

Hổ Tasmania, còn có tên gọi là chó sói Tasmania hoặc chó sói túi (tên khoa học Thylacinus cynocephalus) là một loài thú ăn thịt có túi, với vẻ bề ngoài giống chó sói, nhưng lại sở hữu các sọc vằn trên lưng giống loài hổ.

Hổ Tasmania còn có tên gọi sói Tasmania, nhưng đây là loài thú có túi, không liên quan đến hổ hay sói (Ảnh: NFSA).

Hổ Tasmania từng phổ biến tại lục địa Úc, đảo Tasmania và New Guinea cách đây hàng triệu năm. Tuy nhiên, khoảng 2.000 năm trước, loài động vật này bị tuyệt chủng tại lục địa Úc và chỉ còn sống tại đảo Tasmania.

Cá thể hổ Tasmania cuối cùng trên Trái Đất đã bị chết trong điều kiện nuôi nhốt tại vườn thú Tasmania vào tháng 9/1936. Nguyên nhân cái chết được cho là do sự bất cẩn của nhân viên vườn thú, khi con vật bị nhốt ngoài trời trong một đêm lạnh giá.

Colossal Biosciences cho biết công ty đang thực hiện một dự án để đưa hổ Tasmania trở lại từ sự tuyệt chủng. Tuy nhiên, việc tái sinh loài động vật này gặp nhiều khó khăn hơn so với sói khổng lồ vì những họ hàng gần nhất của hổ Tasmania đã bị tách biệt về mặt di truyền trong một thời gian dài.

Tiến sĩ Emily Roycroft, làm việc tại Cơ quan nghiên cứu bảo tồn và tiến hóa thuộc Đại học Monash (Úc) cho biết trở ngại lớn nhất trong việc hồi sinh hổ Tasmania đó là tìm kiếm một họ hàng gần của loài động vật này để biến đổi bộ gen phù hợp.

Trước đó, các nhà khoa học của Colossal Biosciences đã chỉnh sửa khoảng 15 gen của sói xám Bắc Mỹ, họ hàng gần của sói khổng lồ, để tạo ra bộ gen mới của loài động vật đã bị tuyệt chủng. Tuy nhiên, với hổ Tasmania, các nhà khoa học dự kiến sẽ phải chỉnh sửa hàng ngàn gen.

Một trong những hình ảnh của loài hổ Tasmania còn được lưu lại (Ảnh: Văn phòng Lưu trữ và Di sản Tasmania).

Tiến sĩ Andrew Pask - người đứng đầu nhóm nghiên cứu phục hồi gen hổ Tasmania của Đại học Melbourne (Úc), đơn vị hợp tác với Colossal Biosciences trong quá trình tái sinh loài động vật đã bị tuyệt chủng - cho biết nhóm của ông đã tái tạo một bộ gen với độ chính xác lên đến 99,5% của hổ Tasmania.

Tuy nhiên, ngay cả khi tạo được một bộ gen của hổ Tasmania, các nhà khoa học vẫn phải tìm một họ hàng xa của loài động vật này để mang thai hộ nhằm sinh ra những cá thể hổ Tasmania non.

Những họ hàng gần nhất của hổ Tasmania là gì?

Mặc dù hổ Tasmania còn có tên gọi sói có túi, loài động vật này lại không hề liên quan hay có họ hàng gì với hổ, sói hay các loài động vật thuộc họ chó, họ mèo.

Những họ hàng gần nhất của hổ Tasmania là nhóm động vật có túi ăn thịt tại Úc, bao gồm mèo túi, dunnart đuôi béo hay quỷ Tasmania…

Sau khi giải mã và so sánh bộ gen của các loài động vật có túi ăn thịt, các nhà khoa học tại Colossal Biosciences đã quyết định chọn dunnart đuôi béo làm ứng viên để tái sinh hổ Tasmania do những tương đồng về bộ gen.

Dunnart đuôi béo là một trong những họ hàng gần của loài hổ Tasmania (Ảnh: iNaturalist).

Tiến sĩ Andrew Pask cho biết bộ gen của hổ Tasmania giống với dunnart đuôi béo, do đó các nhà khoa học hy vọng rằng khi kết hợp các tế bào đã được chỉnh sửa để giống gen của hổ Tasmania, với một tế bào trứng dunnart rỗng có thể tạo ra phôi thai của loài hổ Tasmania.

Phôi thai này sau đó sẽ được chuyển vào tử cung của một cá thể dunnart đuôi béo cái để phát triển thành bào thai. Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là hổ Tasmania có kích thước tương đương chó nhà, cao từ 50 đến 70cm, trong khi dunnart đuôi béo chỉ có kích cỡ bằng một con chuột.

Các nhà khoa học cho biết con non của các loài thú có túi có kích thước chỉ bằng một hạt đậu và phát triển bên trong túi của con mẹ. Do vậy, họ dự định sẽ tạo một môi trường túi nhân tạo để nuôi dưỡng con non của hổ Tasmania mà không cần đến con mẹ thực sự.

So sánh kích thước của dunnart đuôi béo với hổ Tasmania và con người (Ảnh: ABC Science).

Tiến sĩ Pask cho biết các nhà khoa học sẽ theo dõi chặt chẽ quá trình di truyền trong giai đoạn hình thành phôi thai để chỉnh sửa các yếu tố di truyền phù hợp trước khi bất kỳ con non nào được sinh ra.

"Chúng tôi không có kế hoạch tạo ra một loài lai giữa dunnart và hổ Tasmania", tiến sĩ Pask cho biết.

Những rào cản cần phải vượt qua để tái sinh hổ Tasmania

Để tái sinh một loài động vật đã tuyệt chủng, điều quan trọng là các nhà khoa học phải có một bản đồ gen của loài động vật đó.

Tiến sĩ Emily Roycroft cho biết không có bản đồ gen nào hoàn hảo, ngay cả với những bản đồ gen của các loài động vật đang hiện hữu. Do vậy, việc cố gắng xây dựng một bản đồ gen hoàn chỉnh của hổ Tasmania đã bị tuyệt chủng là điều không hề dễ dàng.

Dù vậy, tiến sĩ Andrew Pask cho biết những công nghệ mới giúp việc giải trình thứ tự hoàn chỉnh của chuỗi DNA để xây dựng bản đồ gen của loài hổ Tasmania là hoàn toàn khả thi.

"Chúng tôi may mắn vì có những mẫu vật của loài hổ Tasmania được bảo quản rất tốt cho đến ngày nay. Đây là điều không phải loài động vật đã tuyệt chủng nào cũng có được", tiến sĩ Pask cho biết.

Tuy nhiên, di truyền học không phải là rào cản duy nhất để đưa hổ Tasmania trở lại. Một trở ngại khác đó là cách thức sinh sản của các loài thú có túi.

Quá trình phát triển của một con dunnart đuôi béo non. Con non được chào đời khi chưa phát triển đầy đủ và được nuôi trong túi của mẹ (Ảnh: Communications Biology).

Con non của thú có túi thường được sinh ra khi chưa phát triển đầy đủ và được nuôi trong túi của mẹ, trong khi hệ thống túi nhân tạo để nuôi những con non này chưa được các nhà khoa học phát triển hoàn chỉnh.

Quá trình thụ tinh nhân tạo cho thú có túi cũng khó khăn hơn rất nhiều so với các loài thú thông thường. Do vậy, để tạo thành công phôi thai của loài hổ Tasmania là một thách thức rất lớn của các nhà khoa học.

Các nhà khoa học vẫn còn rất nhiều thách thức phải vượt qua để có thể hồi sinh thành công loài hổ Tasmania. Nếu tiếp tục có thêm một loài động vật đã tuyệt chủng được hồi sinh trở lại, đây chắc chắn sẽ là một bước tiến xa hơn để các nhà khoa học có thể làm sống lại những loài động vật chỉ còn tồn tại trong sách báo.

Hổ Tasmania là một loài thú có túi ăn thịt, có kích thước tương đương một con chó sói, dài khoảng 100-130cm (bao gồm đuôi), cao 50-65cm, nặng khoảng 15-30kg. Loài động vật này sở hữu bộ lông màu nâu vàng với các sọc đen vằn đặc trưng ở phần lưng và đuôi, khiến chúng được gọi là "hổ Tasmania" dù không liên quan đến họ mèo.

Cả cá thể đực lẫn cái của hổ Tasmania đều có túi ở bụng, nhưng chỉ con cái mới sử dụng túi để nuôi con non.

Hổ Tasmania là loài động vật săn mồi đứng đầu chuỗi thức ăn. Chúng săn các loài chuột túi, wallaby và đôi khi cả gia súc nhỏ. Đây là loài động vật sống và săn mồi đơn độc, chủ yếu hoạt động về đêm.

Khi người châu Âu định cư tại Úc và Tasmania, loài động vật này bị coi là mối đe dọa cho gia súc. Chính phủ Tasmania đã trả tiền thưởng để săn đuổi loài động vật này khiến số lượng của chúng bị sụt giảm nghiêm trọng.

Ngoài ra, việc mất môi trường sống, cạnh tranh với các loài động vật xâm lấn… cũng là nguyên nhân khiến hổ Tasmania bị tuyệt chủng.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/sau-soi-khong-lo-them-mot-loai-dong-vat-tuyet-chung-sap-duoc-tai-sinh-20250415014718757.htm