Sự tăng trưởng sách nói và tác động từ AI

Kho sách nói trên Audible được nhiều độc giả ưa chuộng.

Báo cáo của NielsenIQ Bookdata năm 2024 cho biết hơn một nửa người nghe sách nói ở Úc đã tăng mức chi trong 5 năm qua. Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ thì thông tin, doanh thu sách nói ở quốc gia này tăng 13% trong thời gian từ năm 2023 đến 2024. Tại Anh, mức tăng trưởng của sách nói cũng đạt 31%. Nhận thấy tiềm năng thị trường sách nói tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới, các nhà sản xuất quyết định đầu tư nhiều sản phẩm. Để rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí, đưa tác phẩm đến với độc giả nhanh hơn, các nhà sản xuất và các công ty công nghệ đang ứng dụng AI vào sản xuất sách nói.

Tháng 5-2025, Amazon đã ứng dụng Audible (nền tảng cho phép chuyển sách điện tử thành sách nói bằng công nghệ giọng nói ảo) có hơn 100 mẫu AI về giọng đọc với đa dạng ngôn ngữ: Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Ý. Các chức năng của Audible cũng cho phép người dùng có thể tự xuất bản tác phẩm sách nói. Hiện đã có hàng chục ngàn sách nói xuất hiện trên Audible. Trong khi đó, Apple, Spotify đã ra mắt kho sách nói sử dụng giọng đọc từ AI. Còn Audible Studios vẫn liên tục tuyển dụng diễn viên lồng tiếng để đáp ứng nhu cầu đa dạng của độc giả, mở rộng nhiều ngôn ngữ.

Việc sử dụng AI trong sản xuất sách nói mang lại nhiều lợi ích. Các nhà xuất bản có thể tiết kiệm chi phí thuê diễn viên lồng tiếng, đẩy nhanh tiến độ sản xuất, dễ dàng chuyển thể sách sang nhiều ngôn ngữ nhờ công nghệ dịch hỗ trợ. Với các tác giả độc lập, việc sử dụng AI mang đến nhiều lợi ích hơn. Họ không cần phải tốn nhiều tiền trong quá trình sản xuất, không cần phải tìm nhà xuất bản và đơn vị phát hành hỗ trợ. Tự bản thân họ có thể sản xuất tác phẩm và đưa đến độc giả dựa trên sự hỗ trợ từ AI.

Thế nhưng, việc sản xuất đại trà sách nói dựa trên AI gây nên lo ngại về chất lượng. Annabelle Tudor, người từng góp giọng cho hơn 40 đầu sách nói, cho rằng bản năng kể chuyện chính là điều khiến nghệ thuật đọc sách trở nên nguyên sơ và quý giá, mà AI không thể làm được điều này. Sách nói sản xuất từ AI nhiều về số lượng nhưng sẽ thiếu đi chất độc đáo riêng, nhất là về trải nghiệm cảm xúc. Đồng quan điểm, Dorje Swallow, người đã thu âm hơn 70 đầu sách nói, cho rằng cảm xúc và kỹ năng kể chuyện mới là điều cần thiết thu hút độc giả ở sách nói.

Simon Kennedy, Chủ tịch Hiệp hội Diễn viên lồng tiếng tại Úc, chia sẻ các diễn viên thường phải dành nhiều giờ thu âm cho bản sách nói. Họ dành thời gian đọc trước để hiểu nhân vật, tinh thần và nhịp điệu của cuốn sách. Quá trình thu âm không đơn giản, bình quân 1 giờ sách nói, họ phải mất thời gian gấp 2 hoặc gấp 3 lần để hoàn thành bản ghi, thậm chí nhiều giờ hơn. Mỗi câu, chữ của diễn viên ghi âm đều có cảm xúc, điều đó làm nên sự khác biệt so với những bản sách nói từ AI có “giọng đọc Google”. Sách nói vì thế mang chất riêng của từng giọng đọc diễn viên và tạo nên sức hút với độc giả. Tuy nhiên, Simon Kennedy cũng bày tỏ lo ngại vì công nghệ nhân bản giọng nói đang được thử nghiệm. Trong bối cảnh chưa có quy định rõ ràng về quyền sở hữu giọng nói, các diễn viên có thể vô tình đánh mất tài nguyên nếu để AI sử dụng chất giọng của họ.

BẢO LAM (Tổng hợp từ The Guardian, Publishers Weekly)

Nguồn: https://baocantho.com.vn/su-tang-truong-sach-noi-va-tac-dong-tu-ai-a190267.html