Tạo bước đệm để tài chính toàn diện số bứt phá

Bước chuyển biến trong dịch vụ tài chính số tại Việt Nam

Phát biểu tại Hội nghị, TS. Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhấn mạnh, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đang làm thay đổi căn bản khu vực tài chính, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ số đa dạng, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận cho người dân và doanh nghiệp trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Tạo bước đệm để tài chính toàn diện số bứt phá

Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh công nghệ đang định hình diện mạo mới của dịch vụ số

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, dịch vụ tài chính tại Việt Nam đã có những chuyển biến rõ rệt trên nhiều phương diện: hệ thống core banking hiện đại; ngân hàng số phát triển mạnh với hơn 95% giao dịch khách hàng tại một số ngân hàng lớn thực hiện trên kênh số; hệ sinh thái ví điện tử vượt 40 triệu người dùng hoạt động; thanh toán QR liên thông toàn quốc và đã kết nối xuyên biên giới với Thái Lan, Lào, Campuchia, sắp tới là Trung Quốc, Hàn Quốc.

Tỷ trọng giao dịch số hiện chiếm hơn 70% tổng giao dịch bán lẻ tại nhiều tổ chức tín dụng giúp giảm 20–30% chi phí vận hành so với kênh truyền thống. Hơn 70% người trưởng thành từ 15 tuổi trở lên đã có tài khoản tài chính và 62% trong số này sử dụng dịch vụ thanh toán số, nhờ tỷ lệ phủ Internet đạt khoảng 80% dân số.

Theo Ngân hàng Nhà nước, trong 9 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ 2024, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 43,32% về số lượng và 24,23% về giá trị; giao dịch qua ATM tiếp tục giảm 16,77% về số lượng và 5,74% về giá trị. Hiện có 53 tổ chức trung gian thanh toán được cấp phép, trong đó 49 tổ chức cung ứng ví điện tử. Tổng số tài khoản đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile-Money là hơn 10,89 triệu tài khoản. Trong đó, số lượng tài khoản của khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo khoảng 7,5 triệu tài khoản (chiếm khoảng 70% tổng số tài khoản đăng ký và sử dụng dịch vụ).

Cùng với đó, nhiều ngân hàng đã ứng dụng công nghệ như AI/ML, Big Data… để phân tích hành vi, nhu cầu khách hàng, cá nhân hóa sản phẩm, tự động hóa quy trình nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả vận hành; giúp người dân, doanh nghiệp giao dịch nhanh chóng, an toàn, tiết kiệm trên các nền tảng số quen thuộc.

"Những kết quả đó đang trở thành nền tảng quan trọng tạo bước đệm cho sự phát triển mạnh mẽ của tài chính toàn diện số tại Việt Nam trong giai đoạn 2025-2030", TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.

Thách thức phía trước và định hướng triển khai

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, hệ sinh thái tài chính số vẫn đối mặt thách thức khung pháp lý còn thiếu và chậm cập nhật; khả năng giám sát hoạt động của các chủ thể số chưa theo kịp thực tiễn; kỳ vọng của khách hàng ngày càng cao về cá nhân hóa, tốc độ, an toàn; chi phí đầu tư công nghệ lớn; bảo vệ người tiêu dùng và an ninh dữ liệu còn bất cập.

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, từ nay đến 2030, các ngân hàng thương mại Việt Nam sẽ triển khai dịch vụ tài chính số theo 5 hướng chính. Cụ thể, dữ liệu mở và ngân hàng mở tiến tới mô hình API chuẩn hóa; tài trợ chuỗi cung ứng được số hóa toàn trình; AI/máy học trở thành lớp phòng thủ mới chống gian lận. Cùng với đó, tài chính nhúng và thanh toán thời gian thực sẽ được tích hợp sâu vào các nền tảng thương mại điện tử, cho phép cấp tín dụng theo đơn hàng, theo hóa đơn gần như tại thời điểm giao dịch. Hướng nữa là tài chính xanh cùng hệ thống báo cáo bền vững sẽ trở thành chuẩn mực theo thông lệ quốc tế.

Tại Hội nghị, TS. Nguyễn Quốc Hùng cũng nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của số hóa tài trợ thương mại đối với nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam, với kim ngạch xuất nhập khẩu tương đương khoảng 170% GDP. Tuy nhiên, khoảng cách tài trợ thương mại vẫn tồn tại, đặc biệt với doanh nghiệp SME, do thiếu minh bạch dữ liệu và chi phí tuân thủ cao.

Trong bối cảnh đó, Dự án Trade Finance Registry (TFR) – cơ sở dữ liệu quốc gia về tài trợ thương mại do Hiệp hội Ngân hàng phối hợp NHNN, Đại sứ quán Anh và BCG triển khai được kỳ vọng tạo hành lang an toàn để ngân hàng chia sẻ, đối chiếu dữ liệu giao dịch, ngăn ngừa lừa đảo. Giá trị cốt lõi của TFR là minh bạch trạng thái tài trợ bộ chứng từ trước giải ngân; chuẩn hóa dữ liệu thương mại (hóa đơn điện tử, vận đơn điện tử…); tích hợp API với ngân hàng/hải quan/logistics; tuân thủ bảo vệ dữ liệu.

"Với sự đồng hành hỗ trợ kỹ thuật từ Chính phủ Anh, cùng quyết tâm của các cơ quan quản lý, các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp, tôi tin rằng Việt Nam có thể thiết lập chuẩn mực mới về minh bạch tài trợ thương mại trong khu vực, qua đó bứt phá hơn nữa trong phát triển dịch vụ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững", Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam bày tỏ tin tưởng.

Nguồn: https://thoibaonganhang.vn/tao-buoc-dem-de-tai-chinh-toan-dien-so-but-pha-173236.html