Thách thức bảo vệ dữ liệu cá nhân

Chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số là xu thế của thời đại. Dữ liệu cá nhân là một trong những nguyên liệu chính để thực hiện chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số. Sự phát triển một số công nghệ mới cũng đặt ra yêu cầu phải bảo vệ dữ liệu cá nhân, như xử lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, blockchain, vũ trụ ảo...

Hiện nay, tình trạng lộ, lọt dữ liệu cá nhân đang diễn ra phổ biến trên không gian mạng. Trong 10 vụ lộ, lọt dữ liệu lớn tại Việt Nam được hệ thống của Viettel Cyber Security ghi nhận gần đây cho thấy, có 1 vụ rao bán khoảng 300GB dữ liệu mã nguồn và dữ liệu khách hàng của một đơn vị làm công nghệ; 2 vụ rao bán, chia sẻ thông tin của nhiều đại học lớn tại Việt Nam, với dữ liệu bị rò rỉ là khoảng 500MB cơ sở dữ liệu; 2 vụ rao bán dữ liệu mã nguồn của một số đơn vị truyền thông, bán lẻ với khoảng 3,5 triệu bản ghi; 1 vụ lộ, lọt mã nguồn hệ thống và dữ liệu khách hàng của đơn vị hoạt động trong lĩnh vực năng lượng; 4 vụ lộ, lọt thông tin cá nhân khác, với khoảng 15GB mã nguồn cùng xấp xỉ 4 triệu bản ghi. Cơ quan chức năng đã nhanh chóng “bịt” lỗ hổng và đưa ra nhiều khuyến cáo với cá nhân, tổ chức, như không cung cấp số điện thoại, tài khoản ngân hàng khi giao dịch, mua bán...

Dữ liệu các đối tượng mua bán, trao đổi chứa thông tin rất chi tiết về các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp: họ tên, ngày sinh, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng (bao gồm cả số dư), thân nhân, chức vụ, vị trí công tác… Những vấn đề trên đặt ra yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân cấp bách hơn lúc nào hết.

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026. Ngày áp dụng luật không còn xa, đang đặt ra nhiều yêu cầu cấp thiết để bảo vệ dữ liệu cá nhân. Do đó, để đảm bảo chặt chẽ khi tổ chức, đơn vị được phép khai thác dữ liệu cá nhân, cần quy định ràng buộc rõ ràng về mục đích sử dụng dữ liệu; liệt kê các nguồn cung cấp dữ liệu để đảm bảo tính chính thống và chính xác; thời gian được phép lưu trữ dữ liệu. Nếu bên được khai thác dữ liệu vi phạm quy tắc, cần có cơ chế, cách thức rút lại sự đồng ý và chính sách xóa, hủy dữ liệu cá nhân theo quy định.

Khi luật đi vào cuộc sống, có những quy định mang tính phổ quát, nhưng đối với dữ liệu cá nhân, nhất là những dữ liệu có tính riêng tư, cần có quy định cụ thể, càng rõ ràng thì càng dễ thực hiện. Việc này nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khi xảy ra sự cố lộ, lọt thông tin cá nhân liên quan đến luật pháp và các vấn đề cộng đồng.

ĐỖ TRUNG

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/thach-thuc-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-post818642.html