Ở tầm nhìn dài hạn, Việt Nam đang hướng tới việc hoàn thiện các điều khoản của Luật Sở hữu trí tuệ nhằm đáp ứng các cam kết quốc tế, nhưng quan trọng hơn còn là kiến tạo hệ thống bản quyền lý tưởng, bảo đảm minh bạch và khuyến khích sáng tạo. Như vậy, đó phải là một cơ chế pháp lý có khả năng hài hòa lợi ích giữa các chủ thể sáng tạo, chủ thể khai thác và cộng đồng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội.
Đại diện Cục Bản quyền tác giả cho rằng, một hệ thống bản quyền lý tưởng phải vừa phù hợp với các chuẩn mực quốc tế, như: Công ước Berne, Hiệp định TRIPS hay Hiệp ước WCT, vừa được "Việt Nam hóa" để đáp ứng điều kiện thực tiễn trong nước. Quan trọng hơn, cơ chế đó cần bảo đảm sự phân bổ lợi ích công bằng giữa tác giả, nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng, đồng thời vẫn duy trì các ngoại lệ hợp lý để cộng đồng có thể tiếp cận tri thức, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Ông Trần Hoàng, Cục trưởng Bản quyền tác giả, nhấn mạnh: Bản quyền phải được gắn chặt với chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp sáng tạo và kinh tế số và không thể chỉ là khung pháp lý khô cứng. Cụ thể, công cụ ấy phải năng động, đồng hành cùng sáng tạo và phát triển đất nước.
Từ năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các cơ quan liên quan xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, hướng tới tương lai có thể phân tách về Luật Bản quyền tác giả độc lập theo thông lệ quốc tế. Đây được kỳ vọng là bước tiến quan trọng để Việt Nam từng bước xây dựng một nền tảng bản quyền vững chắc, tạo động lực cho các ngành công nghiệp sáng tạo.
Ở đó, mỗi tác phẩm văn học, ca khúc, bộ phim, thiết kế, ứng dụng hay trò chơi điện tử... đều là tài sản trí tuệ và là dạng tài nguyên kinh tế đặc biệt của thời đại số. Việc bảo vệ bản quyền vì thế vừa là bảo vệ tác giả, đồng thời bảo vệ giá trị văn hóa dân tộc, bảo vệ năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Nhà nước xác định rõ: Bản quyền là trụ cột để các ngành sáng tạo.
Một thị trường sáng tạo muốn vận hành minh bạch thì trước hết, quyền lợi của người sáng tạo phải được tôn trọng. Để đạt được điều đó, việc hình thành hệ sinh thái bản quyền hoàn chỉnh, trong đó pháp luật, công nghệ và văn hóa xã hội cùng vận hành là vô cùng quan trọng. Hệ thống công nghệ, như: Trí tuệ nhân tạo, blockchain hay dữ liệu lớn... sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong quản lý, theo dõi và thương mại hóa bản quyền, giúp người sáng tạo, đặc biệt là giới trẻ, dễ dàng đăng ký, bảo vệ và khai thác tác phẩm của mình.
Tại các hội nghị, hội thảo, giới chuyên môn cho rằng, nên quan tâm về vấn đề khi các ý tưởng có thể được thương mại hóa, các doanh nghiệp trẻ có cơ hội đưa sản phẩm ra thị trường trong và ngoài nước, bản quyền. Như vậy, bản quyền không dừng lại ở phạm vi là công cụ bảo hộ mà trở thành bệ phóng kinh tế. Một nền văn hóa sáng tạo mạnh phải được xây dựng trên niềm tin rằng sáng tạo được trân trọng, được bảo vệ và mang lại lợi ích chính đáng cho người tạo ra.
Thế hệ sáng tạo trẻ của Việt Nam hôm nay là lực lượng trung tâm trong nền kinh tế tri thức và sáng tạo. Từ những nghệ sĩ độc lập, nhà thiết kế, nhà làm phim, nhạc sĩ, cho tới các doanh nhân công nghệ và cộng đồng khởi nghiệp... Họ vừa nhạy bén với công nghệ và mang trong mình khát vọng hội nhập, tinh thần dân tộc và tình yêu văn hóa Việt, đang là lực lượng tiềm năng góp phần định hình diện mạo mới của bản sắc Việt Nam trong không gian số.
Để thế hệ trẻ phát huy hết tiềm năng, cần có "bệ phóng" thực sự. Quan trọng hơn, xã hội cần hình thành một văn hóa tôn trọng bản quyền. Khi sáng tạo được tôn vinh, tri thức được trân trọng, thế hệ trẻ sẽ cảm thấy tự tin theo đuổi con đường nghệ thuật, khoa học và công nghệ. Bản quyền, vì thế còn là thước đo của niềm tin xã hội vào trí tuệ.
Từ điện ảnh Việt Nam đang vươn ra thế giới, âm nhạc Việt được quốc tế chú ý, đến làn sóng khởi nghiệp công nghệ mang bản sắc Việt... đều cần mái nhà chung hội tụ ba yếu tố: chuẩn mực quốc tế, phù hợp thực tiễn, hướng tới tương lai. Và trong tương lai đó, thế hệ trẻ sẽ là trung tâm, là lực lượng chủ đạo kiến tạo công nghiệp văn hóa Việt Nam trên nền tảng tri thức và sáng tạo.
Nguồn: https://nhandan.vn/the-he-tre-se-gop-phan-kien-tao-gia-tri-ve-ban-quyen-trong-cong-nghiep-van-hoa-post921298.html
![[Ảnh] Đà Nẵng: Hàng trăm người chung sức dọn dẹp tuyến đường du lịch huyết mạch sau bão số 13](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/382x610/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/07/1762491638903_image-3-1353-jpg.webp)
Bình luận (0)