Nắng gió thành tài nguyên
Những cánh quạt gió trắng muốt vươn cao trên đỉnh Hướng Hóa, trải dài xuống vùng cát Lệ Thủy; những cánh đồng pin mặt trời lấp lánh ở Gio Linh; dòng Đakrông, Rào Quán ngày đêm quay tuabin thủy điện… Tất cả đang tạo nên diện mạo một Quảng Trị mới - nơi biến khắc nghiệt thành tài nguyên, biến nắng và gió thành dòng điện.
Hiện toàn tỉnh có 11 nhà máy thủy điện, tổng công suất hơn 180 MW, vừa cung cấp điện ổn định, vừa điều tiết nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt. Bên cạnh đó là những dự án nhiệt điện quy mô lớn hàng đầu miền Trung như Nhiệt điện Quảng Trạch 1 và Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị, với tổng công suất gần 3.000 MW, hứa hẹn đóng góp nguồn điện quan trọng cho hệ thống quốc gia.
Đặc biệt, hướng đi với khí LNG đang mở ra bước ngoặt. Trung tâm điện khí LNG Hải Lăng, quy mô hàng nghìn MW, được nhiều tập đoàn quốc tế quan tâm, không chỉ sản xuất điện sạch mà còn kéo theo hệ sinh thái công nghiệp khí - cảng biển - logistics. Hai nhà máy LNG Quảng Trạch 2 và Quảng Trạch 3, tổng công suất 3.000 MW, khi vận hành sẽ bổ sung nguồn điện quan trọng cho khu vực miền Trung. Bức tranh năng lượng của Quảng Trị nhờ vậy mang màu sắc đa dạng: thủy điện, nhiệt điện, LNG và năng lượng tái tạo cùng hiện diện. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, tạo nên trục phát triển vững chắc để tỉnh tự tin hướng đến mục tiêu trở thành “thủ phủ năng lượng miền Trung” vào năm 2030.
Tuy nhiên, sản xuất điện mới chỉ là nửa chặng đường. Điện năng chỉ thực sự có ý nghĩa khi được truyền tải đến người dùng. Vì vậy, Quảng Trị đang tập trung đầu tư hạ tầng chiến lược như cụm trạm cắt 500kV Quảng Trị 2 và đường dây 500kV Lao Bảo - Quảng Trị. Khi hoàn thành, không chỉ đưa điện tới các trung tâm phụ tải lớn trong nước, các công trình này còn kết nối với Lào, Thái Lan, mở ra viễn cảnh Quảng Trị trở thành điểm trung chuyển năng lượng của tiểu vùng Mekong.
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Sự khác biệt ở Quảng Trị không chỉ nằm ở nắng gió, mà còn ở cách chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp. Trong vài năm qua, hàng loạt tập đoàn lớn đã chọn nơi đây để đầu tư: từ điện gió Hướng Hóa, Lệ Thủy, Quảng Ninh đến điện mặt trời ở Gio Linh, Ngư Thủy; từ nhiệt điện tại Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị đến các tổ hợp LNG hàng tỷ USD ở Hải Lăng, Quảng Trạch. Quảng Trị hôm nay như một “đại công trường năng lượng” sống động.
Ông Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Nhà máy Điện mặt trời Gio Thành, cho biết: “Chính quyền tỉnh luôn tạo điều kiện, tháo gỡ thủ tục và giải phóng mặt bằng nhanh gọn. Thách thức lớn nhất hiện nay là cơ chế giá điện và hạ tầng truyền tải. Nhưng nếu Trung ương sớm tháo gỡ, Quảng Trị chắc chắn sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu miền Trung”.
Theo ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương, Quảng Trị xác định công nghiệp năng lượng, đặc biệt năng lượng tái tạo, là lĩnh vực đột phá thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Tỉnh tập trung triển khai 5 nhóm giải pháp đồng bộ. Trước hết, rà soát, cập nhật dự án năng lượng, tích hợp vào quy hoạch tỉnh và đề xuất bổ sung vào Quy hoạch điện quốc gia. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thẩm định, cấp phép, thực hiện cơ chế một cửa minh bạch tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.
Một tổ công tác chuyên trách được thành lập để tháo gỡ khó khăn, bảo đảm tiến độ dự án gắn với quyền lợi người dân. Tỉnh cũng hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận chính sách ưu đãi, nghiên cứu cơ chế đặc thù tăng sức hút đầu tư. Đặc biệt, chú trọng đào tạo nhân lực kỹ thuật cao, liên kết cơ sở đào tạo và ưu tiên tuyển dụng lao động tại chỗ, vừa đáp ứng nhu cầu sản xuất, vừa nâng cao thu nhập, ổn định đời sống người dân vùng dự án.
Thực tế, nhiều dự án đã chứng minh hiệu quả, như Nhà máy Điện gió Hướng Tân, Điện mặt trời Gio Thành, Thủy điện Hạ Rào Quán… Một số nhà đầu tư đang đề xuất mở rộng quy mô. Ông Đào Văn Quang, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sông Cầu, cho biết nhà đầu tư luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực của chính quyền từ khâu lập dự án, thi công đến vận hành, nhờ đó các dự án hoạt động ổn định và hiệu quả.
Ông Quang cũng cho biết, để tận dụng nguồn thủy năng của dòng Rào Quán, Nhà máy thủy điện Hạ Rào Quán đang đề xuất mở rộng công suất lên gấp đôi, đồng thời triển khai thêm các dự án điện gió và điện mặt trời tại Quảng Trị. Ông Shin Byung Chul - một nhà đầu tư quốc tế lý giải: “Chúng tôi chọn Quảng Trị không chỉ vì nắng gió, mà vì khát vọng phát triển mạnh mẽ. Chính quyền tỉnh quyết liệt, tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư. Đó là lý do chúng tôi rót vốn vào Quảng Trị, thay vì những nơi khác có tiềm năng tương tự”.
Các chuyên gia năng lượng đánh giá, Quảng Trị đang trở thành “điểm trụ” trong hệ thống điện quốc gia. Sự kết hợp giữa năng lượng tái tạo dồi dào và LNG giúp cân bằng cung - cầu, giảm rủi ro phụ thuộc nguồn điện đơn lẻ. Kết hợp với vị trí chiến lược cửa ngõ hành lang Đông - Tây, kết nối cảng Mỹ Thủy và hệ thống logistics, Quảng Trị hội tụ đủ điều kiện để hình thành hệ sinh thái năng lượng - công nghiệp - dịch vụ quy mô lớn.
Khát vọng lan tỏa
Phía sau những dự án năng lượng tỷ đô, Quảng Trị vẫn là mảnh đất từng tan hoang trong chiến tranh. Chính vì thế, khát vọng hôm nay càng nặng nghĩa. Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Chiến Thắng nhấn mạnh: “Mục tiêu nhiệm kỳ 2025 - 2030 là đưa Quảng Trị trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung. Tỉnh tập trung hoàn thiện quy hoạch, hạ tầng chiến lược, cải cách hành chính gắn với nâng cao năng lực cạnh tranh; phát triển bốn trụ cột kinh tế: năng lượng, logistics, du lịch và nông nghiệp xanh. Trong đó, năng lượng là lĩnh vực đột phá, dẫn dắt tăng trưởng”.
Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phong khẳng định lựa chọn phát triển năng lượng sạch không chỉ vì lợi ích kinh tế, mà còn vì sự bền vững, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và vì các thế hệ tương lai. Ông thừa nhận thách thức còn lớn, vốn đầu tư khổng lồ, công nghệ hiện đại, cơ chế chính sách đang hoàn thiện, nhưng tin rằng Quảng Trị có đủ niềm tin và quyết tâm để biến khát vọng thành hiện thực. Niềm tin ấy không chỉ ở lãnh đạo mà còn trong lòng người dân.
Bà Trần Thị Mai, giáo viên về hưu ở Hải Lăng, bộc bạch: “Ngày xưa chỉ mong hòa bình. Giờ mong con cháu có việc làm, quê mình thoát nghèo. Nghe nói Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng, tôi tin đó là vận hội mới”.
Trong không khí chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ I sau hợp nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030, câu chuyện năng lượng sạch trở thành tâm điểm. Từ hội nghị chuyên đề đến buổi tiếp xúc cử tri, đâu đâu cũng vang lên cụm từ “trung tâm năng lượng”. Khát vọng ấy không còn xa vời. Trên đồi gió Hướng Hóa, trên cánh đồng pin Gio Linh, trong bản vẽ các dự án điện gió ngoài khơi… tất cả đang nối liền thành bức tranh lớn: Quảng Trị không chỉ thắp sáng mình, mà còn góp phần thắp sáng miền Trung và cả nước.
Hôm nay, Quảng Trị đã khác xa vùng đất từng chìm trong bom đạn. Từ “vùng trũng kinh tế”, tỉnh đang vươn lên thành “thủ phủ năng lượng miền Trung”. Chiến lược 2030 đã được xác định rõ: nắng gió làm nền tảng, hạ tầng và cơ chế làm trụ cột, khát vọng và lòng dân làm động lực. Nếu kiên định con đường ấy, Quảng Trị sẽ không chỉ là người mở đường cho năng lượng sạch miền Trung, mà còn trở thành biểu tượng chuyển đổi xanh quốc gia. Trên bản đồ năng lượng Việt Nam, dấu ấn Quảng Trị sẽ sáng rực và bền vững từ vòng quay tuabin, tấm pin dưới nắng đến niềm tin trong lòng người dân, tất cả cùng chung nhịp cho một tương lai xanh, sạch và thịnh vượng.
Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/trung-tam-nang-luong-sach-mien-trung-bai-cuoi-khat-vong-2030-20251003144247911.htm
Bình luận (0)