Tuyển sinh đại học 2025: Thí sinh tăng, nguyện vọng giảm

Vì nhiều lý do, dù tổng số thí sinh tăng nhưng nguồn tuyển sinh đại học không dồi dào như năm trước.

Nhiều môn thi có thí sinh giảm mạnh

Thống kê số lượng thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025 cho thấy chỉ có môn toán, văn và vật lý có lượng thí sinh tăng so với năm 2024. Sáu môn thi còn lại, đặc biệt là ngoại ngữ và sinh học có lượng thí sinh giảm mạnh.

Trong đó sinh học là môn có lượng thí sinh giảm đến 4,7 lần so với năm trước, từ hơn 343.000 của năm 2024 chỉ còn hơn 72.000 năm 2025. Điều này khiến cho nguồn tuyển tổ hợp toán - hóa - sinh (khối B) bị giảm đáng kể.

Các môn thi khác cũng có lượng thí sinh đăng ký dự thi năm 2025 giảm rất nhiều so với năm 2024. Chẳng hạn môn giáo dục công dân (tương đương môn giáo dục kinh tế và pháp luật năm 2025) giảm 2,3 lần, ngoại ngữ giảm 2,5 lần, hóa học giảm 1,4 lần. Dù môn lịch sử và địa lý có gần 50% tổng thí sinh đăng ký dự thi năm nay nhưng so với năm 2024, lượng thí sinh giảm 1,4 lần.

Việc số lượng thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT 2025 nhiều môn giảm sâu so với năm 2024 bắt nguồn từ việc quy định môn thi. Năm 2024 thí sinh THPT dự thi ít nhất sáu môn bao gồm toán, văn, ngoại ngữ và một bài thi tổ hợp tự chọn (gồm ba môn lý, hóa, sinh hoặc sử, địa, giáo dục công dân).

Trong khi đó, năm 2025 chỉ còn hai môn bắt buộc văn và toán và một bài thi tự chọn gồm hai trong số các môn học còn lại. Bài thi tự chọn thí sinh chỉ được chọn tối đa hai môn thi.

Như vậy để xét tốt nghiệp THPT năm 2024 thí sinh phải thi sáu môn trong khi năm 2025 thí sinh thi tối đa bốn môn. Số môn phải thi ít đi, lại không được đăng ký quá hai môn tự chọn là nguyên nhân khiến số lượng thí sinh nhiều môn giảm mạnh.

Toán và văn là hai môn bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 và 2025 nên lượng thí sinh đăng ký tăng đều theo số thí sinh. Đáng chú ý trong đăng ký dự thi năm 2025 là môn vật lý. Dù là môn tự chọn nhưng có lượng thí sinh dự thi tăng so với năm trước.

tuyển sinh đại học - Ảnh 2. — Đồ họa: TUẤN ANH

Nguồn tuyển sinh đại học có teo tóp?

Với việc số lượng thí sinh đăng ký dự thi nhiều môn giảm sâu, nguồn tuyển sinh của các trường đại học năm nay cũng teo tóp hơn so với các năm trước đó. Không chỉ các tổ hợp mới có quá ít thí sinh mà ngay cả các tổ hợp truyền thống, lượng thí sinh tối đa về mặt lý thuyết cũng bị teo tóp so với năm 2024.

Giả định rằng thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT đều đăng ký xét tuyển đại học theo các tổ hợp môn (khối), một thí sinh có thể đăng ký xét tuyển nhiều tổ hợp khác nhau. So sánh số liệu thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 và 2025 cho thấy số thí sinh tối đa theo khối truyền thống năm nay giảm so với trước.

Ngoại trừ khối A1 (toán - lý - tiếng Anh) có nguồn tuyển tăng do lượng thí sinh thi môn vật lý tăng lên, bốn tổ hợp truyền thống còn lại đều có nguồn tuyển giảm từ 1,4 đến 4,7 lần so với năm 2024.

Dĩ nhiên việc tuyển sinh đại học hiện nay không chỉ có năm tổ hợp truyền thống này mà có hàng trăm tổ hợp khác nhau. Trong đó có nhiều tổ hợp kết hợp các môn tự nhiên và xã hội như toán - văn - sử, toán - địa lý - tiếng Anh, văn - vật lý - tiếng Anh, toán - hóa - sử, toán - văn - giáo dục kinh tế và pháp luật... và các tổ hợp có các môn lần đầu tổ chức thi tốt nghiệp như tin học, công nghệ, giáo dục kinh tế và pháp luật.

Thí sinh có thể lựa chọn tổ hợp cao điểm nhất để xét tuyển hoặc đăng ký xét tuyển nhiều tổ hợp. Tuy nhiên, vì bị giới hạn tối đa bốn môn thi nên việc kết hợp môn cho các tổ hợp xét tuyển của thí sinh sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với sáu môn thi của kỳ thi năm trước.

Số lượng nguyện vọng có thể giảm mạnh

Với những lý do trên, ông Phạm Thái Sơn - giám đốc Trung tâm tuyển sinh và truyền thông Trường ĐH Công Thương TP.HCM - cho rằng số thí sinh riêng lẻ từng môn giảm nên nguồn tuyển nhiều khả năng cũng giảm đáng kể.

Do đó số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển vào trường năm nay có thể giảm so với năm trước, từ hơn 100.000 có thể chỉ còn khoảng 50.000. Toàn bộ các ngành của Trường ĐH Công Thương TP.HCM đều xét tuyển khối D1 trong khi số lượng thí sinh đăng ký dự thi môn tiếng Anh giảm rất nhiều, ảnh hưởng đến nguồn tuyển tổ hợp này của các trường.

Dù vậy ông Sơn cho rằng những thí sinh chọn môn thi dựa vào thế mạnh của mình nên kết quả sẽ khả quan. Ông Sơn cũng cho biết năm nay trường có bổ sung các tổ hợp mới cho các ngành khối xã hội như văn - sử - địa, toán - văn - giáo dục kinh tế và pháp luật.

Ông Cù Xuân Tiến - trưởng phòng tuyển sinh và công tác sinh viên Trường ĐH Kinh tế - Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM) - cho rằng thí sinh thi ít môn hơn, số lượng đăng ký nhiều môn giảm mạnh sẽ khiến cho việc lựa chọn tổ hợp của thí sinh ít đi, nguồn tuyển cho các trường đại học sẽ giảm, đặc biệt là nguồn tuyển tổ hợp có môn sinh học. Tuy nhiên năm nay các trường bổ sung nhiều tổ hợp mới, có thêm lựa chọn cho thí sinh.

Riêng tại Trường ĐH Kinh tế - Luật, ông Tiến cho biết dự kiến sẽ không bị ảnh hưởng nhiều vì các môn thi thuộc các tổ hợp xét tuyển của trường có lượng thí sinh đăng ký nhiều. Ngoài ra trường cũng bổ sung tổ hợp toán - tiếng Anh - giáo dục kinh tế và pháp luật nên không đáng ngại về nguồn tuyển.

"Những năm trước môn tiếng Anh là môn bắt buộc để xét tốt nghiệp nên thí sinh dự thi nhiều. Tuy nhiên không phải thí sinh nào cũng xét đại học bằng tổ hợp có môn tiếng Anh. Năm nay tiếng Anh là môn tự chọn nên số thí sinh chọn thi tiếng Anh là thí sinh có năng lực và nguyện vọng xét tuyển bằng tổ hợp có môn tiếng Anh. Do đó dù thí sinh thi tiếng Anh giảm nhưng chưa hẳn thí sinh xét đại học có môn tiếng Anh đã giảm" - ông Tiến phân tích thêm.

Ít cơ hội nhưng chắc chắn hơn

Tuyển sinh đại học 2025: Thí sinh tăng, nguyện vọng giảm - Ảnh 2.

Ông Bùi Hoài Thắng - trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) - cho rằng số thí sinh từng môn thi giảm, số lượng thí sinh nộp hồ sơ bị thu hẹp hơn nhưng chưa hẳn nguồn tuyển chính thức của trường sẽ giảm.

Lý giải cho nhận định này, ông Thắng phân tích năm trước thí sinh thi nhiều môn hơn, có thể kết hợp được nhiều tổ hợp hơn.

"Cũng cần nói thêm thí sinh năm 2024 thi nhiều môn hơn vì bắt buộc phải như vậy chứ chưa hẳn là lựa chọn môn thi xét tuyển của thí sinh.

Thí sinh thi nhiều môn hơn sẽ có nhiều lựa chọn về tổ hợp xét tuyển hơn so với chỉ bốn môn thi của năm nay. Mặc dù có nhiều lựa chọn về tổ hợp hơn nhưng cuối cùng thí sinh cũng chỉ trúng tuyển một nguyện vọng ở một tổ hợp nào đó.

Năm nay thí sinh ít cơ hội lựa chọn tổ hợp hơn nhưng có vẻ chắc chắn hơn vì thí sinh được tự chọn hai môn còn lại ngoài toán và văn nên sự lựa chọn của thí sinh có thể ít hơn nhưng chắc chắn hơn" - ông Bùi Hoài Thắng nói thêm.

Hơn 7.000 thí sinh đăng ký môn tin học

Các môn thi mới như giáo dục kinh tế và pháp luật, tin học, công nghệ có số lượng thí sinh không đáng kể. Trong đó tin học chỉ có hơn 7.000 thí sinh, công nghệ hơn 24.000. Riêng môn giáo dục kinh tế và pháp luật có hơn 247.000 thí sinh chọn dự thi.

Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc nên lượng thí sinh giảm mạnh có thể lý giải được. Thế nhưng môn sinh học có lượng giảm hơn 270.000 thí sinh là điều bất ngờ.