Về đại ngàn Trường Sơn ăn con cá mát

cá mát - Ảnh 1. — Xiên cá mát nướng hấp dẫn bày biện trên lá chuối rừng - Ảnh: HOÀNG TÁO

Một ngày cuối tuần, anh Hồ Văn Chương (trú thôn Hồ, xã Hướng Sơn, Hướng Hóa, Quảng Trị) dẫn đoàn khách quý khám phá núi rừng nguyên sinh ở dãy Trường Sơn.

Anh mang theo tay lưới, kính lặn để săn cá mát, đãi khách. Con đường dẫn vào khe Bùi Ho cách thôn Hồ hơn 3km đường rừng, đi bộ hết hơn 2 tiếng đồng hồ.

Giữa đường đi, anh Chương trò chuyện cá mát thường sống ở các khe suối có nước chảy xiết, trong và sạch, nền đáy là sỏi. Chúng thích ẩn mình trong các hốc đá.

"Ở vùng cao Quảng Trị, cá mát thường xuất hiện nhiều vào khoảng tháng 2 - 5 âm lịch. Cá mát có kích thước nhỏ, thông thường bằng khoảng 2 - 3 ngón tay người lớn. Thịt cá rất thơm ngon, ngọt và lành tính, vị bùi ngọt", anh Chương giới thiệu.

cá mát - Ảnh 2. — Anh Chương lặn bắt cá mát - Ảnh: HOÀNG TÁO

Đến khe Bùi Ho, chọn vùng nước sâu ngang ngực người lớn, trong xanh và chảy liên tục, anh Chương mang kính lặn, cầm tay lưới xuống thả quanh. Sau đó, anh Chương lặn quanh quan sát cá, người trên bờ dùng đá ném để đuổi cá vào lưới.

Sau 10 phút, lưới dính đầy cá, được đưa lên bờ gỡ. Chỉ sau vài tay lưới, cá đủ cho đoàn gần 10 người. Cá được mang về chỗ cắm lán, chế biến ngay bên bờ suối.

Từ ngàn đời nay, người Vân Kiều ở Trường Sơn xem đây là thứ đặc sản phải có mỗi khi khách quý đến nhà.

Món bắt buộc phải có là cá mát nướng trên ngọn lửa hồng. Cá mát nấu canh với lá me rừng, măng rừng, bắp chuối rừng hoặc cây mây, cây đoác…

cá mát - Ảnh 3. — Cá mát tươi ngon được chế biến ngay bên bờ suối - Ảnh: HOÀNG TÁO

Những khi bắt được cá tươi như lần này, anh Chương làm thêm món gỏi cá mát. Cá được đánh vảy, bỏ ruột, cắt lát nhỏ rồi ướp với lá rừng và các thứ gia vị ớt, riềng, mắc khén…

Tùy theo món mà hương vị cá mát ngọt bùi khác nhau. Cá mát nướng có vị ngọt bùi, thơm nức mũi; cá chiên giòn tan, béo ngậy; cá làm gỏi có vị dai giòn, tươi mát…

Ngày nay cá mát trở thành một loài cá đặc sản có giá trị kinh tế cao, được nhiều nhà hàng, khách sạn ở đồng bằng thu mua. Tuy vậy, loài cá này vẫn chỉ sinh trưởng trong tự nhiên, chưa thể nuôi nhân tạo.

Nếu có dịp đến Quảng Trị và Quảng Bình, bạn đừng quên thưởng thức món đặc sản này nhé! Hương vị đặc trưng của núi rừng chắc chắn sẽ làm bạn nhớ mãi.