Vì sao chuyên gia khuyên gen Z từ bỏ tiền mặt để học cách mua thời gian?

Trong một thế giới đầy biến động, gen Z và Millennials đang phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: con đường tích lũy tài sản mà các thế hệ trước từng đi vốn dựa vào sự ổn định của việc làm và giá nhà đất dường như đã không còn rộng mở. Hệ thống dường như đang chống lại họ.

David McWilliams, nhà kinh tế và cựu chuyên gia ngân hàng trung ương Mỹ, thẳng thắn gọi đây là một "hệ thống bị thao túng", bất lợi cho những người trẻ bắt đầu sự nghiệp mà không có tài sản thừa kế. Tuy nhiên, ông khẳng định hệ thống này vẫn có thể được "giải mã".

Và nghịch lý thay, sai lầm lớn nhất mà người trẻ đang mắc phải khi cố gắng "giải mã" nó lại đến từ chính nỗi sợ hãi.

Nghịch lý của sự an toàn

Theo một khảo sát gần đây của Bankrate, có tới 29% gen Z và 24% millennial cho biết họ e ngại thị trường chứng khoán vì sự phức tạp và rủi ro của nó. Họ chọn giữ tiền mặt hoặc gửi tiết kiệm, tin rằng đó là cách "an toàn" để bảo toàn vốn.

Nhưng Josh Brown, CEO của Ritholtz Wealth Management, gọi đây là "sai lầm lớn nhất".

"Khi còn trẻ, nếu bạn lo sợ rủi ro nhiều hơn là tập trung vào cơ hội, thì đó chính là sai lầm", Brown nói. "Bạn phải làm giàu trước khi nghĩ đến việc bảo toàn tài sản của mình".

Việc "chơi an toàn" bằng cách giữ tiền mặt thực chất là một ảo tưởng nguy hiểm. Lạm phát, kẻ thù thầm lặng, sẽ ăn mòn giá trị đồng tiền của bạn từng ngày. Cảm giác an toàn hôm nay sẽ phải trả giá bằng sự tụt hậu về tài chính trong tương lai.

Vì sao chuyên gia khuyên gen Z từ bỏ tiền mặt để học cách mua thời gian? - 1 — Gen Z đang bước vào một cuộc chơi tài chính mới, nơi “công thức thành công” của thế hệ trước không còn hiệu nghiệm (Ảnh: Getty).

Thời gian - vũ khí tối thượng và câu chuyện về 12%

Lý do các chuyên gia tài chính đồng loạt thúc giục người trẻ chấp nhận rủi ro nằm ở một lợi thế mà không tiền bạc nào mua được, đó là thời gian.

Với những người ở độ tuổi 20-30, họ có hàng thập kỷ để sức mạnh của lãi kép phát huy tác dụng và san bằng mọi biến động ngắn hạn của thị trường. "Khi bạn còn trẻ, bạn có thứ mà mọi nhà đầu tư chuyên nghiệp đều ao ước, đó là thời gian", Brown nhấn mạnh.

Dữ liệu lịch sử là minh chứng không thể chối cãi. Theo thống kê của Giáo sư Aswath Damodaran (Đại học New York) từ năm 1928 đến 2024, chỉ số S&P 500 (đại diện cho các cổ phiếu lớn nhất Mỹ) mang lại lợi nhuận trung bình gần 12%/năm. Trong khi đó, trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm chỉ đạt khoảng 5%/năm.

Sự chênh lệch vài phần trăm nghe có vẻ nhỏ, nhưng với sức mạnh của lãi kép trong 30-40 năm, nó tạo ra một khoảng cách tài sản khổng lồ. Việc đầu tư vào cổ phiếu, dù có vẻ rủi ro trong ngắn hạn, thực chất lại là cách "giảm rủi ro" an toàn nhất để không bị nghèo đi trong dài hạn.

Vậy, người trẻ nên bắt đầu như thế nào? Câu trả lời không phải là cố gắng "bắt đáy, đoán đỉnh" hay tìm kiếm những cổ phiếu "đổi đời" chỉ sau một đêm.

"Hãy dùng các quỹ chỉ số (index fund)", Brown khuyên. Đây là các quỹ mô phỏng toàn bộ thị trường, giúp đa dạng hóa danh mục ngay lập tức và giảm thiểu rủi ro khi một vài cổ phiếu đơn lẻ sụt giảm. Các quỹ ETF như Vanguard Total World Stock, đầu tư vào cổ phiếu toàn cầu, được xem là lựa chọn "một lần cho xong", cực kỳ hiệu quả cho người mới bắt đầu.

5 tư duy tài chính sắc bén để giải mã cuộc chơi

Tuy nhiên, công cụ đầu tư chỉ là một phần. Để thực sự chiến thắng, gen Z cần trang bị một bộ tư duy tài chính sắc bén. David McWilliams đã đưa ra 5 quy tắc cốt lõi:

Bị ám ảnh bởi "dòng tiền", không phải câu chuyện

Quy tắc đầu tiên là học cách đầu tư đúng nghĩa. Đừng chạy theo những cổ phiếu chỉ có câu chuyện hay, những lời hứa hẹn về tương lai. "Hãy tìm những công ty tạo ra thu nhập thực sự, vì thu nhập mới là chìa khóa", McWilliams nói. Tiền trong tay bạn phải có khả năng đẻ ra thêm tiền.

Hiểu lãi suất - trọng lực của tài chính

McWilliams gọi lãi suất là "giá của đồng tiền". Mọi thứ trong nền kinh tế đều xoay quanh nó. "Nếu bạn không hiểu lãi suất, bạn sẽ bị nó nghiền nát", ông cảnh báo. Một thay đổi nhỏ trong lãi suất của ngân hàng trung ương có thể tạo ra tác động khổng lồ đến giá tài sản, từ bất động sản đến cổ phiếu. Hiểu được nó, bạn sẽ hiểu được dòng chảy của cả nền kinh tế.

Biết khi nào mình may mắn

Thành công trong đầu tư luôn có yếu tố may mắn. "Một trong những sai lầm lớn nhất là yêu thích thành công của chính mình", McWilliams nói. Nhận ra khi nào chiến thắng đến từ may mắn giúp bạn tránh được sự kiêu ngạo, thứ sẽ làm bạn đánh giá thấp rủi ro và đưa ra những quyết định tai hại sau này.

Phân biệt "xui xẻo" và "ngu ngốc"

Đừng đổ lỗi cho số phận mỗi khi thua lỗ. Luôn có một phần ngẫu nhiên trong thị trường mà bạn không thể kiểm soát, đó là xui xẻo. "Nhưng trong rất nhiều trường hợp, chính chúng ta là người đưa ra quyết định tồi", McWilliams thẳng thắn. Hãy thành thật với bản thân, phân tích sai lầm để không lặp lại. Đó là cách duy nhất để trưởng thành.

Hiểu sâu, đừng dàn trải: Trong một thế giới đầy nhiễu loạn thông tin, quy tắc cuối cùng là sự tập trung. "Hãy chọn một lĩnh vực, hiểu thật rõ và trở nên xuất sắc trong lĩnh vực đó. Quên đi những thứ còn lại", McWilliams khuyên. Thay vì cố gắng biết mọi thứ một cách hời hợt, sự hiểu biết sâu sắc sẽ mang lại sự bình tĩnh và tự tin để đưa ra quyết định đúng đắn ngay cả khi thị trường hỗn loạn.

Cuộc chơi tài chính chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt với thế hệ trẻ. Nhưng bằng cách từ bỏ nỗi sợ rủi ro ngắn hạn, tận dụng vũ khí tối thượng là thời gian, kết hợp với những công cụ đầu tư thông minh và một bộ tư duy sắc bén, gen Z hoàn toàn có đủ khả năng để không chỉ tồn tại, mà còn chiến thắng và viết lại luật chơi cho chính tương lai tài chính của mình.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/vi-sao-chuyen-gia-khuyen-gen-z-tu-bo-tien-mat-de-hoc-cach-mua-thoi-gian-20251011073149512.htm