Vĩnh Long mới: Cực tăng trưởng năng lượng xanh đồng bằng

Phát triển điện gió khu vực biển tỉnh Bến Tre. Ảnh: C. Trúc

Kỳ vọng năng lượng xanh

Khi sáp nhập tỉnh Trà Vinh, Bến Tre vào Vĩnh Long, tiềm năng phát triển năng lượng sạch là rất lớn, đặc biệt là năng lượng gió và năng lượng mặt trời.

Theo thông tin cập nhật, Trà Vinh đang có những bước phát triển mạnh mẽ về năng lượng sạch. Theo Quy hoạch điện VIII, Trà Vinh sẽ triển khai 8 dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất 464MW. Trong đó, giai đoạn 2023 - 2025 sẽ hoàn thành 3 dự án với công suất 176MW. Giai đoạn 2026 - 2030 sẽ vận hành thêm 5 dự án, bao gồm điện mặt trời áp mái, điện rác và điện sinh khối, nâng tổng công suất thêm 288MW.

Ngoài ra, tỉnh Trà Vinh hiện đã có 5 nhà máy điện gió, điện mặt trời đang hoạt động. Gần đây nhất, UBND tỉnh Trà Vinh cũng đã chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Nhà máy sản xuất Hydro xanh Trà Vinh với quy mô được mở rộng và tổng mức đầu tư gần 8.000 tỷ đồng. Trà Vinh cũng là tỉnh đầu tiên tại Việt Nam được lựa chọn triển khai Nhà máy sản xuất Hydrogen xanh.

Tại Bến Tre đã được phê duyệt 22 dự án điện gió với tổng công suất hơn 1.100MW. Trong đó, 19 dự án điện gió đã được cấp chủ trương đầu tư và đang tập trung triển khai với tổng công suất 1.007,7MW. Có 9 dự án đã hoàn tất công tác thi công lắp dựng cơ bản với tổng công suất lắp đặt 365,9MW, trong đó 250,75MW đã được phát điện vận hành thương mại. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương thực hiện dự án “Khu tổ hợp Hydro xanh Bến Tre” làm dự án thí điểm cho ngành công nghiệp sản xuất Hydro tại Việt Nam.

Như vậy, cả Trà Vinh và Bến Tre đều có số lượng lớn các dự án năng lượng sạch đã và đang được triển khai, thể hiện tiềm năng rất lớn trong lĩnh vực này.

Còn tại Vĩnh Long hiện có dự án năng lượng sạch. Mặc dù tiềm năng về điện gió không lớn bằng Trà Vinh hay Bến Tre do không có bờ biển, Vĩnh Long lại có tiềm năng đáng kể về năng lượng mặt trời.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên - Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP. Hồ Chí Minh, trong khái niệm năng lượng xanh đã và đang sử dụng là thủy điện, quang điện, phong điện… và loại năng lượng mới là Hydrogen đầy tiềm năng nhưng chưa phổ biến vì đòi hỏi công nghệ rất cao nên giá thành cũng rất cao. Trong xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu, việc triển khai các dự án Hydro xanh từ năng lượng tái tạo đang là một trong những hướng đi đầy triển vọng.

Trung tâm một cửa “đầu tư xanh”

Theo Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp - Chuyên gia Kinh tế đồng bằng sông Cửu Long, trong thời gian tới, tỉnh Vĩnh Long mới cần tập trung 3 nhóm giải pháp đột phá để phát triển năng lượng sạch là đồng bộ quy hoạch, hạ tầng; phát triển thị trường vốn, có cơ chế khuyến khích năng lượng xanh, kinh tế tuần hoàn và giải pháp thúc đẩy phát triển công nghệ, nguồn nhân lực.

Tỉnh Vĩnh Long mới cần lập quy hoạch tái tạo liên vùng, gom vành đai ven biển thành “hành lang turbine - pin” gắn với giao thông thủy, bộ và cụm cảng cửa sông. Trục truyền tải 500kV Vĩnh Long - Ô Môn - Long An phải đi trước, song hành khối pin lưu trữ BESS ít nhất 1GWh để giải tỏa khoảng 3GW gió - mặt trời, giảm tổn thất và ổn định lưới mùa khô.

Thành lập “Trung tâm Một cửa Đầu tư Xanh” để rút ngắn quy trình, thủ tục đầu tư và thí điểm hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA) cho khu công nghiệp. Cơ chế minh bạch này sẽ hút trái phiếu xanh, quỹ khí hậu và tín chỉ Carbon, làm chất xúc tác tài chính cho các dự án lớn như Cụm Hydro xanh Thạnh Phú hay nhà máy thiết bị turbine - mặt trời An Hòa Tây. Khi dòng vốn quốc tế được dẫn dắt bài bản, Vĩnh Long mới trở thành “hộp số” tài chính của vùng, thay vì phụ thuộc ngân sách.

Vĩnh Long cần tăng cường liên kết với các trường đại học trong vùng và TP. Hồ Chí Minh, mạng lưới doanh nghiệp để tăng cường đào tạo khoảng 5.000 kỹ sư, kỹ thuật viên mỗi năm, đồng thời phát triển chuỗi doanh nghiệp phụ trợ ứng dụng digital twin, AI bảo trì, giúp giảm 15% chi phí vận hành. Trong nông nghiệp, 78.000ha dừa cùng phụ phẩm lúa - mía có thể cấp nhiên liệu cho 10MW sinh khối, sản xuất phân hữu cơ và tín chỉ CO₂, khép kín vòng tuần hoàn giữa nông hộ và nhà máy.

“Ba nhóm giải pháp trên sẽ giúp Vĩnh Long mới không chỉ ứng phó trước tác động của biến đổi khí hậu mà còn có thể vươn lên thành “phòng thí nghiệm sống” cho chuyển dịch năng lượng của vùng”, Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp nói thêm.

Với sự sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long mới sẽ có quy mô và tiềm lực lớn hơn rất nhiều để trở thành một trung tâm năng lượng sạch quan trọng của khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Các chuyên gia đều có chung nhận định rằng Việt Nam, trong đó có vùng đồng bằng sông Cửu Long và đặc biệt là khu vực Trà Vinh - Bến Tre - Vĩnh Long có tiềm năng rất lớn để phát triển năng lượng sạch. Với sự sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long mới sẽ có quy mô và tiềm lực lớn hơn rất nhiều để trở thành một trung tâm năng lượng sạch quan trọng của khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Đất Việt

Nguồn: https://baodongkhoi.vn/vinh-long-moi-cuc-tang-truong-nang-luong-xanh-dong-bang-30062025-a148929.html