Yên Bái: Nâng tầm giá trị chè bằng chuỗi liên kết bền vững

YênBái - Yên Bái đang chứng kiến bước chuyển mạnh mẽ của ngành chè. Không dừng lại ở việc cung cấp nguyên liệu thô, tỉnh quyết tâm xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ khâu ươm trồng, chăm sóc, chế biến đến tiêu thụ nhằm mục tiêu cao nhất là nâng cao giá trị sản phẩm, bảo đảm tương lai bền vững cho cây chè - nguồn sinh kế cốt lõi của bao thế hệ nông dân.

Người dân xã Minh Quân, huyện Trấn Yên thu hái chè.

>> Chè Yên Bái mở rộng vùng nguyên liệu, hướng đến sản xuất theo chuỗi giá trị

>> Rộng mở cơ hội xuất khẩu cho sản phẩm chè

>> Định vị thương hiệu chè Yên Bái

>> Yên Bái: Chè vẫn là cây trồng chủ lực

Là một trong những "thủ phủ” chè của miền Bắc, Yên Bái từ lâu đã gắn bó mật thiết với cây chè. Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 7.425 ha chè, sản lượng chè búp tươi đạt 68.473 tấn đã khẳng định vị thế của ngành chè trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp địa phương. Tuy nhiên, bài toán cấp thiết đặt ra là làm thế nào để không chỉ tăng sản lượng mà còn nâng cao giá trị gia tăng, tăng cường sức cạnh tranh cho chè Yên Bái trên thị trường cả trong nước và quốc tế. 

Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của vấn đề này, chính quyền và người dân đã cùng nhau xác định phát triển ngành chè theo chuỗi giá trị là một hướng đi chiến lược, một bước ngoặt quan trọng mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho ngành chè của tỉnh. Để hiện thực hóa mục tiêu này, hàng loạt dự án trọng điểm đã và đang được triển khai một cách quyết liệt, tập trung xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa các khâu trong toàn bộ quá trình sản xuất, chế biến và tiêu thụ. 

Điển hình là Dự án phát triển sản xuất chè xanh liên kết theo chuỗi giá trị tại xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên (2024 - 2025). Với tổng quy mô 60 ha, Dự án chú trọng vào việc thâm canh 10 ha chè hiện có và trồng mới 50 ha bằng các giống chè có năng suất và chất lượng cao như Bát tiên. 

Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông lâm nghiệp Đát Quang, xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên là đơn vị tiên phong thực hiện Dự án. Đến nay, việc trồng mới 50 ha chè đã hoàn thành 100% kế hoạch đồng thời nguồn kinh phí hỗ trợ năm 2024 cũng đã được giải ngân toàn bộ - một tín hiệu tích cực cho thấy sự quyết tâm và hiệu quả trong triển khai. 

Giám đốc HTX Nông lâm nghiệp Đát Quang Vũ Văn Đình chia sẻ: "Trước kia, các thành viên HTX chúng tôi cũng trồng chè nhưng chủ yếu là giống chè trung du, giá thành thấp. Từ khi tham gia HTX và chuỗi liên kết, chúng tôi đã được Nhà nước hỗ trợ giống, doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật để chuyển đổi sang trồng chè Bát tiên với giá thành thu mua cao hơn hẳn. Hiện tại, toàn bộ 60 ha chè của các thành viên HTX đã được HTX Chè Khe Năm cũng thuộc xã Hưng Khánh ký kết bao tiêu thu mua toàn bộ sản lượng”. 

Bên cạnh Dự án tại Hưng Khánh, Yên Bái còn triển khai Dự án phát triển diện tích chè vùng thấp, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị của Công ty TNHH Chè Bình Thuận (2024 - 2025). Với quy mô 55 ha, Dự án này tập trung thâm canh 25 ha chè hiện có và trồng mới 30 ha. 

Tổng kinh phí đầu tư là 2.056,7 triệu đồng, trong đó ngân sách tỉnh hỗ trợ 626,8 triệu đồng. Dự án đã hoàn tất việc ký kết hợp đồng thực hiện, bảo đảm các nội dung theo quyết định phê duyệt, hứa hẹn sẽ mở rộng vùng nguyên liệu chất lượng cao, nâng cao hiệu suất chế biến và tăng giá trị xuất khẩu cho chè Yên Bái. 

Việc phát triển ngành chè theo chuỗi giá trị mang lại những lợi ích thiết thực, trước hết là giúp nâng cao giá trị sản phẩm. Thay vì chỉ bán nguyên liệu thô với giá trị thấp, mô hình liên kết sản xuất, chế biến hiện đại giúp sản phẩm chè đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế. Các sản phẩm chè xanh, chè hữu cơ, chè cao cấp ngày càng được chú trọng phát triển, mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường "khó tính” như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản. 

Đặc biệt, những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt chứng nhận an toàn thực phẩm như VietGAP, hữu cơ sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội trên thị trường xuất khẩu. Không chỉ vậy, mô hình này còn thúc đẩy kinh tế địa phương. Liên kết sản xuất không chỉ tăng thu nhập cho người trồng chè mà còn tạo ra nhiều việc làm cho lao động nông thôn. 

Các HTX và doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị có điều kiện phát triển bền vững đồng thời góp phần xây dựng thương hiệu chè Yên Bái ngày càng vững mạnh. Ngoài ra, các dự án chè theo chuỗi giá trị đều hướng đến các phương pháp canh tác bền vững, giảm tối đa việc sử dụng hóa chất, góp phần bảo vệ môi trường và hệ sinh thái. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng đất trồng mà còn nâng cao ý thức của người dân về phát triển nông nghiệp xanh. 

Thực tế đã đạt được những kết quả đáng khích lệ nhưng ngành chè Yên Bái vẫn còn đối mặt với một số thách thức không nhỏ. Kỹ thuật canh tác của người dân chưa đồng đều, ảnh hưởng đến chất lượng chè. Thị trường tiêu thụ còn nhiều biến động, giá chè có thể thay đổi theo từng thời điểm. Sự kết nối giữa sản xuất và chế biến đôi khi còn lỏng lẻo, đòi hỏi cần có thêm đầu tư vào công nghệ và mở rộng thị trường xuất khẩu. Để tiếp tục phát triển ngành chè theo hướng bền vững, Yên Bái cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Tăng cường liên kết giữa người trồng chè và doanh nghiệp thông qua các HTX và hợp đồng tiêu thụ dài hạn là yếu tố then chốt để bảo đảm đầu ra ổn định. 

Đồng thời, cần nâng cao kỹ thuật canh tác cho người dân thông qua các lớp đào tạo, hướng dẫn chăm sóc chè theo tiêu chuẩn hữu cơ, giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh quảng bá sản phẩm chè thông qua việc tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế, xây dựng thương hiệu, phát triển các kênh phân phối trực tuyến như thương mại điện tử sẽ giúp chè Yên Bái vươn xa hơn trên thị trường. 

Yên Bái đang phát triển ngành chè theo chuỗi giá trị, nâng cao chất lượng sản phẩm và đời sống người dân. Các dự án liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ chè mang lại hiệu quả tích cực, tạo nền tảng bền vững. Nếu tiếp tục mở rộng mô hình này, Yên Bái không chỉ giữ vững vị thế vùng chè trọng điểm mà còn có cơ hội vươn tầm quốc tế với những sản phẩm chè chất lượng cao, mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất Tây Bắc.

Văn Thông

Nguồn: http://baoyenbai.com.vn/12/347625/Yen-Bai-Nang-tam-gia-tri-che-bang-chuoi-lien-ket-ben-vung.aspx