23 nhà đầu tư điện gió, mặt trời đề nghị đối thoại do bị chậm thanh toán

Nhóm các nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp liên quan về vấn đề liên quan đến việc thanh toán cho 173 dự án điện tái tạo thuộc cơ chế giá cố định (giá FIT).

Theo nhóm nhà đầu tư, Thông tư 10/2023 có hiệu lực từ tháng 6/2023 quy định các dự án năng lượng tái tạo phải có Biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình (CCA) trước khi được công nhận vận hành thương mại (COD).

Tuy nhiên, họ cho biết quy định này chưa tồn tại vào thời điểm nhiều dự án có vốn đầu tư nước ngoài đạt COD, khi đó họ chỉ cần được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) xác nhận hoàn thành và vận hành theo cơ chế giá FIT. Vì vậy, 173 dự án bị cơ quan chức năng xác định là chưa có CCA tại thời điểm COD, gây ra sự bất ổn và rủi ro pháp lý lớn cho nhà đầu tư.

Nhóm nhà đầu tư cho biết, nhiều dự án trong số này chưa được EVN thanh toán hoặc chỉ được trả một phần tiền điện kể từ kỳ thanh toán tháng 1, thậm chí có trường hợp bị ngừng thanh toán từ tháng 8/2022.

Theo văn bản, khó khăn tài chính đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ các dự án bị tác động và bản thân nhà đầu tư. Việc thiếu hụt dòng tiền khiến họ gặp áp lực lớn trong vận hành, cũng như trong việc trả nợ cho ngân hàng và các tổ chức tài chính. Nhiều nhà máy điện gió, điện mặt trời đã dùng hết biện pháp ứng phó và đang đứng bên bờ vực phá sản.

Các nhà đầu tư cũng bày tỏ lo ngại việc EVN giữ lại các khoản thanh toán dựa trên thay đổi về định nghĩa ngày COD và tiêu chí được hưởng giá FIT là không phù hợp với nguyên tắc pháp lý, công bằng và thiện chí hợp tác.

“Hướng xử lý hiện nay đang tác động tiêu cực đến các khoản đầu tư hiện hữu và có thể làm giảm niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào tiến trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam", nhóm nhà đầu tư cảnh báo.

Do đó, nhóm nhà đầu tư này đề xuất được tổ chức một cuộc đối thoại song phương với các Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh và Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trong nửa đầu tháng 11 về vấn đề trên.

Theo thống kê, 23 nhà đầu tư nước ngoài cùng ký đơn kiến nghị đang sở hữu hoặc góp vốn tại các dự án điện tái tạo với tổng công suất hơn 4.182 MW tại Việt Nam. Nhóm này gồm nhiều tập đoàn năng lượng lớn đến từ Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Singapore, Anh, Trung Quốc, Malaysia, Philippines...

Trong đó, các nhà đầu tư có quy mô lớn bao gồm ACEN Vietnam Investment (Philippines) với 14 dự án tổng công suất 852MW, Super Energy Corporation (Thái Lan) với 8 dự án 686,7MW, Shikoku Electric Power (Nhật Bản) 256MW, B.Grimm Renewable (Thái Lan) 496MW...

Đầu tháng 8, EVN kiến nghị Bộ Công Thương chia các dự án điện gió, điện mặt trời gặp vướng mắc thành 2 nhóm để xử lý: Nhóm 1 gồm 3 dự án đã có bản án sẽ thực hiện theo phán quyết tòa án; nhóm 2 gồm 169 dự án còn lại, khi có bản án sẽ xử lý tương tự.

Tập đoàn này cũng đề xuất Bộ Công Thương phối hợp địa phương rà soát, xử lý các dự án có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu (CCA) cấp sau ngày vận hành thương mại (COD) và hướng dẫn 13 dự án chưa có CCA hoàn thiện hồ sơ theo Nghị quyết 233.

Về giá điện, EVN đề nghị cho phép dự án có CCA hưởng giá FIT từ thời điểm COD, còn dự án chưa có CCA tạm áp dụng giá trần khung chuyển tiếp từ kỳ thanh toán tháng 8, sau đó hưởng giá FIT khi được cấp CCA.

Tại cuộc họp ngày 4/9 giữa nhóm nhà đầu tư năng lượng tái tạo và Công ty Mua Bán Điện (EPTC), các nhà đầu tư thống nhất họ sẽ không khiếu nại, không khởi kiện và không yêu cầu lãi chậm trả, với điều kiện là EVN/EPTC thanh toán đầy đủ các khoản công nợ theo hợp đồng mua bán điện (PPA) đã ký trước ngày 31/10.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/23-nha-dau-tu-dien-gio-mat-troi-de-nghi-doi-thoai-do-bi-cham-thanh-toan-20251105162208814.htm