Bảo hiểm y tế: ‘Phao cứu sinh’ góp phần bảo đảm điều trị bền vững cho người nhiễm HIV

Bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng nhằm hỗ trợ về tài chính để bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Với người nhiễm HIV/AIDS, BHYT càng trở nên quan trọng trong việc bảo đảm cho họ được tiếp cận với thuốc ARV liên tục, suốt đời.

Nội dung

1. Sự chuyển mình mạnh mẽ trong phòng, chống HIV/AIDS
2. Quyền lợi mở rộng: Bảo vệ toàn diện người bệnh
3. Lựa chọn thuận tiện cho người nhiễm HIV
4. Bảo đảm quyền riêng tư cho người nhiễm HIV trong khám, chữa bệnh BHYT

Tuy nhiên, nhiều người nhiễm HIV vẫn chưa hiểu được hết tác dụng của BHYT trong điều trị HIV, thậm chí có người vẫn còn e ngại sử dụng BHYT trong khám, chữa bệnh.

Trong bối cảnh nguồn viện trợ quốc tế đang có xu hướng cắt giảm, Việt Nam đã thực hiện một bước đi chiến lược và nhân văn nhằm bảo đảm tính bền vững cho công tác phòng, chống HIV/AIDS: Chuyển đổi từ nguồn tài trợ miễn phí sang sử dụng BHYT để chi trả chi phí điều trị.

Đây là minh chứng rõ rệt cho sự chỉ đạo, đường lối, chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ sức khỏe toàn dân, không để ai bị bỏ lại phía sau. Việc triển khai chính sách BHYT cho người nhiễm HIV trở thành một "lá chắn tài chính" vững chắc, đảm bảo công tác điều trị liên tục và bền vững.

1. Sự chuyển mình mạnh mẽ trong phòng, chống HIV/AIDS

Trong nhiều năm qua, điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV chủ yếu dựa vào các nguồn viện trợ Quốc tế (đặc biệt là viện trợ của Chính phủ Mỹ thông qua PEPFAR và của Quỹ Toàn cầu). Hiện nay, nguồn thuốc ARV viện trợ đã bị cắt giảm, đặc biệt là nguồn thuốc của PEPFAR. Để đảm bảo tính bền vững của điều trị HIV/AIDS, Chính phủ Việt Nam đã chủ trương sử dụng nguồn BHYT để thanh toán thuốc kháng virus ARV cho người nhiễm HIV.

Người nhiễm HIV phải đối mặt với nguy cơ ốm đau cao hơn và cần điều trị bằng thuốc kháng virus ARV là liên tục, suốt đời. Nếu tự chi trả, các chuyên gia ước tính chi phí cho thuốc ARV, xét nghiệm theo dõi (CD4, tải lượng virus) cùng các chi phí điều trị nhiễm trùng cơ hội khác có thể lên tới 6 - 13 triệu đồng/người/năm. Khoản tiền này vượt quá khả năng chi trả của phần lớn bệnh nhân và gia đình.

Trước đây người nhiễm HIV thường không quan tâm đến thẻ BHYT vì họ được miễn phí điều trị hoàn toàn. Tuy nhiên, hiện nay thuốc ARV, các xét nghiệm liên quan đã được đưa vào danh mục chi trả của BHYT, nếu không có thẻ BHYT thực sự sẽ là một khó khăn đối với người bệnh.

Bảo hiểm y tế: ‘Phao cứu sinh’ góp phần bảo đảm điều trị bền vững cho người nhiễm HIV- Ảnh 1. — Một trong những giải pháp đảm bảo nguồn lực tài chính bền vững cho người nhiễm HIV được tiếp cận thuốc ARV chính là từ Quỹ BHYT.

Mục tiêu của Chính phủ đề ra là đến năm 2030, Việt Nam sẽ chấm dứt đại dịch HIV/AIDS. Chính vì vậy, khi không còn các nguồn viện trợ cho việc điều trị này thì Việt Nam vẫn đảm bảo nguồn lực để thực hiện mục tiêu đã đề ra. Từ tháng 3/2019, việc thanh toán chi phí điều trị ARV và các dịch vụ y tế liên quan thông qua Quỹ BHYT đã được triển khai đồng bộ trên toàn quốc. Việc sử dụng quỹ BHYT cho điều trị HIV không chỉ là một giải pháp tình thế, mà đã trở thành trụ cột tài chính vững chắc để người bệnh duy trì điều trị suốt đời.

Bảo hiểm y tế (BHYT) cho người nhiễm HIV là một bước ngoặt lớn vì nó đảm bảo việc tiếp cận điều trị ARV liên tục, giảm đáng kể gánh nặng tài chính và giúp người bệnh sống khỏe mạnh, có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Chính sách này cũng góp phần quan trọng trong việc kiểm soát dịch HIV, giảm tỷ lệ lây nhiễm và chống lại sự kháng thuốc.

2. Quyền lợi mở rộng: Bảo vệ toàn diện người bệnh

BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với Bộ Y tế xây dựng các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện; kiện toàn và ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT với các cơ sở điều trị HIV/AIDS; xây dựng cơ sở dữ liệu bệnh nhân điều trị ARV phục vụ cho việc theo dõi thanh toán thuốc ARV nguồn BHYT và thiết lập hệ thống thông tin quản lý đến từng bệnh nhân tham gia điều trị ARV.

Căn cứ theo Thông tư 27/2018/TT-BYT và các quy định pháp luật hiện hành, người nhiễm HIV tham gia BHYT được hưởng phạm vi quyền lợi rộng lớn, giúp họ tiếp cận dịch vụ y tế toàn diện. Người tham gia bảo hiểm y tế nhiễm HIV và người tham gia bảo hiểm y tế khi sử dụng các dịch vụ chăm sóc, điều trị liên quan đến HIV/AIDS được hưởng quyền lợi theo phạm vi quyền lợi, mức hưởng theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế (trừ trường hợp đã được các nguồn tài chính hợp pháp khác chi trả).

Hiện tại, tỷ lệ người nhiễm HIV đang điều trị ARV có thẻ BHYT đã đạt khoảng 83 - 96%, tùy vùng, tỉnh thành. Có thể thấy, hầu hết các dịch vụ trước đây được cung cấp miễn phí nay đã được Quỹ BHYT bao phủ, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Nhà nước đến sức khỏe và đời sống người bệnh.

3. Lựa chọn thuận tiện cho người nhiễm HIV

Thời gian qua, ngành y tế đã kiện toàn hệ thống cơ sở điều trị HIV/AIDS, đồng thời chuẩn bị đầy đủ điều kiện để thanh toán khám, chữa bệnh (KCB) bằng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người nhiễm HIV. Nhiều hoạt động truyền thông, tư vấn về lợi ích của việc tham gia BHYT, hỗ trợ mua thẻ BHYT và giảm kỳ thị, phân biệt đối xử tại các cơ sở y tế cũng được triển khai, giúp người bệnh yên tâm điều trị lâu dài.

Thuốc kháng vi rút (ARV) do BHYT chi trả có chất lượng hoàn toàn tương đương với thuốc viện trợ, bởi đều do Bộ Y tế tổ chức mua sắm và điều phối, chỉ khác nhau về nguồn kinh phí thanh toán. Để đảm bảo sự tiện lợi và tính liên tục của quá trình điều trị suốt đời, Bộ Y tế khuyến nghị người nhiễm HIV nên đăng ký KCB BHYT ban đầu tại các bệnh viện đa khoa tuyến huyện hoặc cơ sở y tế cấp huyện, tỉnh có chức năng khám và điều trị HIV/AIDS.

Khi đăng ký tại đây, người bệnh có thể khám, điều trị và nhận thuốc ARV mà không cần giấy chuyển tuyến hằng năm, giúp việc điều trị không bị gián đoạn. Đồng thời, bệnh nhân có thể kết hợp khám các bệnh lý khác tại cùng cơ sở, thuận tiện và tiết kiệm chi phí. Việc khám chữa bệnh đúng tuyến cũng giúp người bệnh được hưởng quyền lợi BHYT ở mức cao nhất, tránh phát sinh chi phí ngoài quỹ.

Bảo hiểm y tế: ‘Phao cứu sinh’ góp phần bảo đảm điều trị bền vững cho người nhiễm HIV- Ảnh 2. — Việc khám chữa bệnh bằng BHYT không làm gia tăng kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV, mà còn giúp người nhiễm HIV hòa nhập cộng đồng.

Hiện nay, Bộ Y tế đã có hướng dẫn cụ thể: Người nhiễm HIV có nhu cầu có thể đăng ký khám, chữa bệnh (KCB) bảo hiểm y tế (BHYT) ban đầu tại một trong các cơ sở KCB BHYT có điều trị HIV/AIDS trên địa bàn cấp huyện hoặc cấp tỉnh. Quy định này giúp người bệnh thuận tiện hơn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế.

Theo Luật BHYT, việc thay đổi nơi đăng ký KCB ban đầu được thực hiện linh hoạt vào đầu mỗi quý, tạo điều kiện cho người bệnh lựa chọn cơ sở phù hợp với nơi sinh sống và điều trị.

Đối với người lao động ngoại tỉnh hoặc thường xuyên thay đổi nơi ở, việc tham gia và sử dụng BHYT cũng rất linh hoạt. Người bệnh có thể đăng ký BHYT theo nơi tạm trú, hoặc khám chữa bệnh tại nơi sinh sống thông qua quy định thông tuyến huyện, bảo đảm quá trình điều trị liên tục và thuận lợi.

4. Bảo đảm quyền riêng tư cho người nhiễm HIV trong khám, chữa bệnh BHYT

Một trong những rào cản khiến tỷ lệ người nhiễm HIV tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) chưa đạt 100% là tâm lý e ngại bị lộ thông tin cá nhân và sợ kỳ thị. Không ít bệnh nhân chọn cách giấu bệnh, âm thầm điều trị hoặc chấp nhận sống chung với virus.

Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam, bao gồm Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản liên quan, đã có những quy định chặt chẽ về bảo mật thông tin người bệnh, trong đó có người nhiễm HIV. Việc sử dụng thẻ BHYT hoàn toàn không làm lộ danh tính hay ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người tham gia.

Khi khám, chữa bệnh bằng BHYT, người nhiễm HIV được tiếp nhận và điều trị như mọi bệnh nhân khác. Chỉ có người bệnh và nhân viên y tế trực tiếp mới biết về tình trạng sức khỏe. Nhờ đó, chính sách BHYT không chỉ giúp người nhiễm HIV tiếp cận điều trị thuận lợi, mà còn góp phần xóa bỏ dần kỳ thị, rào cản tâm lý, hướng tới việc coi HIV/AIDS như một bệnh mạn tính có thể kiểm soát.

Việc sử dụng nguồn kinh phí BHYT cho chăm sóc và điều trị HIV/AIDS giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì bền vững chương trình phòng, chống HIV/AIDS quốc gia. Cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, điều cốt yếu là người nhiễm HIV và gia đình cần nhận thức rõ lợi ích của BHYT để chủ động, tự nguyện tham gia.

Chính sách BHYT không chỉ là giải pháp tài chính bền vững, mà còn là thông điệp nhân đạo, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.

Nguồn: https://suckhoedoisong.vn/bao-hiem-y-te-phao-cuu-sinh-gop-phan-bao-dam-dieu-tri-ben-vung-cho-nguoi-nhiem-hiv-169251025124548733.htm