Cần sớm thực hiện giải pháp tạm và vận hành linh hoạt hồ, đập

Thành phố Đà Nẵng đang khai thác 70-80% nguồn nước từ sông Vu Gia để phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Ngay đầu mùa khô, thường hay xảy ra tình trạng mực nước các sông hạ thấp cục bộ trong 1-2 ngày do các hồ thủy điện trên thượng nguồn sông Vu Gia - Thu Bồn xả nước với lưu lượng thấp vào những dịp cuối tuần... kết hợp với trữ nước trong hồ để phục vụ cấp điện trong thời gian cao điểm của mùa nắng nóng.

Bên cạnh nguyên nhân thủy điện Đăk Mi 4 chuyển gần như hoàn toàn nguồn nước trong mùa khô từ sông Cái (Đăk Mi), một nhánh chính của sông Vu Gia sang sông Thu Bồn để phát điện, việc phân lưu nước từ sông Vu Gia về sông Thu Bồn lớn hơn tỷ lệ tự nhiên trước đây (20%) vì lòng dẫn của sông Quảng Huế biến động phức tạp mà chưa được đắp đập tạm ngăn sông, cũng gây thiếu hụt nguồn nước cho hạ du sông Vu Gia. Đồng thời, các đập dâng của hệ thống thủy lợi An Trạch, nhất là đập dâng An Trạch đã bị xuống cấp sau 20 năm sử dụng cũng không giữ được nhiều nước khi mực nước sông Yên hạ thấp...

Cùng với đó, độ mặn nước sông Cẩm Lệ gia tăng lên mức 600mg/l, cao nhất từ đầu mùa cạn đến nay. Việc này cùng với một số nguyên nhân làm cho mực nước sông La Thọ tại thượng lưu đập dâng Thanh Quýt (Quảng Nam) hạ thấp xuống mức 0,95m, thấp hơn 1,05m so với mực nước dâng bình thường, khiến các trạm bơm không thể vận hành bình thường để cấp nước cho các diện tích lúa đang trổ bông...

Đối với các cửa van của đập dâng An Trạch bị xuống cấp, hư hỏng, đại diện một số đơn vị liên quan cho rằng, cần thiết có giải pháp sửa chữa, khắc phục tình trạng trên, kết hợp vận hành linh hoạt theo tình hình thực tế để vừa không làm mực nước sông Yên hạ quá thấp và không gây bất lợi cho các trạm bơm, vừa điều tiết nước để làm giảm mặn cho các trạm bơm ở hạ lưu đập cũng như sông Túy Loan.

Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Đà Nẵng Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, năm 2024, công ty đã xử lý cơ bản việc rò rỉ nước qua các cửa van của đập dâng An Trạch. Đồng thời, đã gửi văn bản xin thành phố kinh phí để sửa chữa, thay thế roăn (ron), cáp,... nhằm phục vụ vận hành các cửa van của đập dâng này, nhưng đến nay vẫn chưa có chủ trương để thực hiện.

Tổng Giám đốc Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng Hồ Minh Nam cho biết, thực hiện công văn của UBND thành phố về việc đắp đập tạm trên sông Quảng Huế trong năm 2025 để tăng cường lưu lượng nước về hạ du sông Vu Gia, công ty đã lập hồ sơ thiết kế phương án gia cố đập tạm này. Công ty đã gửi hồ sơ thiết kế phương án cho Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố để xem xét và có ý kiến cho công ty sớm hoàn thiện hồ sơ cũng như triển khai thi công khi có yêu cầu nhằm bảo đảm cấp nước an toàn cho thành phố trong năm 2025.

Bên cạnh các giải pháp bảo đảm nguồn nước cho lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, các đơn vị liên quan dự kiến việc đắp đập tạm ngăn mặn cuối tuyến kênh thoát lũ Hòa Liên; nâng công suất cấp nước từ Nhà máy nước Hòa Liên vào mạng lưới đường ống khi cần thiết; vận hành xả dòng chảy môi trường sau đập dâng Nam Mỹ linh hoạt theo chế độ thủy văn để bảo đảm mực nước hồ chứa trên sông Cu Đê cho các trạm bơm vận hành bình thường... để bảo đảm cấp nước sinh hoạt và sản xuất cho thành phố.

NAM TRÂN

Nguồn: https://baodanang.vn/xa-hoi/202504/can-som-thuc-hien-giai-phap-tam-va-van-hanh-linh-hoat-ho-dap-4003202/