Hai ông cùng sinh năm 1920. Khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Quân chủng Phòng không - Không quân ngày 22-10-1963, đồng chí Phùng Thế Tài được bổ nhiệm làm Tư lệnh; đồng chí Đặng Tính được bổ nhiệm làm Chính ủy.

Trước đó, đã có nhiều ý kiến khác nhau về tên của Quân chủng. Cán bộ các đơn vị Cục Không quân và Bộ tư lệnh Phòng không ai cũng muốn tên đơn vị mình được đặt lên trước. Ngay cả Cục trưởng Cục Không quân Đặng Tính và Tư lệnh Phòng không Phùng Thế Tài cũng phân vân, nên quyết định xin ý kiến Quân ủy Trung ương. Quân ủy Trung ương bàn bạc và thống nhất trình lên Bác Hồ. Bác quyết định đặt tên: Quân chủng Phòng không - Không quân, đồng thời cho gọi hai đồng chí Phùng Thế Tài và Đặng Tính lên báo cáo công việc.

Chính ủy Đặng Tính. Ảnh tư liệu

Mọi việc xong xuôi, Bác nói: “Bác không bênh chú Tài đâu, mà để tên Quân chủng như vậy đọc thuận hơn, Bác để dấu gạch ngang ở giữa, như vậy là có ý coi hai lực lượng đều quan trọng như nhau” (Bác Hồ - Những kỷ niệm không quên).

Bác Hồ của chúng ta, ở mọi việc đều phân minh và công bằng. Chính điều này đã cho hai đồng chí Phùng Thế Tài, Đặng Tính và những cán bộ quân đội khác có thêm ý chí và niềm tin tất thắng.

Các lần trò chuyện như thế, Thượng tướng Phùng Thế Tài đều rất xúc động mỗi khi nhắc đến Chính ủy Đặng Tính. Hai ông là hai cá tính khác biệt, thậm chí là rất khác nhau, nhưng luôn hết sức quý trọng nhau, tin tưởng tuyệt đối và đoàn kết một lòng trong công tác.

Đã có lúc, Chính ủy Đặng Tính làm thủ trưởng của đồng chí Phùng Thế Tài. Đó là khi đồng chí Đặng Tính làm Chính ủy Mặt trận Tả ngạn sông Hồng kiêm Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch Ủy ban kháng chiến - hành chính tỉnh Thái Bình (1949 - 1950). Tiếp đó, đồng chí Đặng Tính làm Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Bộ tư lệnh Liên khu 3 (1951). Khi đó, đồng chí Phùng Thế Tài làm Tham mưu trưởng Đại đoàn 320 hoạt động ở các tỉnh Liên khu 3, đã nhận được sự yêu thương, đùm bọc của quân và dân Liên khu 3 với Đại đoàn Đồng bằng trong suốt thời gian kháng chiến chống thực dân Pháp.

Chính ủy Đặng Tính cắt tóc cho một chiến sĩ lái xe. Ảnh tư liệu

Chính ủy Đặng Tính tên thật là Đặng Văn Ty, sinh năm 1920, tại xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Đông (Hà Nội). Ông tham gia cách mạng năm 1944 trong tổ chức Thanh niên Cứu quốc. Ông là một trong những người sáng lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên của huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

Ông vào Đảng năm 1945, tiếp đó tham gia khởi nghĩa giành chính quyền tại tỉnh Bắc Giang. Nhắc đến Chính ủy Đặng Tính là nhắc đến thời tuổi trẻ sôi nổi, khi ông tham gia hoạt động ở vùng đất Chí Linh, nhất là xây dựng các cơ sở cách mạng ở huyện Chí Linh và xây dựng lực lượng vũ trang ở chiến khu Đông Triều. Đồng chí Đặng Tính từng làm Đội trưởng Đội Tuyên truyền vũ trang và Đội Tự vệ chiến đấu ở Phả Lại trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở độ tuổi đôi mươi.

Rất sôi nổi và luôn đi đầu trong công việc, đồng chí Đặng Tính đã nêu gương sáng cho các đội viên sẵn sàng chiến đấu hy sinh. Trong bối cảnh Cách mạng Tháng Tám ở chiến khu Đông Triều và vùng đất Chí Linh, các đồng chí cán bộ nòng cốt, trong đó có Đặng Tính, đã được nhân dân tín nhiệm, phân công vào các cương vị quan trọng.

Sách "Hải Dương - Đường 5 một thời kháng chiến" đã ghi rõ: “Sau Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, đồng chí Đặng Tính làm Bí thư Huyện bộ Việt Minh, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân cách mạng, Bí thư Huyện ủy Nam Sách. Đại hội đại biểu Đảng bộ Hải Dương lần thứ nhất, đã bầu đồng chí là Ủy viên chính thức Ban chấp hành, Ủy viên Thường vụ. Tháng 2-1947, đồng chí được cử sang làm Tỉnh đội trưởng dân quân. Thời kỳ làm Bí thư Tỉnh ủy, Tỉnh đội trưởng dân quân Hải Dương, đồng chí Đặng Tính đã có nhiều sáng tạo, mưu trí trong lãnh đạo”.

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh thăm Quân chủng Phòng không-Không quân. Từ trái sang: Chính ủy Đặng Tính, Phó chính ủy Nguyễn Xuân Mậu, Tư lệnh Phùng Thế Tài, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Ảnh tư liệu

Đảm đương nhiều cương vị, trọng trách tại Liên khu 3, Mặt trận Tả ngạn sông Hồng, đồng chí Đặng Tính đã cùng các đồng chí, đồng đội lập nhiều chiến công xuất sắc. Khi đó, quân ta và quân Pháp luôn ở thế giằng co, đan xen, kiềm chế lẫn nhau. Các khu căn cứ du kích nổi tiếng ở Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng ngày đêm thi đua đánh địch, bắn tỉa, đặt mìn, phá đồn bốt, đốt kho xăng, tạo nên “Tiếng sấm đường 5” rung chuyển, đều có công lớn của đồng chí Đặng Tính.

Đồng chí Đặng Tính ở đâu, các phong trào ở đó được thành lập, hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả. Đặng Tính là một con người đặc biệt, lúc nào cũng sục sôi ý chí tiến công. Trong sách "Hải Dương - Đường 5 một thời kháng chiến" đã ghi rõ: “Đồng chí Đặng Tính đã để lại nhiều ấn tượng rất tốt đẹp, rất mến mộ trong cán bộ cùng thời với đồng chí hiện nay còn ở Hải Dương, về công tác lãnh đạo, về tác phong, về đạo đức. Sâu sát, xông xáo, miệng nói tay làm, rất tháo vát là ấn tượng đầu tiên khi tiếp xúc với cán bộ. Đức tính kiên quyết, thẳng thắn, thật thà, gần gũi, trung thực luôn luôn được bộc lộ rõ ràng khi tiếp xúc với cán bộ. Đồng chí thường hỏi han kỹ, gợi ý để có vấn đề gì thì cùng bàn bạc, giúp cho cơ sở, cho cán bộ giải quyết tốt công việc”.

Từ những nhận định có tính tổng kết như trên, đã cho thấy tấm lòng của đồng chí, đồng đội và nhân dân Hải Dương, nhân dân Liên khu 3 ghi nhận và tri ân những đóng góp của Chính ủy Đặng Tính. Điều này càng cho thấy sự trưởng thành từ thực tiễn của người cán bộ cách mạng, người chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu và chiến thắng.

Sau khoảng thời gian gắn bó với quân và dân Liên khu 3, cuối năm 1953, đồng chí Đặng Tính được điều động làm Phó cục trưởng Cục Dân quân, tiếp đó phụ trách Cục Tác chiến thuộc Bộ Tổng Tham mưu.

Từng sâu sát ở địa bàn Liên khu 3, khi thực hiện các nhiệm vụ mới được giao, đồng chí Đặng Tính luôn cùng với tập thể lãnh đạo, chỉ đạo tốt các hoạt động của một đơn vị chiến lược, giúp Bộ Tổng Tham mưu đưa ra những quyết sách đúng đắn trên chiến trường, lập nên những chiến công.

Tháng 6-1954, đồng chí Đặng Tính là thành viên Đoàn đại biểu quân sự Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Giơ-ne-vơ. Đây là một dấu mốc quan trọng đánh dấu thắng lợi to lớn của nhân dân ta trước kẻ thù xâm lược. Từ người thanh niên yêu nước, từ người Đội trưởng Đội Tuyên truyền vũ trang và Đội Tự vệ chiến đấu ở Phả Lại, trải qua các cương vị công tác để đến diễn đàn Hội nghị Giơ-ne-vơ là bước trưởng thành lớn, hết sức thần kỳ đối với đồng chí Đặng Tính. Đây cũng là nền tảng quan trọng để ông tiếp tục trưởng thành, có những đóng góp thiết thực cho quân đội, cho công cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ sau này.

Đúng như những lời căn dặn của Bác Hồ, chúng ta muốn đánh thắng các kẻ thù xâm lược hùng mạnh, thì bộ đội ta phải không ngừng học tập, trưởng thành. Đồng chí Đặng Tính luôn tâm niệm điều đó trên mọi cương vị công tác. Năm 1955, ông được bổ nhiệm làm Cục trưởng đầu tiên của Cục Hàng không dân dụng Việt Nam. Đến năm 1959, khi thành lập Cục Không quân, đồng chí Đặng Tính được bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng. Đây không chỉ là những dấu mốc quan trọng đối với cá nhân ông, mà còn là những dấu mốc mang tính nền tảng về sự hình thành và phát triển, chiến đấu và trưởng thành của Hàng không dân dụng Việt Nam và bộ đội Không quân Việt Nam.

Tháng 10-1963, khi thành lập Quân chủng Phòng không - Không quân, đồng chí Đặng Tính được bổ nhiệm giữ chức Chính ủy tới năm 1971.

Trở lại câu chuyện khi chúng tôi trao đổi với Thượng tướng Phùng Thế Tài, nhắc về Chính ủy Đặng Tính, vị tướng họ Phùng luôn xúc động khi kể về những câu chuyện gắn với người Chính ủy một thời cùng công tác. Bộ đội Phòng không - Không quân đã thực hiện xuất sắc lời dạy của Bác Hồ trong Chiến dịch Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không, mà trong đó hai ông đã có những đóng góp lớn bằng tài năng và trí tuệ của mình.

Chính ủy Đặng Tính - một người con đặc biệt của vùng đất Khúc Thủy - Cự Khê - Thanh Oai - Hà Nội đã và suốt đời là một tấm gương, là điểm tựa niềm tin của đồng chí, đồng đội, của mỗi người chiến sĩ.

Nhà văn PHÙNG VĂN KHAI

Mời bạn đọc vào chuyên mục Tướng lĩnh Việt Nam xem các tin, bài liên quan. 

Nguồn: https://www.qdnd.vn/tuong-linh-viet-nam/chinh-uy-dang-tinh-bai-1-tu-nguoi-doi-truong-tuyen-truyen-vu-trang-den-chinh-uy-quan-chung-phong-khong-khong-quan-829166