Chứng khoán Việt Nam chính thức được nâng hạng lên mới nổi

Chú thích ảnh — Khách hàng giao dịch tại Hội sở chính Công ty Chứng khoán Bảo Việt tại Hà Nội. Ảnh: Trần Việt/TTXVN

Sẽ phối hợp chặt với FTSE Russell, đảm bảo việc chuyển đổi theo đúng lộ trình

Việt Nam được xếp loại là thị trường Cận biên (Frontier market) và được đưa vào Danh sách theo dõi từ tháng 9 năm 2018 để xem xét nâng hạng lên thị trường Mới nổi thứ cấp (Secondary Emerging market).

Khi được đưa vào danh sách theo dõi, Việt Nam chưa đáp ứng 2 tiêu chí: “Chu kỳ thanh toán (DvP)” và “Phương thức - Chi phí xử lý giao dịch thất bại”, cả hai tiêu chí trên đều được đánh giá ở mức “Hạn chế (Restricted)”.

Đến tháng 11/2024, Cơ quan quản lý TTCK Việt Nam đã triển khai mô hình giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước (Non-Prefunding), cho phép các công ty chứng khoán trong nước đảm bảo nguồn vốn cần thiết hỗ trợ nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thực hiện lệnh mua chứng khoán. Việc này đã chính thức loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Bên cạnh đó, quy trình chính thức để xử lý giao dịch thất bại cũng đã được thiết lập.

Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell (IGB) ghi nhận những thành quả mà cơ quan quản lý thị trường Việt Nam đã đạt được trong quá trình phát triển thị trường, và xác nhận rằng Việt Nam hiện đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí để được xếp hạng là thị trường Mới nổi thứ cấp theo Khung phân loại thị trường cổ phiếu FTSE (FTSE Equity Country Classification Framework).

Hội đồng IGB đã xem xét kỹ lưỡng ý kiến phản hồi từ các Ủy ban Tư vấn của FTSE Russell liên quan đến hạn chế về vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu (global brokers) trong hoạt động giao dịch tại Việt Nam. Mặc dù việc sử dụng công ty chứng khoán toàn cầu làm đối tác duy nhất không phải là điều kiện bắt buộc để được nâng hạng lên thị trường Mới nổi thứ cấp, IGB nhận thấy, nhà đầu tư chỉ số cần có khả năng “mô phỏng chỉ số” theo nguyên tắc thứ hai trong Tuyên bố Nguyên tắc (Statement of Principles).

Xét tầm quan trọng của vấn đề nêu trên đối với nhà đầu tư chỉ số, IGB xác định rằng việc giải quyết vấn đề về vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu trong hoạt động giao dịch là cần thiết để quá trình nâng hạng được triển khai. FTSE Russell ghi nhận những nỗ lực hiện nay của Cơ quan quản lý TTCK Việt Nam trong việc xây dựng mô hình cho phép các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài giao dịch thông qua đối tác là các công ty chứng khoán toàn cầu. Nỗ lực này được kỳ vọng sẽ đưa thị trường Việt Nam tiệm cận chuẩn mực quốc tế, giảm thiểu rủi ro đối tác và tăng cường niềm tin của nhà đầu tư thông qua việc thiết lập các mối quan hệ với tổ chức trung gian uy tín.

Hội đồng IGB xác nhận; đồng thời thông báo về quyết định nâng hạng Việt Nam từ thị trường Cận biên lên thị trường Mới nổi thứ cấp, với ngày hiệu lực dự kiến là thứ 2, ngày 21/9/2026, cùng với đợt rà soát giữa kỳ diễn ra vào tháng 3/2026. Lịch trình này được đề ra để đánh giá sự tiến triển trong việc mở rộng vai trò của công ty chứng khoán toàn cầu, một yếu tố quan trọng trong việc mô phỏng chỉ số và đáp ứng được các nhu cầu của cộng đồng đầu tư quốc tế. Việc nâng hạng thị trường Việt Nam lên thị trường Mới nổi thứ cấp được dự kiến triển khai theo từng giai đoạn.

FTSE Russell sẽ tiếp tục theo dõi sát sao các diễn biến thị trường và khuyến khích các bên liên quan đóng góp ý kiến trước đợt rà soát giữa kỳ tháng 3/2026 để đảm bảo quá trình nâng hạng được thực hiện đúng kế hoạch vào tháng 9/2026. Chi tiết về kế hoạch triển khai theo giai đoạn sẽ được công bố trong thông báo tháng 3/2026 sau khi tham vấn các Ủy ban Tư vấn của FTSE Russell và các thành viên thị trường.

Đại diện Ủy ban Chứng khoán (UBCK) Nhà nước cho biết, sự kiện này là cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của TTCK Việt Nam, ghi nhận những nỗ lực cải cách toàn diện trong thời gian qua của toàn ngành Chứng khoán thực hiện theo chủ trương của Đảng, Nhà nước nhằm phát triển TTCK minh bạch, hiện đại, hiệu quả theo các chuẩn mực quốc tế cao nhất.

Kết quả đạt được là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính; sự phối hợp chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan; sự đồng hành của các Sở giao dịch, VSDC, các thành viên thị trường, cơ quan thông tấn, báo chí; cũng như sự hỗ trợ quý báu từ Ngân hàng Thế giới, các chuyên gia của FTSE và các định chế đầu tư toàn cầu.

“Việc TTCK Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp là khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới, yêu cầu cải cách ngày càng sâu, rộng hơn nữa để đạt những mục tiêu dài hạn trong tương lai”, đại diện UBCK cho biết.

Với vai trò cơ quan quản lý Nhà nước về chứng khoán và TTCK, UBCK Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với FTSE Russell đảm bảo quá trình chuyển đổi chính thức theo đúng lộ trình.

“UBCK Nhà nước cam kết tiếp tục triển khai các giải pháp toàn diện nhằm tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước trong việc tiếp cận thị trường; đồng thời hoàn thiện khung khổ pháp lý, hiện đại hóa, số hóa cơ sở hạ tầng, hướng tới phát triển TTCK Việt Nam ngày càng minh bạch, hiệu quả, thúc đẩy hội nhập sâu rộng hơn nữa vào thị trường tài chính toàn cầu”, đại diện UBCK Nhà nước thông tin.

Hỗ trợ vốn hiệu quả cho nền kinh tế và thị trường vốn trung, dài hạn

Tại cuộc họp báo thường kỳ Quý III của Bộ Tài chính diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh: Việt Nam đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phát triển TTCK theo hướng bền vững, ổn định và minh bạch. Đây là yêu cầu quan trọng trong việc thực hiện chiến lược phát triển thị trường vốn và TTCK đã được phê duyệt.

Trong thời gian qua, TTCK đã thể hiện rõ sự vận hành theo đúng định hướng. Quốc hội đã ban hành các luật sửa đổi, bổ sung; Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định; Bộ Tài chính đã ban hành các thông tư; Ngân hàng Nhà nước cũng đã phối hợp ban hành các văn bản liên quan. Nhờ đó, khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.

"Việc nâng hạng không phải là mục tiêu một lần, mà là quá trình liên tục, cần được duy trì trong dài hạn. Mục tiêu cuối cùng là phát triển TTCK ổn định, minh bạch; đồng thời hỗ trợ hiệu quả cho nền kinh tế, doanh nghiệp và thị trường vốn trung, dài hạn", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi khẳng định.

Hàng tỷ USD chực chờ đổ vào chứng khoán Việt Nam sau khi nâng hạng

Trước đó, VNDirect ước tính, nếu được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, Việt Nam có thể thu hút dòng vốn ngoại khoảng 1,0 – 1,5 tỷ USD từ các quỹ mở và ETF theo dõi bộ chỉ số FTSE.

Theo lộ trình, năm 2026 sẽ là giai đoạn quan trọng khi giới hạn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài được nới lỏng, đồng thời thị trường bắt đầu thí điểm các hoạt động giao dịch trong ngày (intraday trading), bán chứng khoán chờ về và bán khống.

Đến đầu năm 2027, khi cơ chế bù trừ đối tác trung tâm (CCP) được triển khai, MSCI (công ty tài chính Mỹ chuyên cung cấp chỉ số chứng khoán và công cụ phân tích danh mục đầu tư, được biết đến nhiều nhất với các chỉ số chuẩn) dự kiến cũng sẽ chính thức nâng hạng TTCK Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi.

Nguồn: https://baotintuc.vn/thoi-su/chung-khoan-viet-nam-chinh-thuc-duoc-nang-hang-len-moi-noi-20251008044807603.htm