Chuyên gia nêu hai kịch bản của chứng khoán Việt trước giờ 'G' FTSE Russell

Thị trường kỳ vọng rất lớn rằng kỳ đánh giá tháng 10 này có thể là 'thời điểm lịch sử' - đánh dấu bước chuyển từ nhóm Frontier (cận biên) lên Secondary Emerging (mới nổi thứ cấp).

Nhà đầu tư thấp thỏm chờ đợi kết quả nâng hạng ngày mai - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Sáng mai 8-10 (theo giờ Việt Nam), FTSE Russell sẽ chính thức công bố kết quả phân loại thị trường định kỳ. Việt Nam là một trong những tâm điểm được giới đầu tư toàn cầu dõi theo. 

Nhấn mạnh với Tuổi Trẻ, ông Trịnh Thanh Cần - Tổng giám đốc Chứng khoán Kafi - cho rằng đây không chỉ là sự kiện mang tính kỹ thuật, mà còn là thước đo cho nỗ lực nhiều năm của thị trường tài chính Việt Nam trên hành trình hướng tới chuẩn mực quốc tế.

Nghịch lý trước thời điểm nâng hạng chứng khoán

Tổng giám đốc Chứng khoán Kafi cho hay trong kỳ đánh giá gần nhất, Việt Nam đã đáp ứng được phần lớn các tiêu chí của FTSE, chỉ còn thiếu hai yếu tố: cơ chế thanh toán không yêu cầu "prefunding" (non-prefunding) và chi phí giao dịch lỗi (failed trade cost). 

Suốt thời gian qua, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã triển khai hàng loạt cải cách - từ việc đưa KRX vào vận hành, hướng dẫn về non-prefunding, cho đến việc cải thiện quy trình thanh toán bù trừ.

Nhờ vậy, thị trường kỳ vọng rất lớn rằng kỳ đánh giá tháng 10 này có thể là "thời điểm lịch sử" - đánh dấu bước chuyển từ nhóm Frontier (cận biên) lên Secondary Emerging (mới nổi thứ cấp).

Ông Trịnh Thanh Cần - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Dù vậy diễn biến thực tế trên thị trường lại cho thấy một nghịch lý đáng chú ý. Dòng vốn ngoại - vốn được kỳ vọng sẽ "đón đầu" câu chuyện nâng hạng - lại đang bán ròng mạnh mẽ, với quy mô lớn nhất trong nhiều năm gần đây.

Sự đối lập giữa kỳ vọng và hành động này khiến nhiều nhà đầu tư trong nước bắt đầu đặt câu hỏi: liệu giới đầu tư quốc tế thực sự tin rằng Việt Nam sẽ được nâng hạng trong kỳ này, hay họ đang thận trọng trước khả năng một lần nữa bị trì hoãn?

Trong bối cảnh thị trường đứng trước một cột mốc quan trọng, việc chuẩn bị sẵn sàng cho cả hai kịch bản - được nâng hạng hoặc chưa được nâng hạng - là điều cần thiết để nhà đầu tư có thể chủ động ứng biến.

Luôn sẵn sàng hai kịch bản

Đến thời điểm này vẫn chưa có gì chắc chắn khi mọi thông tin về kết quả vẫn đang chờ đợi. Ông Cẩn đã đưa ra hai kịch bản cùng chiến lược hành động phù hợp. 

Với kịch bản 1, nâng hạng thành công

Đây là kịch bản được kỳ vọng nhất. Nếu Việt Nam chính thức được FTSE đưa vào danh sách thị trường mới nổi, tác động tâm lý và dòng tiền sẽ tích cực. 

Lịch sử cho thấy, các thị trường từng được nâng hạng như Qatar, UAE, Pakistan, hoặc gần đây là Kuwait, đều ghi nhận mức tăng trung bình khoảng 20-25% từ thời điểm công bố đến khi có hiệu lực (thường trong khoảng 6 tháng). 

Các cổ phiếu nằm trong rổ chỉ số được thêm vào nhóm Emerging Market thường tăng mạnh hơn mặt bằng chung nhờ dòng tiền ETF và quỹ chủ động (active funds) đổ vào.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng sau khi nâng hạng chính thức có hiệu lực, hầu hết các thị trường này lại ghi nhận nhịp điều chỉnh trung bình khoảng 10-12%, do hoạt động chốt lời ngắn hạn và dòng tiền ngắn hạn rút ra. 

Sau đó, thị trường bước vào giai đoạn tích lũy ổn định hơn và thiết lập mặt bằng giá mới bền vững hơn.

Do đó, chiến lược hợp lý trong kịch bản này là mua vào sau khi có thông báo nâng hạng, tận dụng làn sóng kỳ vọng kéo dài 3 - 6 tháng, và chốt lời dần khi gần đến thời điểm có hiệu lực. 

Sau khi thị trường điều chỉnh trở lại và ổn định, nhà đầu tư có thể xem xét mua lại ở vùng giá hấp dẫn hơn để đón đầu chu kỳ tăng trưởng mới.

Mặc dù việc mua sau thông báo có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ phần đầu của đà tăng, nhưng thực tế, biên độ tăng trong giai đoạn 6 tháng thường đủ lớn để đảm bảo mức lợi nhuận hấp dẫn mà không phải chịu rủi ro dự báo sai kết quả nâng hạng.

Kịch bản 2, chưa được nâng hạng trong kỳ này

Đây là kịch bản có xác suất thấp hơn, song vẫn cần được tính đến. Thị trường thời gian qua đã phản ánh khá nhiều kỳ vọng vào việc nâng hạng, với dòng tiền đầu cơ tham gia mạnh vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn - những mã được cho là "ứng cử viên" trong danh mục của FTSE Emerging.

Nếu kết quả công bố không như kỳ vọng, dòng tiền đầu cơ này sẽ rút ra nhanh chóng, có thể khiến VN-Index điều chỉnh mạnh trong ngắn hạn, nhất là khi khối ngoại vẫn đang duy trì xu hướng bán ròng. 

Cộng hưởng với áp lực tâm lý thất vọng, biên độ giảm trong vài phiên đầu có thể khá lớn, tạo nên cú "shake-out" tạm thời.

Tuy nhiên về bản chất, đây không phải tín hiệu tiêu cực dài hạn. Nền tảng vĩ mô của Việt Nam vẫn duy trì tích cực: GDP 2025 được đặt mục tiêu trên 8%, lạm phát được kiểm soát, và hoạt động doanh nghiệp niêm yết nhìn chung vẫn tăng trưởng khả quan.

Việc chưa được nâng hạng trong kỳ này chỉ mang tính kỹ thuật và khả năng cao sẽ được hoàn tất trong kỳ đánh giá tiếp theo, khi các tiêu chí còn lại được FTSE xác nhận đầy đủ.

Với kịch bản này, chiến lược hợp lý là thận trọng quan sát trong ngắn hạn, tránh bắt đáy sớm trong các phiên đầu giảm mạnh, đồng thời chuẩn bị sẵn danh mục cổ phiếu tốt để tích lũy dần khi thị trường chiết khấu về vùng định giá hấp dẫn.

Đây là cơ hội cho những nhà đầu tư trung - dài hạn gia tăng tỉ trọng ở các doanh nghiệp cơ bản mạnh, có vị thế đầu ngành và tiềm năng hưởng lợi lớn khi thị trường được kỳ vọng sẽ nâng hạng trong tương lai gần.

Trở lại chủ đề

TRỊNH THANH CẦN (Tổng giám đốc Chứng khoán Kafi)

Nguồn: https://tuoitre.vn/chuyen-gia-neu-hai-kich-ban-cua-chung-khoan-viet-truoc-gio-g-ftse-russell-20251007082333919.htm