Để kinh tế xanh và kinh tế số đưa đất nước vươn mình

5 trụ cột đột phá

Dựa trên dự thảo văn kiện Đại hội XIV và Nghị quyết Chính phủ, các mục tiêu cụ thể là:

Giai đoạn 2025 - 2030: Tăng tốc đột phá với mục tiêu tăng trưởng GDP trên 10%/năm (từ mức 7-8%/năm hiện tại). GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD (tăng gấp đôi so với 2023).

Tầm nhìn 2045: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao với GDP bình quân đầu người 20.000 - 28.000 USD. Thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu về công nghệ số và đổi mới sáng tạo. Chỉ số phát triển con người (HDI) thuộc top 50 thế giới; tỷ lệ nghèo đa chiều dưới 1%; xây dựng nền kinh tế hùng cường, với công nghiệp công nghệ cao chiếm 40% GDP.

Để đạt mục tiêu này, cần các giải pháp theo 5 trụ cột đột phá: "thể chế, nhân lực, hạ tầng, khoa học - công nghệ, hội nhập" dựa trên Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cùng các nghị quyết chiến lược.

Để kinh tế xanh và kinh tế số đưa đất nước vươn mình- Ảnh 1. — Kinh tế xanh gắn với phát triển bền vững môi trường và kinh tế số gắn với chuyển đổi số toàn diện được xác định là 2 động lực tăng trưởng mới

Thứ nhất, đột phá thể chế, hoàn thiện pháp lý, giải phóng nguồn lực.

Vấn đề: Thể chế chậm trễ làm giảm TFP (tăng trưởng toàn yếu tố sản xuất), chỉ 45% đóng góp vào GDP.

Giải pháp cụ thể: Hoàn thiện 100% luật liên quan đến kinh tế số, đất đai, đầu tư, giảm 50% thủ tục hành chính, tăng FDI chất lượng cao lên 40 tỉ USD/năm (từ 28 tỉ USD 2024). Xây dựng cơ chế tài chính số: khai thác tài sản số, quỹ đầu tư sáng tạo đạt 10% GDP (từ 5% hiện tại). Giám sát minh bạch: triển khai AI giám sát tham nhũng, giảm 30% khiếu nại hành chính.

Kết quả mong đợi: Tăng TFP lên 55% vào 2030, góp 2 - 3% vào tăng trưởng GDP.

Thứ hai, đột phá nhân lực, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Vấn đề: Chỉ 64% lao động qua đào tạo, năng suất thấp hơn Thái Lan.

Giải pháp cụ thể: Chương trình quốc gia đào tạo 50% lao động kỹ năng số (2025 - 2030). Đầu tư 10% ngân sách giáo dục (từ 6,5% GDP hiện tại), hợp tác doanh nghiệp đào tạo 1 triệu lao động/năm.

Phát triển giáo dục STEAM: Xây dựng 100 trung tâm đào tạo AI, đạt 80% sinh viên tốt nghiệp có việc làm chất lượng cao.

Hỗ trợ nhóm dễ tổn thương: Đầu tư 5% GDP cho an sinh xã hội, giảm khoảng cách vùng miền 20%.

Kết quả mong đợi: Năng suất lao động tăng 8%/năm, đạt 15.000 USD vào 2030; tỷ lệ thất nghiệp dưới 2%.

Thứ ba, đột phá hạ tầng, xây dựng hạ tầng số và xanh.

Vấn đề: Hạ tầng số chỉ phủ 70% dân số, năng lượng tái tạo dưới 10%.

Giải pháp cụ thể:

Đầu tư hạ tầng số quốc gia: Xây dựng hệ thống 5G/6G toàn quốc (đạt 95% phủ sóng vào năm 2028), kinh tế dữ liệu đóng góp 20% GDP.

Hạ tầng xanh: Đầu tư 35% GDP vào hạ tầng (từ 30%), hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội năm 2025; năng lượng tái tạo đạt 30% công suất vào 2030.

Kết nối giao thông: Hoàn thành cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành giai đoạn 1 (2026), giảm thời gian logistics 20%.

Kết quả mong đợi: Tăng đóng góp hạ tầng vào GDP lên 2%/năm; giảm phát thải 20%.

Thứ tư, đột phá khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Vấn đề: Chi tiêu R&D chỉ 0,5% GDP

Giải pháp cụ thể:

Thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW: Tăng ngân sách R&D lên 2% GDP (2025 - 2030), xây dựng 10 cụm công nghiệp công nghệ cao, đạt quy mô kinh tế số 50% GDP.

Thúc đẩy khởi nghiệp: Hỗ trợ 100.000 startup, quỹ đầu tư 5 tỉ USD, tập trung AI và biotech.

Hợp tác quốc tế: Thu hút 20% FDI vào công nghệ cao (từ 10% hiện tại).

Kết quả mong đợi: Việt Nam thuộc top 30 quốc gia về đổi mới (từ top 50 hiện tại); kinh tế số tăng 20%/năm.

Thứ năm, đột phá hội nhập và bảo vệ Tổ quốc.

Vấn đề: Xuất khẩu phụ thuộc 40% vào thị trường truyền thống.

Giải pháp cụ thể:

Đa dạng hóa thị trường, ngoại giao kinh tế số.

Quốc phòng - an ninh: Tăng ngân sách 2% GDP, hiện đại hóa lực lượng ứng phó an ninh mạng.

Văn hóa - xã hội: Đầu tư 10% GDP vào y tế - văn hóa, đạt chỉ số hạnh phúc top 50 châu Á.

Kết quả mong đợi: Vị thế quốc tế top 20 châu Á

Với các giải pháp trên, Việt Nam có thể đạt tăng trưởng 10%/năm, biến khát vọng thành hiện thực vào 2045. Đây không chỉ là kế hoạch kinh tế mà là cuộc cách mạng toàn diện, đòi hỏi ý chí chính trị và sự tham gia của toàn dân.

Chú trọng kinh tế xanh và kinh tế số

Trong bối cảnh Việt Nam hướng tới nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, kinh tế xanh (tập trung vào bền vững môi trường) và kinh tế số (chuyển đổi số toàn diện) được xác định là 2 động lực tăng trưởng mới.

Theo dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng, 2 lĩnh vực này cần đóng góp ít nhất 50% vào tăng trưởng GDP, giúp vượt qua "bẫy thu nhập trung bình" và ứng phó biến đổi khí hậu.

Hiện nay, kinh tế số đã chiếm 18,3% GDP năm 2024 (tăng trưởng trên 20%/năm), trong khi kinh tế xanh đạt 2% GDP năm 2020 với tốc độ 10 - 13%/năm.

Kinh tế số là động lực chính, với quy mô đạt 45 tỉ USD vào năm 2025 (chiếm khoảng 20% GDP), dự kiến tăng lên 90 - 200 tỉ USD vào 2030 (30 - 35% GDP).

Mục tiêu 2030: Việt Nam vào top 30 quốc gia số toàn cầu; GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD.

Các giải pháp là xây dựng hạ tầng số quốc gia: Đầu tư 10% ngân sách (khoảng 5 tỉ USD/năm) vào 5G/6G, đạt phủ sóng 95% dân số vào 2028. Giảm 50% thủ tục hành chính số hóa, tăng tỷ lệ doanh nghiệp số từ 30% lên 70%. Song song đó, cần lưu ý đến bảo mật dữ liệu (giảm tấn công mạng 50%) và đảm bảo bình đẳng số (phủ sóng nông thôn 80%).

Kinh tế xanh tập trung vào tăng trưởng bền vững, với quy mô 6,7 tỉ USD năm 2020 (2% GDP), tăng 10 - 13%/năm. Đến 2025, dự kiến đóng góp 5 - 7% GDP qua năng lượng tái tạo và nông nghiệp xanh. Cam kết net zero 2050, giảm phát thải 20% vào 2030, hỗ trợ tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5% năm 2025.

Mục tiêu 2030: giảm methan 30%, dừng phá rừng; kinh tế xanh đóng góp 10% GDP, năng lượng tái tạo 30% công suất.

Đóng góp vào tăng trưởng chung: Tăng GDP 2%/năm qua hạ tầng xanh, thu hút FDI xanh 15 tỉ USD/năm; giảm chi phí môi trường 1% GDP.

Giải pháp là phát triển năng lượng và hạ tầng xanh: Đầu tư 35% GDP vào hạ tầng (từ 30%), hoàn thành 100.000 căn nhà xanh năm 2025; chiến lược hydro năng lượng đến 2030. Chuyển đổi 50% diện tích nông nghiệp xanh, giảm phát thải carbon 20%. Hoàn thiện luật Xanh (2026), sử dụng AI giám sát môi trường. Theo dõi KPI: Tăng trưởng kinh tế xanh 12%/năm, chỉ số môi trường cải thiện 20 bậc toàn cầu.

Kinh tế xanh và kinh tế số là cánh tay đắc lực cho tăng trưởng bền vững, giúp Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới. Do đó, kiến nghị bổ sung vào Dự thảo Báo cáo chính trị phần riêng về "Động lực kinh tế xanh - kinh tế số".

Nguồn: https://thanhnien.vn/de-kinh-te-xanh-va-kinh-te-so-dua-dat-nuoc-vuon-minh-185251101151809522.htm