Đề xuất nhiều chính sách thiết thực đưa chuyển đổi số vào cuộc sống

Sáng 11/10/2025, tại Trụ sở các cơ quan của Quốc hội - 22 Hùng Vương, Hà Nội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 14 để thẩm tra dự án Luật Chuyển đổi số. Phiên họp do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Phương Tuấn chủ trì, với sự tham dự của đại diện Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân, cùng đại diện các bộ, ngành liên quan.

Toàn cảnh phiên họp.

Theo Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Chuyển đổi số, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo: "Thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược là những nội dung trọng tâm, cốt lõi, trong đó thể chế là điều kiện tiên quyết, cần hoàn thiện và đi trước một bước". Nghị quyết cũng xác định nhiệm vụ, giải pháp là "khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số".

Việc xây dựng Luật Chuyển đổi số là cần thiết nhằm đạt các mục tiêu chủ yếu như: Hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo hệ thống pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực; Điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia các hoạt động trên môi trường số; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.

Luật Chuyển đổi số gồm 8 chương, 79 điều, quy định về chuyển đổi số, bao gồm: hạ tầng cho chuyển đổi số; chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số; xã hội số và các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số. Luật này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có hoạt động liên quan đến chuyển đổi số tại Việt Nam. Chính phủ thống nhất trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua Luật Chuyển đổi số tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn khẳng định, việc ban hành Luật chuyển đổi số là cần thiết để hoàn thiện thể chế, thiết lập khung pháp lý liên ngành và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện. Ủy ban đánh giá, dự án Luật Chuyển đổi số do Chính phủ trình Quốc hội theo trình tự, thủ tục rút gọn, hồ sơ của dự án Luật đã được chuẩn bị nghiêm túc, cơ bản đáp ứng yêu cầu quy định tại khoản 5 Điều 51 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10.

Tuy nhiên, Ủy ban cho rằng, dự thảo Luật cần mở rộng phạm vi điều chỉnh. Các quy định tại khoản 1 Điều 6 mới tập trung vào chuyển đổi số trong cơ quan quản lý nhà nước, chưa phản ánh đầy đủ hoạt động chuyển đổi số của người dân và doanh nghiệp như: Học tập, đổi mới mô hình sản xuất, sáng tạo, chia sẻ và tiêu dùng dịch vụ trên môi trường số… Vì vậy, Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các hoạt động để bảo đảm Điều 6 phản ánh đúng 3 trụ cột Chính phủ số - Kinh tế số - Xã hội số.

Về trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc khai thác dữ liệu và không được yêu cầu nộp lại giấy tờ, Thường trực Ủy ban đề nghị rà soát quy định xử lý đối với trường hợp cơ quan nhà nước vi phạm quy định liên quan đến khai thác, sử dụng dữ liệu điện tử từ cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, hệ thống thông tin dùng chung chứa dữ liệu gốc và không được yêu cầu tổ chức, cá nhân nộp lại giấy tờ, thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu này để bảo đảm phù hợp với Luật Cán bộ, công chức và Luật Xử lý vi phạm hành chính, làm rõ sự cần thiết của quy định phải công khai các thông tin vi phạm lên Cổng thông tin dịch vụ công quốc gia.

Nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình về sự cần thiết ban hành Luật chuyển đổi số nhằm góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội, đồng thời đóng góp nhiều ý kiến cụ thể.

Đại biểu Phan Xuân Dũng (đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa) cho rằng, cần làm rõ khái niệm chuyển đổi số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số để người dân, doanh nghiệp dễ hiểu, dễ thực hiện. Đại biểu Nguyễn Chu Hồi (đoàn ĐBQH thành phố Hải Phòng) đề xuất cần phổ biến rộng rãi phong trào "Bình dân học vụ số", giúp người dân tiếp cận, học tập và thực hành kỹ năng số cơ bản trên các nền tảng điện thoại, máy tính, đồng thời cần có cảnh báo để các doanh nghiệp, người dân nhận thức rõ hơn về những mặt tích cực cũng như hạn chế trong quá trình ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) vào cuộc sống.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai) kiến nghị cần tập trung chính sách cho phát triển hạ tầng, ưu đãi đất đai, đấu thầu, nguồn vốn, hoạt động đào tạo ở cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số. Đặc biệt, nên chú trọng đầu tư hạ tầng số ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, địa bàn khó khăn sau khi các địa phương sáp nhập, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, cần có ngân sách hỗ trợ cho các học viện, trường học nghiên cứu khoa học, quản lý dữ liệu số.

Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Vũ Hải Quân.

Thay mặt cơ quan soạn thảo dự án Luật Chuyển đổi số, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân khẳng định tầm quan trọng của luật nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động chuyển đổi số hiện nay cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Với những ý kiến, đề xuất của các đại biểu, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết, Bộ sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật để gửi cơ quan thẩm tra trước khi trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 10 tới.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn đánh giá cao những ý kiến đóng góp, đề xuất của các đại biểu vào dự án Luật Chuyển đổi số. Đồng thời đề nghị Bộ KH&CN cùng các đơn vị hũu quan tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp để sớm hoàn thiện dự án Luật gửi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tại phiên họp thứ 50 trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 tới./.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/de-xuat-nhieu-chinh-sach-thiet-thuc-dua-chuyen-doi-so-vao-cuoc-song-197251011160750902.htm