Di sản sống động...

Diễn viên trẻ tuồng Trần Vũ Quỳnh đã theo tuồng từ những năm là học sinh THCS. Ảnh: H.S

Bền bỉ giữ gìn di sản

Là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghệ thuật tuồng xứ Quảng là bản sắc cũng như hình thái diễn xướng dân gian độc đáo của cư dân xứ Quảng. Trăm năm đắp bồi, những tuồng tích kể lại quá trình lập đất lập làng, những anh hùng dân tộc... qua nghệ thuật sân khấu riêng có. Chính vì những giá trị độc đáo, nghệ thuật tuồng xứ Quảng luôn là loại hình “kén” truyền nhân.

Thế nhưng, quá may mắn khi có một lớp người trẻ, sinh ở những năm 1996 - 2000, trở thành lớp người kế tục, phát huy và gìn giữ nghệ thuật tuồng của xứ sở. Ông Nguyễn Thanh Phương, Phó Giám đốc Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh cho biết, hiện có khoảng 20 diễn viên trẻ của đơn vị được phát hiện trong các đợt tìm kiếm tài năng nghệ thuật tuồng xứ Quảng do Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh tổ chức.

Trần Vũ Quỳnh là cô gái trẻ được phát hiện ở dự án Đưa tuồng vào học đường, do huyện Duy Xuyên (cũ) phối hợp cùng Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh thực hiện. Năm 2016, Quỳnh khăn gói ra Hà Nội cùng các bạn trẻ của Quảng Nam - Đà Nẵng lúc bấy giờ tham gia môi trường đào tạo chuyên nghiệp về nghệ thuật tuồng.

Các diễn viên trẻ của Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh biểu diễn tại chương trình giới thiệu nghệ thuật tuồng cho học sinh. Ảnh: H.S

Sau 4 năm học, Quỳnh trở về và tiếp tục trau dồi tại Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh. Hiện tại, Quỳnh cùng những người bạn - cũng là các kép, đào trẻ của Nhà hát tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh tiếp tục thực hiện chương trình Đưa tuồng vào học đường ở các trường học phổ thông trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Không chỉ với nghệ thuật tuồng, trong các câu lạc bộ văn hóa ở Đà Nẵng, dễ bắt gặp những nhóm thanh thiếu niên say mê học hát dân ca, diễn xướng bài chòi, tập múa dân gian. Các sân chơi ngày hội văn hóa học đường, những lễ hội văn hóa ở địa phương trở thành nơi gieo mầm cho những say mê nghệ thuật truyền thống.

Đặc biệt, một số nhóm trẻ còn tự tổ chức workshop dạy đàn bầu, sáo trúc, trống, chiêng… cho học sinh, sinh viên. Có những người trẻ liên tục thực hiện các tour trải nghiệm kết hợp âm nhạc dân tộc, giúp du khách vừa nghe đàn hát, vừa hiểu thêm về văn hóa Đà Nẵng.

“Đà Nẵng tui”

“Đà Nẵng tui” chính là sự kết nối văn hóa nghệ thuật cùng công nghệ hiện đại do nhóm những người trẻ thế hệ 9X của Đà Nẵng vận hành. Ra đời từ năm 2017 đến nay, “Đà Nẵng tui” đã tổ chức nhiều triển lãm để lại những dấu ấn đặc biệt trong lòng du khách. Nguyễn Ngọc Thiên Hiếu (trưởng nhóm) cho biết, những công nghệ hiện đại như AR, 3D Mapping và AI được tận dụng để mang đến trải nghiệm đa giác quan trên nền tảng nội dung là các giá trị văn hóa truyền thống của vùng đất.

Từ “Nghệ Exhibition” cho đến “Lênh Đênh” với những câu chuyện nhỏ, bình dị nhất của thành phố được tái hiện sinh động, mang đến cái nhìn đa chiều về Đà Nẵng. Đặc biệt, năm 2024, triển lãm “Rong - Rao” được đánh giá cao vì chất lượng nội dung cũng như những trải nghiệm tương tác.

Những sự kiện, triển lãm của “Đà Nẵng tui” thu hút sự tham gia của đông đảo nghệ sĩ trong và ngoài nước, cùng nhiều tình nguyện viên. Đây chính là cơ hội phát triển ngành công nghiệp sáng tạo, thu hút nhân tài và đầu tư vào lĩnh vực này ở thành phố Đà Nẵng, bắt đầu từ ý tưởng và sự bền bỉ của những người trẻ.

Mới đây, nỗ lực để người trẻ trở thành một phần quan trọng của hành trình trao truyền di sản được triển khai qua dự án “Đào tạo lãnh đạo trẻ Hội An”. Đây là hoạt động trọng điểm thuộc dự án “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho thanh niên và cộng đồng” do UN-Habitat và Fondation Botnar tài trợ, Wemaster và HoiAnlife triển khai.

Việc số hóa di sản tiếp tục quan tâm khi dự án “Neo Chòi” - đề xuất giải pháp thư viện số lưu trữ lời bài chòi và hướng nghiên cứu diễn dịch lời bài chòi truyền thống sang ngôn ngữ hiện đại đi kèm thêm kênh quảng bá cho sản phẩm được trao giải.

Đại diện ban tổ chức cho biết, dự án có sự tham gia của hơn 50 bạn trẻ với các khóa đào tạo theo phương pháp dạy học đồng đẳng, trao quyền và làm việc nhóm. Khóa đào tạo xoay quanh việc trang bị tư duy công dân toàn cầu gắn với tri thức bản địa thông qua Cẩm nang thành phố sáng tạo Hội An. Các bạn trẻ được trang bị kỹ năng quản lý dự án và truyền thông cộng đồng để biến ý tưởng thành giải pháp vận hành thực tế.

Hành trình của người trẻ tiếp cận với văn hóa truyền thống không hề dễ dàng. Nhưng vượt qua những khó khăn, ngày càng nhiều người trẻ Đà Nẵng chọn song hành cùng văn hóa truyền thống. Di sản trong tay và trong tim thế hệ trẻ, sẽ là nền tảng để thành phố phát triển bền vững, giàu bản sắc trong tương lai...

Nguồn: https://baodanang.vn/di-san-song-dong-3301157.html