Điều kiện nào để hiệu trưởng được tuyển giáo viên?

Theo dự thảo của Bộ GD-ĐT quy định thẩm quyền tuyển dụng nhà giáo công bố mới đây, các cơ sở giáo dục nhận thấy đáp ứng đủ các điều kiện có thể trình đề nghị sở GD-ĐT thẩm định, trình chủ tịch UBND cấp tỉnh phân cấp việc tuyển dụng; minh chứng thể hiện việc đáp ứng điều kiện thực hiện tuyển dụng; dự thảo kế hoạch tuyển dụng. Chỉ trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ đề nghị của cơ sở giáo dục, sở GD-ĐT thẩm định, tham mưu chủ tịch UBND tỉnh phân cấp tuyển dụng. Trường hợp ngược lại, sở GD-ĐT phải có văn bản trả lời cơ sở giáo dục.

PHÙ HỢP, CẦN THIẾT NHƯNG CẨN TRỌNG TỪNG BƯỚC

Đề cập đến dự thảo này, ông Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho rằng trước đây từ cấp mầm non đến THCS, việc tuyển dụng giáo viên (GV) do UBND các quận, huyện thực hiện; còn sở GD-ĐT chịu trách nhiệm tuyển dụng các trường THPT. Đến năm nay, năm đầu tiên vận hành chính quyền 2 cấp, việc tuyển GV từ mầm non đến THPT do sở GD-ĐT thực hiện trong toàn ngành. Vì vậy, ông Ngai cho rằng việc phân cấp hiệu trưởng tuyển dụng GV cho cơ sở phù hợp với quy trình vận hành chính quyền 2 cấp là cần thiết nhưng phải cẩn trọng, đi từng bước.

- Ảnh 1. — Nhiều ý kiến cho rằng việc phân cấp cho hiệu trưởng tuyển dụng giáo viên phải cẩn trọng, từng bước

"Việc này sẽ giúp hiệu trưởng chủ động hơn trong việc tuyển dụng đội ngũ GV phù hợp với nhu cầu của trường. Tuy nhiên, cần có các quy định, tiêu chí và quy trình cụ thể để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình tuyển dụng", ông Ngai bày tỏ.

TỰ CHỦ NHÂN SỰ LÀ BƯỚC ĐI ĐẦU TIÊN

Hiệu phó một trường THPT tại P.Thủ Đức (TP.HCM) cho biết mỗi trường có chiến lược, kế hoạch phát triển và đặc thù khác nhau. Khi được tự chủ trong tuyển dụng nhân sự, lãnh đạo nhà trường có kế hoạch dài hơi cũng như chủ động trong việc sắp xếp, tổ chức hoạt động trong nhà trường.

Các trường đã được thí điểm phân cấp tuyển dụng GV tại TP.HCM

Đến nay, Sở GD-ĐT TP.HCM đã thí điểm phân cấp tuyển dụng cho 29 trường công lập, trong đó có 2 trường mầm non là Trường mầm non 19/5 và Trường mầm non Thành phố; 2 trường THPT chuyên: Lê Hồng Phong, Trần Đại Nghĩa; 1 trường THCS - THPT là Trường THCS - THPT Thạnh An; các trường THPT gồm: Nguyễn Thượng Hiền, Phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Du, Lê Quý Đôn, Nguyễn Hiền, An Nghĩa, Bình Khánh, Cần Thạnh, An Nhơn Tây, Củ Chi, Phú Hòa, Trung Lập, THPT Quang Trung, Tân Thông Hội, Trung Phú, Nguyễn Văn Tăng, Nam Sài Gòn.

Ngoài ra, còn có các trường năng khiếu, chuyên biệt như: Trường Năng khiếu Thể dục thể thao Bình Chánh; Trung tâm Giáo dục kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp Lê Thị Hồng Gấm; Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập cho người khuyết tật; Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Bình Chánh; Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập quận Tân Bình… Bên cạnh đó còn có Trường trung cấp Kinh tế - kỹ thuật quận 12 (cũ) và Trung cấp Bách nghệ TP.HCM.

Còn ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (P.Bến Thành, TP.HCM), nói rằng không ai khác, chính hiệu trưởng là người hiểu rõ nhất đơn vị mình đang cần ai, thiếu gì, mạnh ở đâu và yếu ở chỗ nào. Theo ông Phú, mỗi trường học có triết lý giáo dục riêng, văn hóa riêng và nhu cầu riêng. Có trường chú trọng nghiên cứu, có trường hướng thực hành, có trường đẩy mạnh kỹ năng mềm và trải nghiệm. Khi hiệu trưởng được trao quyền tuyển người, họ có thể xây dựng đội ngũ phù hợp với tầm nhìn và bản sắc riêng của trường.

"Một nền giáo dục hiện đại không thể phát triển nếu nhà trường chỉ là đơn vị chấp hành chỉ tiêu. Tự chủ nhân sự là bước đi đầu tiên để tiến tới tự chủ chương trình, tự chủ tài chính và tự chủ chất lượng. Việc để hiệu trưởng được quyền tuyển dụng giúp họ định hình chất riêng của đơn vị, từ đó tạo nên sự đa dạng, linh hoạt và năng động trong hệ thống giáo dục quốc dân", ông Phú nhấn mạnh.

CẦN QUY TRÌNH ĐẢM BẢO MINH BẠCH

Tại TP.HCM, từ năm học 2022 - 2023, Sở GD-ĐT đã thực hiện thí điểm phân cấp tuyển dụng GV cho 2 trường THPT chuyên, 2 trường mầm non trực thuộc. Sau đó, ở những năm học tiếp theo, sở này tiếp tục mở rộng thí điểm đối với 3 trường THPT thực hiện mô hình trường tiên tiến, hội nhập quốc tế và các trường THPT trên địa bàn huyện Cần Giờ, Củ Chi trước đây...

Đề cập đến việc thí điểm phân cấp tuyển dụng đối với các đơn vị mà Sở GD-ĐT đã thực hiện, ông Hồ Tấn Minh, Chánh văn phòng Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết mục đích để thu hút, phát triển nguồn lực tại địa phương; đồng thời giải quyết khó khăn cho các trường xa trung tâm TP, ít có ứng viên đăng ký tuyển dụng hoặc đã trúng tuyển nhưng không đến nhận nhiệm sở. Những đơn vị này phải xây dựng đề án tuyển dụng, thực hiện theo đúng quy trình tuyển dụng dưới sự giám sát của sở để đảm bảo hiệu quả về chất lượng nguồn nhân lực.

Cũng theo Sở GD-ĐT, việc phân cấp tổ chức tuyển dụng đã giúp các đơn vị chủ động tìm kiếm được nguồn lực dự tuyển. Trước đó, khi chưa được phân cấp, sở đã thống kê nhiều năm liền và cho thấy nhiều thí sinh trúng tuyển viên chức được sở này phân công về nhận công tác tại các trường học ở khu vực ngoại thành nhưng đã không đến nhận nhiệm sở; hoặc có ứng viên bỏ nhiệm sở ngay sau đó do nơi ở quá xa đơn vị được phân công. Khi trường đứng ra tổ chức tuyển dụng, ngay từ đầu ứng viên đã phải tìm hiểu về trường, phải có nguyện vọng, mong muốn công tác tại trường mới đăng ký; từ đó giúp GV gắn bó lâu dài với trường.

Tuy nhiên, ông Hồ Tấn Minh cũng nhấn mạnh phải giám sát công tác tuyển dụng của các đơn vị được phân cấp từ đầu cho đến cuối quy trình để đảm bảo việc tuyển dụng "đều tay" giữa các trường cũng như đảm bảo chất lượng công tác tuyển dụng khách quan, công khai, minh bạch.

Điều kiện nào để hiệu trưởng được tuyển giáo viên? - Ảnh 1. — Ciệc phân cấp cho hiệu trưởng tuyển dụng giáo viên có thể bắt đầu bằng thí điểm ở một số trường đủ điều kiện trước khi triển khai rộng rãi

Chính vì vậy, dù bày tỏ ủng hộ việc phân cấp tuyển GV cho các cơ sở giáo dục nếu đảm bảo điều kiện, nhưng nhiều người vẫn cho rằng cần có giải pháp để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong quá trình triển khai.

Theo ông Nguyễn Văn Ngai, có thể bắt đầu bằng việc thí điểm ở một số trường đủ điều kiện trước khi triển khai rộng rãi. Trong quá trình thí điểm, cần có sự hướng dẫn, giám sát và hỗ trợ để các trường có thể thực hiện tốt. Từ đó, rút kinh nghiệm và xây dựng quy trình, tiêu chí tuyển dụng chung cho tất cả các trường.

Trong đó, cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tuyển dụng. Hiệu trưởng sẽ phải chịu trách nhiệm về chất lượng đội ngũ GV được tuyển dụng. Nếu không đảm bảo chất lượng, hiệu trưởng sẽ phải chịu trách nhiệm.

Tương tự, ông Huỳnh Thanh Phú cũng nhìn nhận giao quyền phải đi đôi với trách nhiệm công minh. "Trao quyền không có nghĩa là buông lỏng kiểm soát. Giao quyền tuyển dụng cho hiệu trưởng phải đi cùng cơ chế giám sát chặt chẽ, minh bạch và công bằng. Mỗi đơn vị được giao quyền cần có kế hoạch, quy trình và hội đồng tuyển dụng độc lập. Tất cả phải được công khai chỉ tiêu, tiêu chuẩn, hồ sơ, hình thức xét tuyển, nội dung phỏng vấn, điểm đánh giá và kết quả cuối cùng. Hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu làm sai, làm tiêu cực...", ông Phú nói.

Theo ông Phú, một người lãnh đạo có tâm và có tầm sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trong từng quyết định tuyển dụng. Bởi người được chọn không chỉ là một GV mới mà là một phần của tập thể sư phạm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học sinh và uy tín của nhà trường. Khi có quyền chọn người, hiệu trưởng sẽ càng phải có trách nhiệm, bởi mọi sai lầm trong nhân sự đều để lại hệ quả tức thì và rõ ràng.

Nguồn: https://thanhnien.vn/dieu-kien-nao-de-hieu-truong-duoc-tuyen-giao-vien-185251020192041847.htm