Đô thị ô nhiễm vì chậm chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch

Nhận định trên được đề cập tại báo cáo Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.

Báo cáo nêu rõ, tình trạng ô nhiễm môi trường còn xảy ra, vẫn còn diễn biến phức tạp, có thời điểm ở mức độ nghiêm trọng, đặc biệt là ô nhiễm không khí (do bụi mịn) tại các thành phố lớn; chỉ số chất lượng không khí có thời điểm vượt ngưỡng an toàn, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người dân, có những lúc Hà Nội, TP.HCM rơi vào nhóm đô thị ô nhiễm nhất thế giới.

Đoàn giám sát đánh giá lộ trình thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch còn chậm. Việc phát triển xe buýt, taxi thân thiện môi trường còn chậm, chưa được các địa phương quan tâm đúng mức. Tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ cao, trong khi việc kiểm soát khí thải mô tô, xe máy vẫn chưa triển khai hiệu quả.

Về trách nhiệm, Đoàn giám sát cho rằng, cơ quan chủ trì quản lý Nhà nước còn chậm ban hành quy định lộ trình chuyển đổi, loại bỏ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường.

Từ thực tế trên, Đoàn giám sát của Quốc hội đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp đột phá.

Trong đó, cần tăng cường và đa dạng hóa nguồn lực cho bảo vệ môi trường, tập trung ưu tiên nguồn lực từ ngân sách và nguồn lực xã hội hóa cho bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu, trong đó ưu tiên dành nguồn lực đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng môi trường thiết yếu; hỗ trợ hoạt động chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí nhà kính; phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, công nghệ mới không phát thải, công nghệ lưu trữ năng lượng, thu giữ và sử dụng các-bon thông qua các cơ chế tài chính linh hoạt (như đầu tư công hoặc hợp tác công tư...).

Đồng thời, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu; trong đó, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng các giải pháp, mô hình thành phố, đô thị sinh thái thông minh, giao thông thông minh và quản lý năng lượng thông minh.

Hà Nội phấn đấu giảm 20% bụi mịn năm 2030

Về nhiệm vụ, giải pháp cấp bách cần hoàn thành từ nay đến năm 2026, Đoàn giám sát nhấn mạnh việc trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 để xem xét thông qua đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.

Bên cạnh đó, khẩn trương ban hành và triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời thực hiện ngay các biện pháp cấp bách kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục, cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà Nội và TP.HCM.

Về nhiệm vụ, giải pháp trung và dài hạn đến năm 2030, Đoàn giám sát nhấn mạnh giải pháp phòng ngừa, kiểm soát và ngăn chặn từ sớm, từ xa các nguy cơ gây ô nhiễm, sự cố môi trường; dự báo sớm tác động của biến đổi khí hậu.

Đồng thời, thực hiện khắc phục, cải thiện chất lượng môi trường có trọng tâm, trọng điểm. Trong đó, chú trọng kiểm soát chặt chẽ khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn; thực hiện lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp trong hoạt động giao thông vận tải gắn với đầu tư hạ tầng và các cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Cùng đó, có biện pháp loại bỏ phương tiện cơ giới không đủ tiêu chuẩn lưu hành gây ô nhiễm môi trường; quản lý chặt chẽ chất thải phát sinh từ hoạt động giao thông, xây dựng, đặc biệt tại các đô thị và hoạt động đốt phụ phẩm nông nghiệp.

Đoàn giám sát đặt mục tiêu đến năm 2030, tại Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giảm khoảng 20% so với mức trung bình năm 2024, các thông số chất lượng không khí khác được duy trì, bảo đảm đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Tại các tỉnh, thành phố xung quanh Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giảm tối thiểu 10% so với mức trung bình năm 2024. Tại TP.HCM và các đô thị khác trên toàn quốc, chất lượng không khí được duy trì kiểm soát, không để gia tăng mức độ ô nhiễm.

Nguồn: https://baolangson.vn/do-thi-o-nhiem-vi-cham-chuyen-doi-phuong-tien-su-dung-nhien-lieu-hoa-thach-5063419.html