Doanh nhân, doanh nghiệp trong kỷ nguyên vươn mình:

Báo Hànộimới đã có cuộc trao đổi với Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Tô Hoài Nam về vấn đề này.

Nhận diện rõ cơ hội và thách thức

- Trong suốt hơn 40 năm qua sau công cuộc đổi mới, lực lượng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam ngày càng lớn mạnh. Ông có thể chia sẻ về những đóng góp nổi bật của lực lượng doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian qua?

- Doanh nhân không chỉ là người chèo lái con thuyền kinh doanh, mà còn là người truyền cảm hứng, khơi dậy niềm tin và khát vọng phát triển của quốc gia. Sự đồng hành của Chính phủ kiến tạo, sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý và truyền thông sẽ tiếp thêm sức mạnh cho doanh nghiệp vươn xa hơn trong hành trình hội nhập.

Nếu như năm 2004, số lượng doanh nghiệp hoạt động chỉ có khoảng 92.000 đơn vị, thì sau hơn 20 năm, Việt Nam đã có gần 940.000 doanh nghiệp hoạt động. Cùng với đó là gần 30.000 hợp tác xã và hơn 5 triệu hộ kinh doanh. Lực lượng doanh nghiệp hiện đóng góp khoảng 60% GDP, chiếm 98% tổng kim ngạch xuất khẩu. Họ không chỉ tạo việc làm cho khoảng 85% lực lượng lao động cả nước, mà còn là nền tảng của khu vực kinh tế tư nhân - khu vực năng động và sáng tạo bậc nhất hiện nay.

Các doanh nghiệp, doanh nhân có mặt ở hầu hết các ngành nghề sản xuất kinh doanh. Không chỉ trong nước, nhiều doanh nghiệp, doanh nhân đã gây được tiếng vang, khẳng định giá trị thương hiệu vươn tầm khu vực và thế giới, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp đã vươn lên làm chủ công nghệ, đi đầu trong đổi mới sáng tạo, có thương hiệu, tạo dựng được hệ sinh thái cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng phát triển, tiên phong trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, tham gia giải quyết các thách thức, bài toán lớn của quốc gia.

Lắp ráp máy tự động tại Công ty cổ phần công nghệ thiết bị Tân Phát (xã Đại Thanh). *Ảnh: Quang Thái*

Trong bối cảnh dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và thiên tai, bão lũ xảy ra thường xuyên, gây ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân luôn nêu cao tinh thần chia sẻ, đồng hành cùng đất nước, vượt khó, tự cường, nỗ lực thích ứng với hoàn cảnh để phục hồi, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, tránh đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa, duy trì công ăn việc làm cho người lao động và tạo sinh kế cho người dân. Các doanh nghiệp, doanh nhân cũng thường xuyên, tích cực đóng góp vào việc thực hiện đột phá chiến lược về thể chế, xây dựng chính sách và pháp luật..., góp phần hoàn thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển bền vững.

- Trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp và doanh nhân vẫn phải đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là từ sau đại dịch Covid-19. Ông có thể chia sẻ về một số thách thức cơ bản mà cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân đang gặp phải?

- Trong bối cảnh kỷ nguyên vươn mình được xác lập như một giai đoạn phát triển chiến lược, doanh nghiệp Việt Nam đứng trước thời cơ vàng để phát triển đột phá, đồng thời cũng đối mặt với không ít thách thức lớn mang tính hệ thống. Việc nhận diện rõ cơ hội và thách thức là cơ sở để cộng đồng doanh nghiệp hoạch định chiến lược phát triển bền vững và thích ứng linh hoạt trong thời đại mới.

Dù số lượng doanh nghiệp tăng nhanh, song phần lớn vẫn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực cạnh tranh còn hạn chế, năng lực quản trị và hiệu quả hoạt động còn thấp. Nhiều doanh nghiệp chưa tối ưu hóa được nguồn lực, thiếu chiến lược dài hạn và thiếu khả năng thích ứng nhanh với thị trường. Nguồn lực đầu tư cho đổi mới sáng tạo, công nghệ và nhân lực còn hạn chế, dẫn đến năng suất lao động chưa cao, khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế còn yếu.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp vẫn hoạt động riêng lẻ, chưa hình thành được chuỗi giá trị hoặc cụm liên kết ngành. Họ cũng gặp không ít vướng mắc khi đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, môi trường, lao động để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngoài ra, áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước, cùng yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế, khiến doanh nghiệp nhỏ và vừa buộc phải chuyển đổi tư duy quản trị và hợp tác.

Thổi luồng sinh khí mới cho cộng đồng doanh nghiệp tư nhân

- Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân ra đời, không chỉ được coi là kim chỉ nam cho sự phát triển của nền kinh tế tư nhân, mà còn tạo động lực mới mạnh mẽ cho nền kinh tế. Ông đánh giá như thế nào về điều này?

- Sự bứt phá của khu vực kinh tế tư nhân đang thổi luồng sinh khí mới vào cộng đồng doanh nghiệp Việt. Chỉ trong 9 tháng qua, cả nước có 145.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 18,9% so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, cả nước có 86.400 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 41,3% so với cùng kỳ năm 2024, nâng tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong 9 tháng năm 2025 lên hơn 231.300 doanh nghiệp. Bình quân một tháng có 25.700 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Đây là tín hiệu tích cực cho thấy sức hút từ Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị đang dần phát huy hiệu quả. Với những chính sách khuyến khích mạnh mẽ, khu vực kinh tế tư nhân đang phát triển, tạo động lực bền vững cho tăng trưởng kinh tế.

- Để giúp cộng đồng doanh nghiệp vượt qua những khó khăn và thách thức, đồng thời khơi dậy tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, đạt được những mục tiêu đề ra trong Nghị quyết số 68-NQ/TƯ, theo ông, cần thực hiện những giải pháp gì?

- Để phát triển bền vững, từ nay đến năm 2026, cần tập trung vào một số nhóm giải pháp trọng tâm. Trong đó, chú trọng thúc đẩy liên kết và hình thành chuỗi giá trị; kết nối giữa các doanh nghiệp nhỏ với nhau, giữa doanh nghiệp nhỏ - vừa với doanh nghiệp lớn để tạo cụm ngành, chuỗi giá trị nội địa. Qua đó, giải quyết những hạn chế về công nghệ, vốn, thị trường, quản trị và giảm rủi ro. Liên kết không chỉ nhằm “làm đẹp” mà là phương thức để cùng nhau vượt qua biến động thị trường, học hỏi và chia sẻ, hướng tới phát triển bền vững.

Đổi mới tư duy và hợp tác toàn diện, không chỉ trong sản xuất, tiêu thụ mà còn trong chia sẻ tri thức, xây dựng thương hiệu chung, góp phần hình thành thương hiệu quốc gia mạnh.

Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh với vai trò tiên phong là hai trung tâm kinh tế - văn hóa lớn cần đi đầu trong đổi mới, thử nghiệm mô hình mới, xây dựng các trung tâm liên kết công nghệ, kết nối doanh nghiệp nhỏ và vừa với các tập đoàn lớn trong nước như Viettel, Vingroup, FPT... để chuyển giao công nghệ, tri thức và xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp. Đồng thời, hai địa phương phải tiên phong trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, hóa giải rào cản kỹ thuật của thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ tài chính, công nghệ; tăng cường học hỏi, chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp lớn và nhỏ; xây dựng quỹ đổi mới sáng tạo mang tính đặc thù cho Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh; đẩy mạnh cải cách hành chính số, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn, tiêu chuẩn và thị trường.

Nghị quyết số 68-NQ/TƯ cùng với các chương trình khuyến khích đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho khu vực này phát triển. Song để lớn mạnh, doanh nghiệp phải đối diện và giải quyết ba thách thức chủ yếu là chuyển đổi số, sản xuất xanh và tiếp cận vốn. Một trong những phương thức hiệu quả để vượt qua là tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp nhỏ, vừa với doanh nghiệp lớn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững, giúp doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị trong nước và quốc tế.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể không phải là “gã khổng lồ” trong nền kinh tế, nhưng họ là những mắt xích bền bỉ, sáng tạo và linh hoạt nhất. Nếu được hỗ trợ đúng hướng và phát huy tiềm năng, khu vực này sẽ không chỉ là lực lượng thầm lặng, mà còn là động lực phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong tương lai.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: https://hanoimoi.vn/doanh-nhan-doanh-nghiep-trong-ky-nguyen-vuon-minh-thuc-day-phat-trien-kinh-te-doi-moi-sang-tao-va-hoi-nhap-sau-rong-voi-the-gioi-719328.html