Giá dừa giảm vì “điểm nghẽn kỹ thuật”, không phải khủng hoảng thị trường

Thời gian gần đây, giá dừa tươi tại ĐBSCL có xu hướng giảm, tạo tâm lý lo lắng cho người trồng dừa và doanh nghiệp thu mua. Tuy nhiên, dưới góc nhìn phân tích chuỗi cung ứng, đây không phải là khủng hoảng cung - cầu, càng không phải dấu hiệu thị trường suy yếu. Hiện tượng giảm giá chủ yếu xuất phát từ một số lô hàng bị trả lại do chất lượng không đồng nhất, đây chính là một điểm nghẽn kỹ thuật hoàn toàn có thể khắc phục nhanh.

Thời gian gần đây, giá dừa tươi tại ĐBSCL có xu hướng giảm, tạo tâm lý lo lắng cho người trồng dừa và doanh nghiệp thu mua. Tuy nhiên, dưới góc nhìn phân tích chuỗi cung ứng, đây không phải là khủng hoảng cung - cầu, càng không phải dấu hiệu thị trường suy yếu.

Hiện tượng giảm giá chủ yếu xuất phát từ một số lô hàng bị trả lại do chất lượng không đồng nhất, đây chính là một điểm nghẽn kỹ thuật hoàn toàn có thể khắc phục nhanh.

Nhu cầu tiêu thụ dừa tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Trung Đông vẫn duy trì mức cao; không có quốc gia nào công bố hạn chế nhập khẩu dừa Việt Nam (Ảnh minh họa: TRẦN THANH SANG).

Giá giảm nhưng cung - cầu thế giới không suy giảm

Thực tế, các thị trường nhập khẩu vẫn duy trì nhu cầu ổn định, không có dấu hiệu giảm đơn hàng; giá giảm chỉ là phản ứng tạm thời của chuỗi cung ứng. Vì vậy, điều quan trọng nhất lúc này là trấn an thị trường, ổn định tâm lý nông dân, doanh nghiệp, tránh tình trạng “bán tháo” hay “đốn chặt, cải tạo vườn”, đồng thời khẩn trương xử lý điểm nghẽn kỹ thuật để khôi phục niềm tin.

Điểm tích cực là nhu cầu tiêu thụ dừa tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Trung Đông vẫn duy trì mức cao; không có quốc gia nào công bố hạn chế nhập khẩu dừa Việt Nam; các tín hiệu thị trường cho thấy nhu cầu tiêu thụ dừa không giảm.

Ông Cù Văn Thành- Giám đốc điều hành Công ty TNHH Chế biến dừa Lương Quới, Bến Tre cho biết: Tình hình chế biến của các nhà máy chế biến dừa trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long vẫn hoạt động bình thường. Sức tiêu thụ các mặt hàng chế biến từ dừa công nghiệp như: nước dừa đóng hộp, nước cốt dừa, dầu dừa, cơm dừa sấy, đặc biệt các sản phẩm dừa hữu cơ được khách hàng đánh giá cao và đang thực hiện các đơn hàng đã ký kết.

Do đó, giá giảm thời gian gần đây không xuất phát từ nhu cầu thế giới, mà chủ yếu từ yếu tố nội tại- đặc biệt là việc một số lô hàng bị trả lại vì chất lượng bị trộn lẫn, chưa đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của nhà nhập khẩu.

Đây là sự cố mang tính kỹ thuật, không phải sự cố thị trường. Và điểm nghẽn kỹ thuật thì xử lý nhanh hơn rất nhiều so với khủng hoảng cung- cầu.

Lô hàng bị trả lại, nguyên nhân cốt lõi không phải là vấn đề hệ thống. Một số doanh nghiệp xuất khẩu cho biết các container bị trả về là do trái dừa trong cùng lô hàng không đồng đều kích cỡ; trộn lẫn nhiều giống (xiêm xanh- xiêm lùn- dừa lai); một phần trái chưa đạt độ già tiêu chuẩn.

Sự cố này ngay lập tức làm doanh nghiệp phải “phản ứng phòng thủ”, giảm thu mua tạm thời để rà soát chất lượng. Điều này tạo hiệu ứng tâm lý, khiến giá giảm ở một số khu vực.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn chuyên gia, đây không phải lỗi hệ thống của toàn ngành, mà chỉ xảy ra ở một vài doanh nghiệp; không có bằng chứng cho thấy các thị trường nhập khẩu đánh giá tiêu cực về toàn bộ dừa Việt Nam; sự cố này hoàn toàn có thể khắc phục trong vòng 2- 3 tuần nếu các doanh nghiệp siết lại quy trình phân loại.

Điều quan trọng là tránh để tâm lý lan rộng, bởi sự sợ hãi mới là nguyên nhân khiến giá giảm thêm, chứ không phải thị trường.

Niềm tin thị trường vẫn còn và có thể phục hồi nhanh

Trong nông sản xuất khẩu, những sự cố kỹ thuật tương tự đã từng xảy ra với xoài, thanh long, mít… nhưng sau khi rà soát phân loại và đáp ứng yêu cầu chất lượng, giá đều phục hồi nhanh. Dừa cũng nằm trong quy luật đó; không có yếu tố thị trường nào tạo áp lực dài hạn.

Nếu xử lý tốt chuẩn hóa chất lượng, giá có thể tăng trở lại ngay trong chu kỳ thu mua kế tiếp hoặc phục hồi theo từng tuần khi doanh nghiệp tái nhập mua.

Động lực phục hồi, các vùng nguyên liệu đã quen với yêu cầu phân loại; doanh nghiệp đang chủ động siết chất lượng ngay từ đầu; thị trường Trung Quốc tăng nhu cầu từ cuối tháng 11 do mùa lạnh chuyển sang dùng nước dừa giải khát ấm; các doanh nghiệp lớn vẫn giữ đơn hàng ổn định.

Bên cạnh đó, người trồng dừa cần hành động, không bán tháo, không phá vườn, không chuyển đổi nóng. Giá giảm chỉ là hiện tượng ngắn hạn, nguồn nhu cầu sử dụng dừa của thị trường quốc tế không giảm, giá có cơ sở phục hồi. Người dân không nên bán ồ ạt hoặc bán tháo, hành động này chỉ khiến giá giảm sâu thêm.

Có thể khẳng định, dừa Việt Nam không mất thị trường, chỉ một số lô hàng bị trả lại vì lỗi kỹ thuật; không phải lệnh cấm, không phải xu hướng dài hạn. Nông dân cần bình tĩnh chờ thị trường ổn định, trong vài tuần tới, khi doanh nghiệp siết lại khâu phân loại, thị trường sẽ trở lại trạng thái bình thường.

Chúng ta cần nhìn nhận và đánh giá một cách khách quan, đây là cơ hội quan trọng để ngành dừa nâng cấp, doanh nghiệp buộc phải phân loại nghiêm túc hơn. Nông dân cần được tập huấn về tiêu chuẩn xuất khẩu; hợp tác xã tăng cường hơn nữa vai trò “trạm kiểm soát chất lượng”. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh có thể tái quy hoạch giống phục vụ xuất khẩu… Và khi chất lượng đồng nhất hơn, giá dừa Việt Nam sẽ tăng ổn định, ít biến động, thay vì phụ thuộc vào thị trường như hiện nay.

Khuyến nghị để thị trường sớm ổn định: Đối với cơ quan truyền thông, việc đưa tin cần chính xác và phản ánh toàn diện thị trường. Ngành dừa có tính chu kỳ, phụ thuộc cung cầu quốc tế. Khi nguồn cung tăng, giá giảm; khi cung giảm, giá phục hồi. Dù vậy, sản phẩm dừa chế biến của Việt Nam vẫn được đánh giá cao về chất lượng và uy tín, nhưng phải cạnh tranh mạnh mẽ khi tham gia sâu vào chuỗi cung ứng dừa toàn cầu.

Sản phẩm dừa chế biến của Việt Nam vẫn được đánh giá cao về chất lượng và uy tín (Ảnh minh họa: TRẦN THANH SANG).

Đối với doanh nghiệp, cần thống nhất bộ tiêu chuẩn thu mua ngay từ vườn, không trộn lẫn giống trong lô hàng và công khai quy trình phân loại để người dân nắm, đồng thời tăng liên kết với hợp tác xã.

 Đối với nông dân, cần tuyệt đối không bán đồng loạt khi giá thấp; hái đúng độ già, phân loại trước khi giao; tham gia vùng trồng, mã số vùng trồng, tổ hợp tác

Đối với cơ quan quản lý, cần phát đi thông điệp chính thức trấn an thị trường; hỗ trợ doanh nghiệp rà soát chất lượng; tăng tập huấn phân loại theo chuẩn xuất khẩu…

Giá dừa hiện nay giảm vì yếu tố kỹ thuật, không phải khủng hoảng; thị trường quốc tế vẫn duy trì nhu cầu mạnh; niềm tin hoàn toàn có thể được khôi phục nhanh nếu chúng ta xử lý đúng trọng tâm. Đây là cơ hội để tái chuẩn hóa chất lượng và nâng giá trị dừa Việt Nam, nếu doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân trồng dừa cùng hợp tác tốt, giá dừa sẽ không giảm sâu thêm và có thể phục hồi trong ngắn hạn.

TRẦN QUỐC TUẤN

Giám đốc Sở Công Thương

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/202511/gia-dua-giam-vi-diem-nghen-ky-thuat-khong-phai-khung-hoang-thi-truong-3b0405f/